W przepięknie położonej dolinie nad rzeką Doubs we wschodniej Francji, 5 kilometrów od granicy ze Szwajcarią i 10 kilometrów od Le Locle, leży małe, urokliwe miasteczko Morteau. Byłoby to zwykłe miasteczko jakich spotkamy we Francji wiele, gdyby nie fakt, że właśnie tam znajduje się manufaktura Yema, niedużego francuskiego producenta zegarków z dużymi ambicjami.
Marka z ambicjami
Henry Louis Belmont nie trafił do zegarmistrzostwa przez przypadek, od swoich młodych lat wiedział kim będzie i w 1931 roku ukończył - jako pierwszy na swoim roku - Krajową Szkołę Zegarmistrzowską w Besançon we Francji. Zaś w 1948 roku, w tym samym mieście, założył własną firmę zegarmistrzowską pod nazwą Yema. „Własny” w tym przypadku rzeczywiście oznaczał własny, bo założyciel zamierzał spożytkować swoją wiedzę i nie chciał po prostu produkować zegarków na bazie dostępnych części, ale ruszył „z kopyta” i szybko opracował własny mechaniczny chronograf z certyfikatem COSC, powstający od początku do końca we Francji.
Największą sławę marce przyniósł wprowadzony na rynek w roku 1963 model Superman, w którym zastosowano autorskie rozwiązanie blokowania obrotowego pierścienia lunety.
Jednak nie tylko to rozwiązanie było przyczyną sukcesu zegarka. Model ten w założeniu był „nurkiem”, a z wodoszczelnością na poziomie 300 metrów wyróżniał się na tle konkurencji. Dodatkowo zastosowano w nim zabezpieczenie koronki przed jej przypadkowym obrotem oraz mechaniczną blokadę pierścienia nurkowego, która zapobiega jego przypadkowemu przestawieniu. Blokada wykonana jest w postaci metalowego elementu w kształcie litery L, który dociskany jest do ząbkowanej części pierścienia po zakręceniu koronki, rozwiązanie to zostało przez Yemę opatentowane.
Zdjęcie: archiwalna reklama Yema
Yema Superman okazał się na tyle dobrym zegarkiem nurkowym, że… zamówiły go francuskie siły powietrzne – Armée de l'Air et de l'Espace.
Model ten nie był projektowany pod kątem wymagań militarnych, a mimo to spełnił oczekiwana francuskiej armii i został wprowadzony na wyposażenie pilotów wojskowych.
Szybciej, wyżej, dalej
Trzy lata później Yema pokazała żeglarski chronograf – Yachtingraf z modułem yachttimera, oraz Rallygraf, czyli zegarek dla fanów rajdów i wyścigów samochodowych. Okazało się, że nie tylko dla fanów, bo również i kierowców – Marco Andretti miał na przegubie ten właśnie zegarek, gdy za kierownicą Forda zwyciężał w wyścigu Indy 500 w roku 1969.
Współpraca z francuskimi siłami powietrznymi zawiodła Yemę w dalsze obszary eksploracji i na zlecenie Centre National d'Etudes Spatiales, czyli francuskiej agencji kosmicznej, francuska marka opracowała model Spationaute 1, który Jean-Loup Chrétien miała na ręku podczas 10-dniowego lotu orbitalnego w roku 1982. Zegarek musiał zapewnić najwyższą dokładność wskazań w stanie nieważkości, co na pewno było sporym wyzwaniem, natomiast to stawia Yemę w jednym rzędzie z tak zacną i prestiżową marką jak Omega. W 1985 roku na przegubie Patricka Baudry’ego znalazł się model Spationaute II podczas amerykańsko-francuskiego lotu promu Discovery.
Rok później, zegarek Yema North Pole wskazywał czas pierwszemu człowiekowi, który samotnie pokonał 800-kilometrową trasę na biegun północny.
Zdjęcia: zegarek Yema North Pole
Wyczynu tego dokonał Francuz - Jean-Louis Étienne wędrując samotnie przez 63 dni, zegarek zaś miał 24-godzinną tarczę (szczególnie przydatną w warunkach dnia polarnego lub nocy polarnej), wyposażony był w kompas i zabezpieczony przed wpływem pola magnetycznego, oraz ekstremalnie niskimi temperaturami.
Ostatnie dwa wydarzenia miały już miejsce po zmianie właściciela, ponieważ w 1982 roku syn założyciela sprzedał firmę grupie Matra, działającej w branży lotniczej, motoryzacyjnej oraz obronności. W 1998 firma ponownie zmieniła właściciela, tym razem weszła w skład grupy Seiko. W 2004 roku spółka została wykupiona przez Louisa Erica Beckensteinera oraz 25 pracowników firmy i stała się ponownie firmą francuską, zaś w 2009 kupiła ją grupa Montres Ambre, która jest właścicielem do dziś.
