G. Gerlach – polska marka zegarków z historią i techniką w tle (AuroChronos 2025)

W świecie zegarków, zdominowanym przez szwajcarskie manufaktury, polska marka G. Gerlach wyróżnia się, jako wyjątkowy przykład patriotyzmu, kreatywności i dbałości o rodzimą myśl techniczną. Powstała w 2012 roku z inicjatywy Fundacji Rozwoju Polskiej Myśli Technicznej i Mechaniki Precyzyjnej, marka ta nie tylko tworzy bardzo dobrej jakości zegarki, ale także opowiada historię Polski - naszych osiągnięć technicznych i militarnych.

W ciągu kilkunastu lat swojego istnienia, G. Gerlach zdobyła uznanie zarówno wśród miłośników zegarków, jak i osób ceniących lokalne rzemiosło i design „Made in Poland”. Niniejszy artykuł przybliża historię marki, jej filozofię, ofertę produktową oraz wkład w rozwój polskiego przemysłu zegarkowego.

Początki i idea powstania

Marka G. Gerlach narodziła się z potrzeby zmiany postrzegania polskiego wzornictwa przemysłowego i techniki. Fundacja Rozwoju Polskiej Myśli Technicznej i Mechaniki Precyzyjnej, będąca inicjatorem projektu, powstała w 2011 roku w odpowiedzi na obserwacje dotyczące rodzimego przemysłu.

Założyciele zauważyli, że choć Polska jest krajem o dużym potencjale produkcyjnym, to większość wytwarzanych u nas produktów bazuje na zagranicznych projektach i technologiach. Brakowało rodzimych inicjatyw, które łączyłyby innowacyjność z lokalną tożsamością. W przypadku zegarków sytuacja była jeszcze bardziej wyraźna: poza krótkim epizodem produkcji w zakładach w Błoniu w latach 60. i 70. XX wieku, Polska nie miała tradycji tworzenia własnych czasomierzy.



Nazwa marki nawiązuje do Gustawa Gerlacha, XIX-wiecznego przemysłowca i rzemieślnika niemieckiego pochodzenia, który osiedlił się w Polsce i zasłynął z produkcji wysokiej jakości narzędzi oraz noży. Choć G. Gerlach jako marka zegarkowa, nie ma bezpośredniego związku z historycznym przedsiębiorstwem Gerlach S.A. (znanym z wyrobów stołowych), wybór tej nazwy symbolizuje szacunek dla polskiej tradycji rzemieślniczej i ambicję tworzenia produktów na światowym poziomie.

Pierwszym celem fundacji było pokazanie, że „Made in Poland” może oznaczać jakość, niezawodność i oryginalność. Zegarki G. Gerlach miały stać się ambasadorami tej idei.

Filozofia i misja marki

G. Gerlach nie jest typowym producentem zegarków, którego jedynym celem jest zysk. Marka ma wyraźną misję: promowanie polskiej myśli technicznej, wspieranie rodzimych inżynierów, projektantów i specjalistów od wzornictwa oraz przypominanie o ważnych momentach i osiągnięciach w historii Polski. Każdy model zegarka jest swoistym hołdem dla polskiej przeszłości – od militariów, przez technikę lotniczą i morską, po ikoniczne projekty inżynieryjne.

Nazwy takie jak „Dywizjon 303”, „ORP Orzeł”, „PZL P.11c” czy „Enigma” nie są przypadkowe – odwołują się do konkretnych wydarzeń, maszyn czy postaci, które zapisały się w polskiej historii.





Marka stawia na unikalność i patriotyzm, ale nie zapomina o nowoczesności. Zegarki G. Gerlach łączą klasyczny design z współczesnymi rozwiązaniami technicznymi, oferując zarówno elegancję, jak i funkcjonalność. W swoich projektach firma skupia się na nawiązaniach historycznych, które sprawiają, że zegarki mają charakter kolekcjonerski. Dzięki temu, każdy egzemplarz staje się czymś więcej, niż tylko narzędziem do mierzenia czasu – to mały kawałek polskiej historii na nadgarstku.

