Katalog zegarków z Błonia z polskimi mechanizmami

Będące chlubą polskiego przemysłu precyzyjnego, produkowane przez jedną dekadę zegarki w Błoniu, mają swoją ciekawą i frapującą historię.Zaczyna się ona decyzją o zakupie licencji na produkcję zegarka.

Co nie może dziwić, biorąc pod uwagę czas zakupu - licencjodawacą był oczywiście Związek Radziecki. Równocześnie trzeba zaznaczyć, że przemysł zegarkowy u naszego sąsiada był już w tamtym czasie na wysokim poziomie, a "wycyganiona" - bo zdobyta fortelem negocjatorów licencja, dotyczyła wówczas nowoczesnego i potencjalnie możliwego do rozwoju mechanizmu Kirowskije.

Licencja na mechanizm Kirowskije została zakupiona w roku 1956.

Początkowy okres produkcji jest wspominany przez ówczesnych pracowników Błonia z wielką dumą wynikającą z uruchomienia tej pionierskiej i niezwykle interesującej produkcji. Po raz pierwszy i jak dotychczas jedyny doszło w Polsce do fabrycznej produkcji zegarków mechanicznych. Temu wydarzeniu towarzyszyło wielkie zainteresowaniu każdego rodzaju mediów i „publiczności”,

Okres ten obejmuje także zapowiedź produkcji własnego, choć licencyjnego mechanizmu.

Udało się!

"Dnia 30. listopada 1961 roku, dwa tygodnie przed wyznaczonym terminem inżynier Kazimierz Żelazkiewicz podał dyrektorowi, inżynierowi Henrykowi Banaszyńskiemu paletę z dziesięcioma zegarkami, ostatnimi z wykonanej partii ponad 1000 sztuk zegarków z części własnej produkcji...." /Kazimierz Żelazkiewicz - wspomnienia/

Dalej trzeba "głośno krzyczeć" o szkodliwości typowo politycznej, wymuszonej najprawdopodobniej przez "naszych przyjaciół" decyzji powodującej zaprzestanie produkcji własnych mechanizmów. W jej wyniku entuzjazm znikł, zainteresowanie mediów także. Została wieloletnia produkcja dość monotonnych stylistycznie zegarów z mechanizmami składanymi z importowanych części. Trzeba jednak zauważyć, że nawet tego rodzaju produkcja i tak pozostawała ewenementem w polskim przemyśle precyzyjnym, a zebrane doświadczenie pozwoliło zakładowi w Błoniu produkować inne, wysokiej jakości urządzenia.

Można powiedzieć, że zakończenie produkcji zegarków przeszło niezauważenie, choć z drugiej strony, ostatni, odróżniający się stylistyką od do tamtej pory produkowanych zegarków, limitowany model – Blonex Antymagnetyczny, dzięki swojej wyjątkowości stał się doskonałym tego zakończenia produkcji akordem.
Ten zegarek i jego niezwykły mechanizm zostały opisane na portalu w opracowaniach:

Oficerski Blonex
i
Pierwsza polska zegarkowa limitacja - Blonex Antymagnetyczny 1969

Wydaje się że po tym fakcie polskie zegarki z Błonia poszły w zupełne zapomnienie.

Wpływ na taką sytuację miała dawna polityczna decyzja i spowodowane nią późniejsze milczenie mediów, a także wynikający z nich brak szerszej wiedzy o zegarkowej produkcji. Czasy przemian politycznych i postęp techniczny obrazowany rozprzestrzenieniem się elektroniki użytkowej i przemysłowej także nie powodował pobudzenia zainteresowania się tego rodzaju przeszłością.

Dyskusja o polskich zegarkach z Błonia pojawiła się wraz z powstaniem forum dyskusyjnego Klubu Miłośników Zegarów i Zegarków i dzięki amatorskiej stronie internetowej o tych zegarkach.

Szerokie zainteresowania „błoniakami” wywołała wystawa „Przystanek: Zegarek” zorganizowana w warszawskim salonie odCzasudoCzasu w Złotych Tarasach i będąca jej efektem książka autora niniejszego opracowania - Władysława Mellera: „Przystanek: Zegarek. Zegarki i przystawki balansowe z Błonia”.