Ciągle naprzód
Od momentu oddzielenia się od Seiko firma Yema realizuje ambitny plan rozwoju rozwijając m.in. własne mechanizmy: w 2011 wprowadziła pierwszy z nich o oznaczeniu MBP1000, a w 2021 jego wersje rozwojowe: Yema2000 oraz Yema3000, będący wersją ze wskazaniem drugiej strefy czasowej.
Prace nad nowymi mechanizmami zdecydowanie przyspieszyły w ostatnich latach.
W 2022 i 2023 roku Yema pokazała dwa nowe mechanizmy z automatycznym naciągiem: CMM 10, pracujący z częstotliwością 4Hz i 70-godzinną rezerwą chodu, oraz – opisywany przez nas w portalu – Yema CMM 20 z mirorotorem, pierwszy mechanizm „in-house”, o takich samych parametrach chodu, ale o grubości zaledwie 3,7 mm.
Powodem dla którego czytacie ten tekst jest ostatni, pokazany teraz, w 2023 roku, mechanizm CMM 30 oraz wyposażony w niego zegarek, czyli Yema Yachtingraf Tourbillon Mareographe.
Haute Horlogerie
Posiadanie w ofercie manufakturowego mechanizmu, tzw. mechanizmu „in-house”, to oczywiście powód do dumy i wyższe pozycjonowanie zegarkowego brandu. Tourbillon to jednak zupełnie inna liga, to święty graal zegarkowego świata i przepustka do grona prawdziwego haute horlogerie.
Francuska Yema właśnie dołączyła do tego ekskluzywnego kręgu pokazując zegarek z obrotową klatką wychwytu, oraz dodatkowo komplikacją wskazania pływów morskich.
Pełna nazwa zegarka jest długa, podobnie jak wynosząca 105 godzin jego rezerwa chodu – brzmi ona Yema Yachtingraf Tourbillon Mareographe 75th Anniversary Limited Edition, ponieważ powstał on na 75-lecie marki Yema.
Zegarek został opracowany w całości we Francji i tam również jest produkowany, w manufakturze we francuskim Morteau, dostępny jest w 150 egzemplarzach, po 75 sztuk wersji w stali i w brązie.
Kręci się, i to jak!
Typowa dla Yemy koperta o średnicy 42,5 mm jest niemal w całości szczotkowana, jedynie skośne powierzchnie stanowiące przejścia między pionem i poziomem są polerowane. Sygnowana na czole logo producenta koronka została wkomponowana pomiędzy dwie wypustki koperty w sposób bardzo charakterystyczny dla tej francuskiej marki i jej wszystkich toolwatchy.
Obrotowa luneta jest ząbkowana, w celu ułatwienia jej obsługi w rękawiczkach, to w końcu zegarek do zastosowań żeglarskich, choć śmiem wątpić czy przy tej cenie ktoś będzie wybierał liny z Mareografem na ręku. Insert pierścienia jest wykonany z szafirowego szkła, co daje nam efekt połyskującej czerni, oraz ma naniesione indeksy w odstępach 5-minutowych, liczby 15, 30 i 45 oraz trójkątny znacznik na godzinie 12. z okrągłym punktem wypełnionym Super LumiNova.
Na ozdobionej szlifem słonecznym tarczy w kolorze czarnym namalowano delikatne kreski skali minutowej oraz nałożono masywne kwadratowe indeksy, których środkowa sekcja została wypełniona substancją luminescencyjną Super LumiNova, podobnie jak dwie wskazówki - godzinowa i minutowa, których powierzchnie są pięknie szczotkowane.
Dolną część tarczy zdominowana jest przez tourbillon, którego górny mostek jest przykręcony do płyty głównej przez otwory w tarczy. Jednoosiowy tourbillon wykonuje pełen obrót w czasie 60 sekund, zaś brak regulatora ma na celu zwiększenie trwałości sprężyny włosowej.
Warto w tym miejscu zobaczyć krótkie wideo prezentujące zegarek i jego detale:
Regulowany w 6 pozycjach mechanizm ma zapewniać dokładność od -3 do +7 sekund na dobę.
Falowanie i spadanie
Górną część tarczy Yema Yachtingraf Tourbillon Mareographe zajmuje wskazanie pływów w postaci okrągłej subtarczy z naniesionymi wskazaniami przypływu i odpływu: montante – wzrost, descendante – spadek, marée – pływ. Ozdobiona logo Yema wskazówka wykonuje pełen obrót w 12 godzin 24 minuty i 15,79 sekundy, wskazując aktualny poziom pływu (co wymaga oczywiście wstępnego ustawienia dla danego miejsca na Ziemi).
Dlaczego akurat tyle?
