W 1989 japońska marka Citizen wprowadziła na rynek linię zegarków Promaster, instrumentów dla profesjonalistów, zdolnych stawić czoła najwyższym wymaganiom w wodzie, na lądzie i w powietrzu. Pierwotnie były to trzy modele: Altichron, Aerochron i Aqualand, których ducha odnajdziemy w obecnie oferowanych przez Citizena modelach.
Dziś, kiedy zegarek przestał być narzędziem, a jest często biżuterią, dodatkiem do stroju czy symbolem statusu społecznego, nadal są firmy oferujące urządzenia do odmierzania czasu, w których najważniejsza jest funkcja. Jednym z takich producentów pozostaje właśnie Citizen oferujący modele, których forma podporządkowana jest przeznaczeniu zegarka.
Spoglądając wstecz na linię Promaster można powiedzieć, że zegarki te były prekursorami smartwatchy w rozumieniu zegarków integrujących funkcje innych przyrządów: kompasu wysokościomierza/głębokościomierza, czy GPS-u (do synchronizacji czasu i ustalenia strefy czasowej).
Citizen to również jeden z pionierów zasilania zegarków energią słoneczną czy radiowej synchronizacji czasu, jak również wykorzystania zaawansowanych materiałów, takich jak tytan. Wartym podkreślenia jest fakt, że Citizen sam rozwija swoje produkty i technologie, wszystkie zegarki tej marki są wykonywane od początku do końca w ramach jednej firmy, co w dzisiejszym świecie globalizacji, unifikacji i kooperacji nie jest ani powszechne, ani oczywiste.
Nie bójmy się eksperymentować
Mimo, iż marka Promaster została przez Citizena wykreowana w 1989 roku, uważa się, że dwa wydarzenia mające miejsce ponad 30 lat wcześniej stały się zalążkiem tej koncepcji i zaprowadziły „Obywatela” do miejsca, w którym jest dziś.
Zdjęcie: Citizen Parashock 1956
Odwaga firmy we wprowadzaniu nowych rozwiązań technicznych znajdowała również swoje odzwierciedlenie w chwaleniu się osiągnięciami, i kiedy w 1956 firma pokazała pierwszy model odporny na wstrząsy - Citizen Parashock, postanowiła oznajmić to światu „szokowo”. Inżynierowie firmy zrzucili bowiem zegarek ze śmigłowca pozostającego w zawisie 30 metrów nad ziemią na ulicę przez dworcem kolejowym w Kyoto w obecności całkiem pokaźnej widowni.
Zegarek przetrwał upadek i nadal chodził.
Trzy lata później Citizen zaprezentował pierwszy japoński, wodoszczelny zegarek – Parawater, żeby udowodnić jego odporność na działanie wody, przywiązano go do boi zrzuconej ze statku, która następnie był holowana do brzegu, gdzie stwierdzono, że zegarek pomyślnie przetrwał próbę.
Zdjęcie: Citizen Parawater 1959
Drugi eksperyment miał większy rozmach – 130 Parawater’ów przywiązano do kilku boi, a następnie boje te spuszczono na wodę z pokładu statku na Oceanie Spokojnym w miejscu, gdzie występował prąd mający unieść boje w kierunku amerykańskiego wybrzeża.
„Podróż” zegarków trwała około roku, po tym czasie boje zostały wyrzucone na wybrzeżu Ameryki Północnej, a zamocowane do nich zegarki działały.
Początek historii
W 1989 roku świat ujrzał pierwsze trzy modele z linii Promaster: Aqualand, jako przedstawiciel serii Marine (sam model został pokazany już wcześniej, bo w 1985 roku) wyposażony w mechanizm C020 i spełniający normę ISO 6425, czyli wodoszczelny do 100 metrów, Altichron z mechanizmem C040 posiadającym moduł wysokościomierza działającego w zakresie od -300 do +5000 metrów, oraz Promastera Sky opartego na mechanizmie C080 realizującego funkcję czasu światowego, kalendarza, stopera i budzika oraz z pierścieniem kalkulatora przydatnego m.in. w nawigacji lotniczej.
Zdjęcie: Citizeny Promaster Sea 1989 oraz Sky 1989
Promaster Aqualand, który miał swój oddzielny debiut w 1985 roku, okazał się prawdziwą rewolucją – był to pierwszy na świecie naręczny zegarek nurkowy z elektronicznym głębokościomierzem.
Z okazji 35-lecia kolekcji zegarków Promaster, marka Citizen zaprezentowała trzy nowe modele limitowane, które dołączają do oferty na 2024 rok.