Produkcja i jakość

Choć G. Gerlach dąży do podkreślenia polskiego charakteru swoich zegarków, rzeczywistość współczesnego przemysłu zegarkowego wymaga współpracy międzynarodowej. Marka korzysta z mechanizmów renomowanych producentów, takich jak japońskie Seiko (np. NH35, NH36, NH34) czy chiński Seagull, które są cenione za niezawodność i precyzję. Poszczególne komponenty, takie jak koperty, tarcze czy paski, pochodzą od wyspecjalizowanych dostawców z Japonii, Chin, Niemiec, Hiszpanii czy Pakistanu. Końcowy montaż odbywa się jednak w Polsce, głównie w Szczecinie i Zielonej Górze, co pozwala marce zachować kontrolę nad jakością i nadać produktom lokalny charakter.

G. Gerlach wyróżnia się także innowacyjnością. Jako pierwsza polska marka zegarkowa zaprojektowała i wyprodukowała modele dla nurków o klasie wodoszczelności 20 atmosfer (np. „Enigma” czy „Submarine”), wprowadziła zegarek ze stoperem, oraz z mechanizmem tourbillon – komplikacją zarezerwowaną zwykle dla marek luksusowych.



Firma modyfikuje też bazowe mechanizmy, co jest rzadkością wśród młodych producentów. Przykładem może być pierwsza seria modelu „Dywizjon 303” czy zegarki „m/s Batory” i „Lux-Sport”, które zyskały unikalne rozwiązania techniczne opracowane przez polskich inżynierów.

Koperty zegarków G. Gerlach wykonuje się głównie ze stali szlachetnej, choć w niektórych modelach, jak „Submarine”, pojawia się mosiądz, nawiązujący do morskiej estetyki. Tarcze chronione są szkłem szafirowym, często z powłoką antyrefleksyjną, co zapewnia trwałość i czytelność. Paski skórzane lub stalowe bransolety są projektowane z myślą o komforcie użytkowania i stylu. Wszystko to składa się na produkt, który łączy przystępną cenę (zazwyczaj od kilkuset do kilku tysięcy złotych) z jakością porównywalną do zagranicznych marek ze średniej półki.

Oferta produktowa

Portfolio G. Gerlach jest różnorodne i obejmuje zarówno zegarki klasyczne, jak i sportowe. Każdy model ma swoją historię i charakter, co czyni je wyjątkowymi na tle konkurencji. Poniżej przedstawiamy szczegółowe opisy flagowych modeli tej polskiej marki, które najlepiej oddają filozofię jej działania:

Dywizjon 303

Zegarek ten jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych modeli G. Gerlach i zarazem hołdem dla polskich lotników z Dywizjonu 303, którzy wsławili się heroiczną walką w Bitwie o Anglię podczas II wojny światowej. Inspiracją dla projektu były wojskowe czasomierze lotnicze z połowy XX wieku, wykonane według  brytyjskiej specyfikacji 6B/159 dotyczącej zegarków dla pilotów RAF.



Kremowa tarcza zegarka z niebieskimi wskazówkami typu syringe i spade zapewnia doskonałą czytelność, nawet w trudnych warunkach. Koperta ze stali nierdzewnej o średnicy 42 mm dobrze komponuje się zarówno ze skórzanym paskiem, jak i stalową bransoletą. W zegarku zastosowano mechanizm Seiko NH35A z automatycznym naciągiem, oraz szkło szafirowe z powłokami przeciwodblaskowymi.

Enigma

Seria „Enigma” to flagowy zegarek nurkowy tej polskiej marki, nazwany na cześć maszyny szyfrującej, której kod złamali polscy kryptolodzy – Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski – przed II wojną światową. Model ten wyróżnia się wodoszczelnością na poziomie 200 metrów (20 ATM), co czyni go pełnoprawnym diverem. Koperta o średnicy 43 mm wykonana jest ze stali nierdzewnej, a jednokierunkowy pierścień o 60 skokach pozwala na precyzyjne odliczanie czasu pod wodą.