Pływy spowodowane są głównie oddziaływaniem na siebie ciał niebieskich – Ziemi, Słońca i Księżyca, przy czym największy wpływ na pływy ma Księżyc. Jest to skutkiem ruchu obrotowego Ziemi i ruchu obiegowego wokół słońca, obiegu Księżyca wokół Ziemi oraz eliptyczności orbit, po których poruszają się zarówno Ziemia jak i Księżyc. Na skutek grawitacyjnego oddziaływania na siebie tych trzech ciał mamy do czynienia z pływami – dobowymi cyklami przypływów i odpływów, które wahają się od kilku centymetrów (np. na Bałtyku) do nawet 20 metrów w zatoce Fundy w Nowej Szkocji w Kanadzie.
W odróżnieniu od dnia słonecznego, dzień księżycowy trwa obecnie około 24 godziny i 50 minut, a dokładnie 24 godziny 48 minut i 31,56 sekundy, i dwukrotnie w ciągu dnia księżycowego w danym miejscu na ziemi mamy szczyt fali pływowej oraz dwukrotnie mamy najniższy poziom tej fali.
To, co najważniejsze
Tarcza znajduje się za podwójnie wypukłym szkłem szafirowym z nałożoną powłoką antyrefleksyjną, które w najgrubszym miejscu ma 2,2 mm.
Również przez szkło szafirowe zakręcanego dekla możemy podziwiać piękny, manualnie nakręcany mechanizm CMM.30, którego oznaczenie pochodzi od skrótu nazwy Calibre Manufacture Morteau.
Zbudowany ze 130 komponentów mechanizm jest łożyskowany na 19 kamieniach i pracuje z częstotliwością 3 Hz, a dzięki zastosowaniu powiększonego bębna sprężyny w pełni nakręcony może pracować przez 105 godzin. Oczywiście najważniejszym i najciekawszym elementem mechanizmu jest jednoosiowy tourbillon z rozwiązaniem typu free-sprung, czyli bez typowego regulatora.
Mechanizm ma podwyższoną odporność na działanie pól magnetycznych – wytrzymuje do 2000 gaussów, jest również wstrząsoodporny – potrafi znieść przeciążenia do 5000G.
Poza powiększeniem średnicy bębna, konstruktorzy wiele uwagi poświecono optymalizacji pracy mechanizmu i zmniejszeniu tarcia jego newralgicznych elementów.
Najnowsze technologie
Wychwyt, który jest najbardziej „energożernym” elementem w konstrukcji mechanizmu, sam w sobie zużywa ponad połowę energii sprężyny. Tarcie palet kotwicy o zęby koła wychwytu, pomimo ich smarowania, rozprasza znaczną część tej energii, dlatego w mechanizmie CMM 30 zastosowano rozwiązania, które zmniejszają to tarcie – m.in. wytwarzanie elementów w procesie LiGA (litografia rentgenowska, galwanizacja, finalne formowanie).
Zakrzywiony kształt mostków mechanizmu ma przypominać falę, co jest oczywiście nawiązaniem do komplikacji konstrukcji mechanizmu zastosowanej w zegarku, ciekawostką jest natomiast satynowo czarne wykończenie mechanizmu.
Zrezygnowano z tradycyjnego zdobienia mechanizmu szlifami na rzecz ultranowoczesnego pokrycia na czarno płyty głównej i mostków w procesie osadzania warstw atomowych. Metoda ta polega na sekwencyjnym, chemicznym osadzaniu bardzo cienkich warstw (grubości pojedynczych nanometrów) z fazy gazowej. Zjonizowany gaz (plazma) jest osadzany warstwa po warstwie aż do uzyskania jednolitej powłoki na całej powierzchni materiału, przy czym proces ten pozwala na kontrolowanie grubości nakładanej warstwy w skali atomowej. Warstwa nakładana metodą ALD przyrasta „w górę” od podłoża, jest gęsta, jednolita i pozbawiona jakichkolwiek defektów.
Ekskluzywny toolwatch – dostępność i cena
Mimo, że zegarek, zwłaszcza w „brązowej” wersji, sprawia bardzo eleganckie wrażenie, został zaprojektowany – zgodnie z tradycja i filozofią marki – jako toolwatch. Nieczęsto bowiem spotkamy zegarek z tourbillonem wodoszczelny do 100 metrów i odporny na upadki.
W każdym razie „morska” Yema Yachtingraf Tourbillon Mareographe nie boi się ciężkiej pracy i jest do niej doskonale przygotowana, a jednocześnie zegarek ten będzie cieszył oko właściciela. A dokładnie 150 właścicieli, bo tyle powstanie ich łącznie w obu wersjach kolorystycznych.
Zegarki Yema Yachtingraf Tourbillon Mareographe już można zamawiać w przedsprzedaży na oficjalnej stronie Yema w cenie 9 990 euro, a wysyłkę do klientów zaplanowano na styczeń 2024.
INSTAGRAMIE
greenlogic.eu