Ponieważ kolekcja Promaster jest podzielona na kategorie: Land, Sea i Air, każdy z modeli Citizen Promaster 35th Anniversary reprezentuje jedną z tych specjalności. Kolekcja obejmuje zegarek nurkowy, zegarek dla pilotów oraz wytrzymały, wielofunkcyjny zegarek przeznaczony dla amatorów przygód na lądzie.
Głębokie zanurzenie
Pierwszy z trzech nowych zegarków Citizen Promaster 35th Anniversary jest przedstawicielem serii Sea, a jego design wzorowany jest na nurkowym modelu “Fujitsubo”.
To zegarek który po raz pierwszy pojawił się w 2022 roku, jako nowoczesna reinterpretacja vintage’owego zegarka nurkowego Citizen z lat 70., tego który zaginął na morzu i w 1983 roku został wyrzucony na plażę w Australii, pokryty skorupiakami, ale wciąż działający.
Citizen wyprodukował kilka różnych wersji Fujitsubo, nowy, a jubileuszowy Citizen Promaster 35th Anniversary Mechanical Diver 200m jest inspirowany błękitem oceanu i białymi piaskami plaży Long Reef w Australii, na którą fale wyrzuciły legendarnego poprzednika.
Nowy Promaster ma niebieską, mieniąca się w słońcu tarczę z nakładanymi masywnymi indeksami wypełnionymi substancją luminescencyjną, ze srebrnymi obwódkami. Na zewnętrznej krawędzi tarczy znajduje się, biała, malowana skala minutowa, a na godzinie 3. okienko datownika, identycznie jak w pierwowzorze. Inaczej natomiast wygląda obrotowy pierścień lunety, ponieważ jego aluminiowy wkład jest czarny, zachowano natomiast ten sam krój czcionki.
Na pozycji startowej obrotowego pierścienia znajduje się trójkąt z zielonym „oczkiem” wypełnionym masą fosforyzującą, zaś jego ząbkowany brzeg utrzymany jest w błękitnej tonacji.
Zegarek został wykonany ze stopu Super Titanium, jego koperta ma średnicę 41 mm i grubość 12,3 mm, podobnie jak w innych modelach. Tarczę chroni szkło szafirowe, a zakręcana koronka i wkręcany dekiel zapewniają wodoszczelność na poziomie 200 metrów. Oznaczony referencją NB6026-56L model wyposażony jest w mechanizm z naciągiem automatycznym – kaliber 9051, który pracuje z częstotliwością 28 800 wahnięć balansu na godzinę (4 Hz), oferując rezerwę chodu wynoszącą około 42 godzin. Na deklu wygrawerowana została rocznicowa grafika oraz informacje dotyczące zegarka.
Wykonana z tytanu koperta zestawiona jest z tytanową bransoletą (Super Titanium) powierzchnie wykończone zostały w technologii Duratect Platinum, które nadaje srebrnego, metalicznego połysku.
Wskazówki, również nawiązują do pierwowzoru – godzinowa typu „mercedes”, minutowa to ołówek zaostrzony z dwóch stron, a sekundowa zaopatrzona jest w fosforyzującą kropkę w ¾ długości.
Zegarek ma się pojawić w sprzedaży na przełomie lipca i sierpnia, jego sugerowana cena detaliczna to 3 890 złotych, dostępnych będzie 4500 egzemplarzy tego modelu.
Na twardym gruncie
Wynurzmy się z odmętów oceanu i postawmy stopę na stałym lądzie, gdzie czeka na nas kolejny urodzinowy model - Citizen Promaster 35th Anniversary Eco-Drive Combination Watch.
Zegarek wykonany ze stali nierdzewnej z ciemnoszarą powłoką Duratect, którego koperta ma średnicę 43,9 mm a grubość 14 mm. Cała kompozycja tego modelu utrzymana jest w ciemnoszarej tonacji, zaś cyferblat i pierścień lunety dodatkowo są w malowaniu maskującym (camo).
„Sercem” zegarka jest mechanizm Eco-Drive – kaliber U822, który jest zasilany energią słoneczną i w pełni naładowany pozwala na działanie zegarka przez 36 miesięcy (w trybie oszczędzania energii).
Promaster 35th Anniversary Eco-Drive Combination Watch wyposażony jest w hybrydowy układ wskazań – analogowo-cyfrowy, klasyczne wskazówki typu „sword”, dwie analogowe tarczki w dolnej części oraz wyświetlacz cyfrowy w górnej części tarczy, który został wykonany w bardzo energooszczędnej technologii Memory-In-Pixel. Prawa dolna tarczka służy do wskazania wybranej funkcji, lewa zaś jest indykatorem poziomu mocy.