Tarcza, chroniona szkłem szafirowym z nałożoną powłoką antyrefleksyjną, dostępna jest w klasycznych kolorach – czarnym lub białym, z wyraźnymi indeksami wypełnionymi masą świecącą.

Mechanizmy Seiko NH35A z automatycznym naciągiem, lub Miyota 0S21 w wersjach kwarcowych, zapewniają niezawodność i precyzję. „Enigma” wyróżnia się także detalami, takimi jak grawerunek maszyny szyfrującej na deklu, co nadaje mu kolekcjonerskiego charakteru.

ORP Orzeł

Ten zegarek mechaniczny, to hołd dla legendarnego polskiego okrętu podwodnego ORP „Orzeł”, który w 1940 roku dokonał brawurowej ucieczki z Tallina i walczył na morzach podczas II wojny światowej.

Design modelu czerpie inspirację z morskiej stylistyki – tarcza w odcieniach granatu lub czerni nawiązująca do morskiej głębi, a proste wskazówki i indeksy pokryte substancją luminescencyjną przywodzą na myśl instrumenty pokładowe.



Koperta o średnicy 42 mm dostępna jest w dwóch wariantach: wykonana ze stali lub z mosiądzu, przy czym ten drugi z czasem pokrywa się naturalną patyną, co podkreśla marynistyczny klimat. Wodoszczelność wynosi 100 metrów (10 ATM), co nie czyni go typowym zegarkiem nurkowym, ale wciąż odpowiednim do aktywności wodnych. W środku koperty osadzono mechanizm z automatycznym naciągiem, a na deklu widnieje grawerunek sylwetki okrętu. „ORP Orzeł”.

PZL P.11c

Model ten upamiętnia polski samolot myśliwski PZL P.11c, który był podstawą lotnictwa II Rzeczypospolitej na początku II wojny światowej. Zegarek wyróżnia się minimalistycznym, lotniczym designem – tarcza w kolorze czarnym lub białym z prostymi indeksami i wskazówkami typu” przypomina zegary pokładowe z lat 30. XX wieku.



Koperta wykonana ze stali nierdzewnej o średnicy 40 mm jest smukła i lekka, co zapewnia komfort noszenia na co dzień. Mechanizm Szanghaj 3LZF-2  o naciągu automatycznym i z funkcją stopera jest chińskim odpowiednikiem Valjoux 7750. Jest to zegarek, którego wygląd został stworzony przez osoby skupione wokół forum chinawatches.pl.

Husaria

„Husaria” to klasyczny zegarek garniturowy, którego nazwa odnosi się do elitarnej polskiej kawalerii z XVI i XVII wieku, słynnej z niezwyciężoności na polach bitew.

Model ten powstał na bazie projektu wyłonionego w konkursie organizowanym przez fundację, co podkreśla zaangażowanie marki w promowanie młodych polskich designerów. Tarcza zegarka jest minimalistyczna, jasna, z delikatnymi nakładanymi indeksami i smukłymi wskazówkami oraz wzorem skrzydeł husarii po bokach. Koperta o średnicy 41 mm wykonana ze stali nierdzewnej jest cienka i elegancka, idealna pod mankiet koszuli.



Mechanizm Miyota 9015 z automatycznym naciągiem pracuje w rytmie 28 800 wahnięć balansu na godzinę, zapewniając precyzję i prostotę obsługi, a skórzany, elegancki pasek o wzorze skóry aligatora podkreśla klasyczny styl, alternatywnie zegarek możemy dostać z bransoleta typu Milanese.

Model „Husaria” wyróżnia się subtelnym grawerunkiem skrzydła husarskiego na deklu, co nadaje mu patriotycznego charakteru. To jeden z nielicznych zegarków marki G. Gerlach skierowanych do osób szukających elegancji zamiast sportowego stylu, co czyni go nietypowym w ofercie tego producenta.