Dzisiaj zegarki z Błonia mają liczną rzeszę swoich sympatyków. Są one kolekcjonowane, a ich zbiory obejmujące różnorodne modele są dumą swoich właścicieli. 

W zbiorach znajdziemy egzemplarze popularne, a także unikatowe, a o atrakcyjności każdej z kolekcji świadczy też stan zachowania eksponatów.

We wskazanej powyżej książce znalazł się rozdział o zegarkach z polskim mechanizmem. W tej części opracowania wylistowane zostały też pierwsze cztery znane wówczas takie zegarki z Błonia. W podsumowaniu tamtego rozdziału zasugerowano potrzebę powstania elektronicznej wersji katalogu prezentującego zbiór znajdujących się na rynku zegarków z Błonia z polskim mechanizmem.

Dopiero niedawno, w formie zgodnej z sugestią przekazaną przez autora niniejszego opracowania powstał "Album polskich zegarków. Zegarki z mechanizmami własnej produkcji ZMP Błonie".

Poniżej, pozwalamy sobie przedstawić katalog obejmujący informacje o istniejących zegarkach z Błonia, z polskim mechanizmem, który w miarę przekazywania informacji i fotografii postaramy się uzupełniać.

Numeracja pozycji w Katalogu jest zgodna z czterocyfrowymi końcówkami numerów płyt nośnych mechanizmu.

numer mech.	Zdjęcie zegarka - front	Zdjęcie mechanizmu	Zdjęcie numeru mechanizmu	Uwagi
0002				nieniklowaną płytę mechanizmu zachował  pan August Kożuchowski z Piorunowa i przekazał ją panu Stanisławowi Kordylewiczowi. Obecnie jest ona zmontowana w mechanizm i zegarek
0004				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
0027				Model Alfa  pojawił się na łamach książki: "Przystanek: Zegarek. Zegarki i przystawki balansowe z Błonia 1959-1969" Własność: Stanisław Kordylewicz
0106				Model Błonie  pojawił się na łamach książki: "Przystanek: Zegarek. Zegarki i przystawki balansowe z Błonia 1959-1969" Własność: Stanisław Kordylewicz
0316				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
0320				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
0329				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
0384				Model Alfa. W pokazanym mechanizmie mostek zespołu naciągu nie jest oryginalny
0406				Zegarek zachowany przez jednego z warszawskich zegarmistrzów. Obecnie w rękach kolekcjonera
0428				Model "Alfa" Własność: Krzysztof Szymura
0477				Model Alfa  pojawił się na łamach książki: "Przystanek: Zegarek. Zegarki i przystawki balansowe z Błonia 1959-1969" Własność Krzysiek_W
0482				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
0553				Model Blonex zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu Koperta i tarcza zostały wyprodukowane w późniejszym czasie
0559				Model Alfa z kolekcji zmarłego Profesora Zdzisława Mrugalskiego. Przeznaczony do muzeum.
0571				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
0581				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
0593				Model Alfa  pozyskany na rynku kolekcjonerskim Własność: Michał Kujawa
0601				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
0640				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu W obecnie prezentowanym modelu mostek zespołu naciągu nie jest oryginalny
0686				Model Błonie zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
0699				Model Alfa  pozyskany z aukcji internetowej. Właściciel: Władysław Meller
0710				Model Delfin. Własność: Dariusz Jędruchniewicz
0735				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
0944				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Własność: Michał Kaczor
1106				Model Delfin zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
1155				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
1196				Model Alfa  Własność Fazi64
1210				Zegarek Alfa Własność: Wintergreen
1340				Zegarek Alfa. Zegarek jednego z kolekcjonerów
1521				Model Arras zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
1759				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
1993				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
2260				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
2595				Model Dukat zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu W obecnie prezentowanym modelu mostek zespołu naciągu nie jest oryginalny
2651				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
2922				Model Dukat zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
4302				Płyta pozyskana od byłego pracownika ZMP Błonie. Nigdy nie była użyta w montażu. Własność: Władysław Meller
4725				Zegarek Dukat Własność: Tomasz Redlich
4778				Model Alfa zarejestrowany na rynku. Prośba do właściciela o przekazanie zdjąć zegarka i mechanizmu
0000