Indeksy i liczby namalowane są substancją luminescencyjną, brak jest tradycyjnego okienka daty z uwagi na zastosowanie wielofunkcyjnego wyświetlacza w górnej części tarczy. Po prawej stronie koperty znalazła się zakręcana koronka oraz dwa przyciski funkcyjne, ozdobione ryflowaniem, podobnie jak części koperty na styku z bransoletą.
Po drugiej stronie, na wysokości godziny 8., znajdziemy drugą koronkę, wykonaną w konwencji ślimakowego koła zębatego służącą do obracania wewnętrznego pierścienia ze skalą kompasu. Oprócz wskazania czasu zegarek oferuje takie funkcje jak: stoper, alarm, minutnik, zegar światowy, datownik.
W standardzie do koperty zamocowana jest stalowa bransoleta w tym samym kolorze, natomiast w komplecie dostajemy również pasek z cordury, a w jubileuszowym pudełku również narzędzie do jego wymiany. Od góry kopertę zamyka szafirowe szkło, a od dołu grawerowany jubileuszowo, zakręcany dekiel. Klasa wodoszczelności – 20ATM, typowo dla linii Promaster.
Zegarek ma oznaczenie ref. JV1008-63E a jego sprzedaż ma się rozpocząć w IV kwartale 2024 roku, jest on również limitowany (5900 sztuk na cały świat).
W chmurach
Ostatni z trzech jubileuszowych modeli Citizen należy do serii Air, a jego układ tarczy znamy z modelu Promaster Skyhawk Radio Controlled.
Promaster Eco-Drive Radio-Controlled 35th Anniversary to zegarek z „bezuchową” kopertą o ostrych liniach przywodzącą na myśl samoloty typu stealth, wykonaną ze stali, tak samo jak bransoleta i pokrytą powłoka Duratect. Kolorystyka zegarka została przez Citizena określona mianem Midnight Sun i jest inspirowana obszarami podbiegunowymi, gdzie słońce nigdy nie zachodzi.
Ciemnoszare elementy zostały w tym modelu zestawione z miedzianozłotymi: wewnętrznym wkładem pierścienia lunety, koronką i przyciskami, na które nałożono powłoki Sakura Duratect, koronka jest dodatkowo ryflowana dla zapewnienia komfortu i pewności obsługi, nawet w rękawiczkach i ozdobiona logo Promaster (tak samo jak w dwóch opisywanych wcześniej modelach).
Tarcza zegarka jest mocno naładowana wskazaniami i informacjami, ale mimo tego jest czytelna na skutek przemyślanego układu wynikającego z doświadczenia.
Zegarek oferuje takie funkcje jak: wskazanie czasu światowego, wiecznego kalendarza, chronografu, timera oraz dwóch alarmów. Oprócz tego zastosowany w nim kaliber U680 ma oczywiście zasilanie solarne i funkcję synchronizacji radiowej z czasem atomowym. Indeksy, cyfry 3., 9. i wskazówki zostały zaopatrzone w substancję luminescencyjną, ale gdyby to nie wystarczyło do dyspozycji mamy również LED-owe podświetlenie tarczy (tak samo jak w rocznicowym modelu z serii Land).
Koperta ma wymiary 45,7 mm x 13,8 mm, od spodu zamknięta jest zakręcanym deklem z wygrawerowanymi informacjami o rocznicowej edycji zegarka, natomiast tarczę zabezpiecza szafirowe szkło z powłokami przeciwodblaskowymi.
Jak przystało na zegarek „lotniczy”, na pierścieniu lunety znalazł się kalkulator jednostek stosowany m.in. w nawigacji lotniczej. W pełni naładowany akumulator pozwala na działanie zegarka przez 3,5 roku (w trybie oszczędzania energii), jednak normalne użytkowanie zegarka sprawia, że praktycznie nigdy on się nie zatrzyma.
Zegarek ma być dostępny tego lata, jego cena została ustalona na 2 980 złotych i jest oczywiście limitowany, zostanie wyprodukowanych łącznie 5600 egzemplarzy tego modelu oznaczonego symbolem JY8146-54E. Podobnej ceny należy się spodziewać również w przypadku „lądowego” jubileuszowego Promastera.
Wszystkie zegarki dostajemy w rocznicowych pudełkach, co jest dodatkową wartością tych limitowanych edycji.
Który z nich jest Twoim faworytem?
Szukasz informacji o nowościach marki Citizen? Sprawdź nasze pozostałe publikacje - zegarki Citizen.