Navigator Mk3 GMT

Navigator Mk3 GMT to nowoczesny zegarek mechaniczny z funkcją GMT, umożliwiający śledzenie czasu w dwóch strefach czasowych jednocześnie – idealny dla podróżników i osób pracujących w międzynarodowym środowisku. Inspiracją dla stworzenia tego modelu były zegarki pilotów i nawigatorów z czasów zimnej wojny. Tarcza w kolorze grafitowym lub niebieskim, ze skalą drugiej strefy na obwodzie oraz pomarańczową wskazówką GMT, pozwalają łatwo odczytać czas w drugiej strefie.



Koperta o średnicy 39 mm wykonana została ze stali nierdzewnej, a wodoszczelność na poziomie 100 metrów zapewnia wszechstronność użytkowania. Indeksy i wskazówki wypełnione masą świecącą zwiększają czytelność zegarka po zmroku. W zegarku zastosowano mechanizm Seiko NH34 z niezależnym modułem GMT i datownikiem. „Navigator Mk3 GMT” jest jednym z bardziej zaawansowanych technicznie zegarków w ofercie G. Gerlach.

Bathyscaphe

„Bathyscaphe” jest zegarkiem nurkowym, inspirowany legendarnym batyskafem Trieste, który w 1960 roku zanurzył się w najgłębszym punkcie oceanu – Głębi Challengera.

Model ten wyróżnia się wodoszczelnością do 500 metrów, solidną kopertą ze stali nierdzewnej o średnicy 44 mm i pierścieniem lunety obracanym w jednym kierunku, służącym do mierzenia czasu nurkowania. Tarcza z luminescencyjnymi indeksami i wskazówkami zapewnia czytelność pod wodą, a szkło szafirowe z powłoką antyrefleksyjną chroni przed zarysowaniami.



Masywny, górujący nad kopertą pierścień z głębokimi wgłębieniami, oraz wskazówki, których nie da się pomylić ani w dzień ani w nocy, zapewniają bezpieczeństwo w trakcie eksploracji głębin. Stylowy dekiel mocowany jest do koperty wkrętami, a tarcza może być w jednym z czterech kolorów: grafitowym, niebieski, żółtym lub pomarańczowym, do tego bransoleta mesh albo pasek silikonowy lub z płótna. Ten rasowy zegarek typu diver ma mechanizm Seiko NH35. „Bathyscaphe” łączy morską estetykę z niezawodnością, będąc ciekawą propozycją dla miłośników eksploracji głębin.

CWS-T1

„CWS-T1” to hołd dla przedwojennego polskiego, luksusowego samochodu, produkowanego w Centralnych Warsztatach Samochodowych w latach 30. XX wieku. Zegarek wyróżnia się nietypową konstrukcją typu „bullhead”, co oznacza, że koronka i przyciski znajdują się na górze koperty, co nadaje mu motoryzacyjny charakter. Koperta ze stali nierdzewnej o wymiarach 42 mm x 48 mm dostępna jest w wersji srebrnej lub pozłacanej, a emaliowana tarcza w odcieniach bieli lub czerni podkreśla styl retro.



Złote, szkieletowane wskazówki zamknięte za szkłem szafirowym, stylizowane cyfry, totalizatory na pozycjach godzin 6. i 12., oraz trzyczęściowa koperta montowana przy użyciu wkrętów czynią ten zegarek wyjątkowym, niemal tak, jak wyjątkowy był samochód CWS-T1. Projekt ten bowiem, wyróżniał się na tle konkurencji zastosowaniem tylko jednego rozmiaru śruby (M10) w konstrukcji całego samochodu, jedynie gwint świecy miał rozmiar M18. Dzięki temu, samochód można było w całości – łącznie z silnikiem – rozebrać i złożyć używając wyłącznie jednego, płaskiego klucza i śrubokręta.

