W roku 1969 w Zakładach Mechaniki Precyzyjnej „Błonie” została wyprodukowana specjalna seria licząca 1700 sztuk zegarków noszących nazwę Blonex Antymagnetyczny, przeznaczonych dla oficerów polskiego lotnictwa. Te unikatowe obecnie modele Blonexów są bardzo poszukiwane przez wszystkich kolekcjonerów zegarków z Błonia.
Dzisiaj wiele osób nawet nie wie o tym, że w latach 1959 – 1969 w podwarszawskim Błoniu produkowane były zegarki, choć pozostałości z ponad miliona wyprodukowanych sztuk czasomierzy, powinny być znane każdemu. Tajemnice ich produkcji odkrywa, wydana w roku 2013 roku książka zegarkowego fascynata i współtwórcy Klubu Miłośników Zegarów i Zegarków – Władysława Mellera, pod tytułem „Przystanek: zegarek. Zegarki i przystawki balansowe z Błonia”. Bardzo ciekawe dyskusje na temat zegarków z Błonia prowadzone są też regularnie na forum wskazanego powyżej Klubu w dziale „Zegarki polskie”.
Tajemnica Blonexa Antymagnetycznego
Jak zauważa autor książki, najwięcej niewiadomych skrywa ostatnia, specjalnie wyprodukowana już po zakończeniu seryjnej produkcji, partia zegarków – Blonex Antymagnetyczny. Brak pełnych informacji, prawdopodobnie nie wynika wcale z konieczności zachowania wówczas tajemnicy państwowej, bo już samo podanie ilości wyprodukowanych zegarków (1700 sztuk) i sprecyzowanie osób, do których były one kierowane, było takiej tajemnicy zupełnym zaprzeczeniem. Bardzo mała seria produkcyjna, już po zakończeniu prowadzonej przez lata produkcji seryjnej, przy stosunkowo dużej ilości wyprodukowanych lub zakupionych półproduktów spowodowały, że na rynku pojawiły się zegarki zmontowane z części pozostałych po zakończeniu ery zegarków. Ilość takich „składaków” obecnych dzisiaj na rynku w proporcji do tych wyprodukowanych w roku 1969 jest prawdopodobnie o tyle większa, że wiele z nich powstało z resztek magazynowych, już po likwidacji zakładu w 2003 roku, i z powodu krótkiego czasu użytkowania nie uległy naturalnej, wynikającej z normalnego użytkowania eliminacji. Możliwe jest także to, że właśnie te modele zegarków, ze względu na konkretną dedykację, a co za tym idzie ich wartość pamiątkową, oraz atrakcyjniejszy wygląd były „reanimowane” z użyciem każdego rodzaju dostępnych części zamiennych.
Jedynym sposobem stuprocentowe rozpoznanie tych wyrobów, byłoby sprawdzenie antymagnetyczności sprężyny włosowej i sprężyny napędowej, choć te elementy mogły być przecież także wymienione przykładowo w trakcie standardowego serwisu, co nie powinno zmieniać ich przynależności do tej serii wyrobów. Taka sytuacja, przy dużej różnorodności rodzajów mechanizmów znajdujących się w obecnych na rynku dzisiaj Blonexach Antymagnetycznych, wręcz uniemożliwia próbę pewnego podania jaki rodzaj serca zegarka był użyty dla jego wykonania.
Oficerski zegarek.
Co ciekawe, przed konstruktorami z Błonia, dla tych modeli postawiono wówczas wyższe wymagania techniczne, bo też przeznaczenie ich było wyjątkowe. Dla wyprodukowania serii zegarków antymagnetycznych, co dla lotników miało istotne znaczenie, jak wspomniano powyżej sprężynki włosowe balansu oraz sprężyny napędowe były odmienne od standardowo stosowanych i były sprowadzono specjalnie ze Szwajcarii. Taka wyjątkowa historia powstania i mała seria produkcyjna spowodowały, że Blonex Antymagnetyczny jest dzisiaj jednym z najbardziej poszukiwanych modeli zegarka z szerokiej gammy tych, które były produkowane w Błoniu. Dla każdego kolekcjonera zegarków z Błonia, posiadanie Blonexa Antymagnetycznego jest swego rodzaju wyzwaniem, a jego obecność potęguje wartość każdego zbioru. Z tego powodu pojawiający się sporadycznie na internetowych aukcjach, model ten osiąga rekordowe ceny, jak na wyrób z tej grupy zegarków.
Pomijając podniesioną powyżej kwestię jednego, szczególnego modelu zegarka, książka „Przystanek: zegarek…” zawiera bardzo szeroki zakres informacji, szczególnie ciekawych dla wszystkich tych, którzy błońskimi zegarkami już się fascynują, lub… będą się fascynować.
Jakub Wojdat
www.odczasudoczasu.pl