Generał Maczek

„Generał Maczek” upamiętnia generała Stanisława Maczka, dowódcę 10. Brygady Kawalerii Pancernej i 1. Dywizji Pancernej, bohatera II wojny światowej.



Zegarek charakteryzuje się wojskową estetyką – koperta ze stali nierdzewnej o szerokości 40 mm i surowym, „pancernym” kształcie nawiązuje do czołgu 7TP, a biała tarcza z wyraźnymi indeksami i czerwoną „12” w połączeniu z niebieskimi wskazówkami zapewnia wzorową czytelność. W zegarku zastosowano mechanizm z automatycznym naciągiem, z możliwością ręcznego nakręcania, oferujący 40-godzinną rezerwą chodu.

Marszałek Piłsudski

Zegarek G Gerlach „Marszałek Piłsudski” powstał z okazji 100-lecia odzyskania niepodległości Polski, honorując Józefa Piłsudskiego, architekta polskiej wolności. Dostępny w dwóch wersjach:  mechanizmem Seiko NE57 z datownikiem i wskazaniem rezerwy chodu, bądź z mechanizmem Seagull TY802 z tourbillonem, która zdobyła nagrodę Premiera Roku na targach AuroChronos 2018.



Koperta ze stali 316L o średnicy 43 mm i szkło szafirowe z powłokami minimalizującymi odblaski łączą elegancję z trwałością. Niebiesko-biały cyferblat z subtelnymi indeksami podkreśla klasyczny styl, a skórzany pasek dodaje wyrafinowania. To zegarek dla koneserów, łączący historię z zegarmistrzowskim kunsztem. Wersja z tourbillonem jest najbardziej zaawansowanym technicznie zegarkiem tej marki.

Kosmonauta

Na koniec zegarek „Kosmonauta” - wyjątkowa propozycja w ofercie G. Gerlach, będąca współczesnym hołdem dla pierwszego polskiego zegarka elektronicznego – Unitra Warel, który w 1978 roku towarzyszył Mirosławowi Hermaszewskiemu, jedynemu – jak dotąd - polskiemu kosmonaucie, podczas misji na pokładzie statku Sojuz 30 w ramach programu Interkosmos.

Misja ta, rozpoczęta 27 czerwca 1978 roku, była przełomowym momentem w historii polskiego podboju kosmosu, a zegarek Unitra Warel stał się symbolem technologicznych ambicji Polski w epoce PRL. Wyposażony w nowatorski wówczas wyświetlacz LED, bazujący na elektronice japońskiej firmy Sanyo, Unitra Warel wyróżniał się minimalistycznym, futurystycznym designem rodem z filmów science fiction. Stalowa, opływowa koperta bez uszu i czarny ekran z czerwonymi cyframi rozbudzały wyobraźnię. Czas wyświetlany był tylko po naciśnięciu przycisku, co wynikało z dużego poboru energii przez diody LED, a mimo to zegarek uchodził za szczyt nowoczesności.

G. Gerlach, tworząc „Kosmonautę”, postanowił odświeżyć ten kultowy projekt, łącząc nostalgię z wymaganiami XXI wieku. Współczesny zegarek zachowuje ducha pierwowzoru – koperta o średnicy 40 mm wykonana jest ze stali nierdzewnej 316L, dostępna w dwóch wariantach: polerowanej stali lub z czarną powłoką PVD, która nadaje mu nieco mroczny, kosmiczny charakter.



Zamiast oryginalnego szkła mineralnego zastosowano szafirowe, barwione na czerwono, co nie tylko poprawia trwałość, ale także wzmacnia retro-futurystyczną estetykę. Wyświetlacz LED, aktywowany przyciskiem na godzinie 2., pokazuje godziny, minuty i sekundy w formacie 12- lub 24-godzinnym. Mechanizm kwarcowy LED-001GG zapewnia dokładność na poziomie +/- 60 sekund miesięcznie, a bateria CR2032 gwarantuje około 2 lat działania przy normalnym użytkowaniu. Wodoszczelność na poziomie 100 metrów to kolejny ukłon w stronę współczesnych standardów, czyniąc „Kosmonautę” bardziej wszechstronnym niż jego protoplasta.

Design „Kosmonauty” uzupełnia starannie wykonana bransoleta stalowa o szerokości 20 mm, zwężająca się ku zapięciu, które zdobi logo G. Gerlach. Na deklu zegarka znajduje się głęboki grawerunek przedstawiający sylwetkę kosmonauty w skafandrze na tle planety – subtelne nawiązanie do Hermaszewskiego i jego lotu w kosmos. Opakowanie również wyróżnia się na tle innych modeli – zegarek dostarczany jest w miękkim, materiałowym „zawiniątku” z trzema kieszonkami (na zegarek, szmatkę do czyszczenia i dodatkowe ogniwa bransolety), co dodaje mu uroku i praktyczności.





„Kosmonauta” zadebiutował w grudniu 2015 roku i szybko stał się hitem wśród miłośników zegarków oraz kolekcjonerów. Jego premiera wywołała spore poruszenie – pierwsze egzemplarze sprzedały się błyskawicznie, a jeden z nich trafił nawet do nabywcy z Chin, co świadczy o międzynarodowym potencjale marki. Dla wielu jest to nie tylko funkcjonalny zegarek, ale także sentymentalna podróż do czasów PRL, kiedy posiadanie Unitry Warel było marzeniem każdego młodego człowieka i wyznacznikiem prestiżu. „Kosmonauta” to także dowód na to, że G. Gerlach potrafi tworzyć modele wykraczające poza klasyczne zegarki mechaniczne, eksplorując niszę cyfrowych czasomierzy z charakterem. Choć nie aspiruje do miana technologicznego przełomu, jego marketingowy i kolekcjonerski sukces potwierdza, że był to bardzo dobry pomysł.



Oferta tego producenta obejmuje także modele damskie „Dragon Lady” oraz ciekawe pozycje dla młodzieży, jak chociażby „Miś Wojtek”. G. Gerlach to marka, która – jak widać - z powodzeniem łączy pasję do zegarków z miłością do polskiej historii i techniki. Jej zegarki są nośnikami pamięci o ważnych wydarzeniach i osiągnięciach. Dzięki dobrej jakości wykonania, oryginalnemu designowi i patriotycznej misji, marka G. Gerlach zdobyła serca wielu entuzjastów – zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami.

Polska marka zegarków z historią i techniką w tle

G. Gerlach to więcej niż marka, to jeden z symboli odrodzenia polskiego zegarmistrzostwa w XXI wieku. W kraju, który przez dekady nie miał własnej produkcji zegarków, pojawienie się takich inicjatyw jak G. Gerlach, Polpora, Błonie czy Xicorr jest dowodem na rosnące ambicje i kreatywność polskich projektantów. Marka wyróżnia się patriotycznym przekazem, ale także odwagą w eksperymentowaniu z techniką i formą. Jako pierwsza wprowadziła zegarki z zaawansowanymi komplikacjami konstrukcji mechanizmu i modele nurkowe, torując drogę innym rodzimym producentom.



Co ważne, G. Gerlach nie stara się rywalizować z luksusowymi szwajcarskimi manufakturami, lecz buduje własną niszę, łącząc przystępność z unikalnym charakterem. Jej sukces pokazuje, że polscy konsumenci doceniają lokalne produkty, zwłaszcza gdy niosą one ze sobą wartość dodaną w postaci historii i tożsamości. Marka zyskała też uznanie za granicą, co świadczy o jej potencjale eksportowym i uniwersalnym języku designu.

Zegarki G. Gerlach będzie można zobaczyć podczas „AuroChrono Festival 2025”, podobnie jak interesujące modele firmy Perrelet i akcesoria Paul Design, które opisaliśmy tu: Perrelet i Paul Design. Świat zegarków z dwóch różnych perspektyw.

Bilety na festiwal można kupić tu: Bilety AuroChronos 2025.