• Zegarki marki Atlantic
  • Zegarki marki Błonie
  • Zegarki marki Rado
  • Zegarki marki Junghans
  • Zegarki marki Omega
  • Zegarki marki Frederique Constant
  • Zegarki marki Tissot
  • Zegarki marki Epos
  • Zegarki marki Orient
  • Zegarki marki Orient Star
  • Zegarki marki Citizen
  • Zegarki marki Seiko
  • Zegarki marki Davosa
  • Zegarki marki Aviator Swiss Made
  • Zegarki marki Montblanc
  • Zegarki marki Prim
  • Zegarki marki Certina
  • Zegarki marki Oris
  • Zegarki marki Luminox
  • Zegarki marki Vostok Europe
  • Zegarki marki G-SHOCK
  • Zegarki marki Grand Seiko
  • Zegarki marki Perrelet
  • Zegarki marki Bulova
  • Zegarki marki Aerowatch
  • Zegarki marki Roamer
  • Zegarki marki Alpina
  • Zegarki marki Ball
  • Zegarki marki Michel Herbelin

Zegarki vintage: kultowe divery marki Omega Cz. 1 - modele Marine i Seamaster 300


Geneza zegarków do nurkowania z Bienne.

Omega od początku istnienia była manufakturą zegarkową, która poszukiwała innowacji oraz najlepszych rozwiązań technicznych, a w wielu obszarach stanowiła forpocztę zegarmistrzostwa. Przełom lat 20. i 30. był okresem dynamicznych zmian w tej branży. Upowszechnienie się zegarków naręcznych po I wojnie światowej, postawiło przed konstruktorami nowe wyzwania, szczególnie w zakresie ochrony obudowy zegarka przed czynnikami zewnętrznymi.

Kieszonkowe zegarki wodoodporne budowano wprawdzie już od lat 70. XIX wieku, jednak żaden z nich nie był zaprojektowany jako sprzęt do pracy pod wodą. Pierwszy krok w tym kierunku w 1926 r. poczyniła marka Rolex, który sprawnie wykorzystała w swoim nowym zegarku wcześniejsze patenty na zakręcaną koronkę i dekiel.

Mowa o modelu Oyster, który przetarł szlak dla zegarków nowego typu. Nie był on zegarkiem nurkowym w dzisiejszym rozumieniu, jednak okazał się praktycznym zegarkiem wodoodpornym. W 1927 r. brytyjska pływaczka Mercedes Gleitze przepłynęła Kanał La Manche z zegarkiem Rolex Oyster zawieszonym na szyi. Realne zanurzenie nie przekraczało wówczas 1,5 metra, jednak dzięki skutecznej kampanii reklamowej projekt Hansa Wilsdorfa odniósł sukces.

Zegarki vintage: kultowe divery marki Omega Cz. 1 - modele Marine i Seamaster 300

Zdjęcie: Mercedes Gleitze i Rolex Oyster na pierwszej stronie Daily Mail

Wyzwanie zbudowania jeszcze bardziej szczelnego zegarka podjęła marka Omega. Jej inżynierowie rozpoczęli pracę nad konstrukcją pozwalającą na swobodne zejście na dużą głębokość bez obawy o szczelność koperty. Patent na zakręcaną koronkę, który był własnością Hansa Wilsdorfa, zamknął Omedze możliwość skorzystania z tego rozwiązania.

Na początku lat 30. Omega nabyła jednak prawa do rozwiązania Louisa Alixa z marca 1930 roku na podwójną kopertę (patent szwajcarski CH 146310). Był to projekt diametralnie inny od tego, jaki zastosował Rolex.

W taki sposób powstała Omega Marine nr ref. CK 679. Mechanizm kaliber 19.4 SOB T2 został zamknięty w prostokątnej obudowie z koronką usytuowaną na godzinie dwunastej. Ta wewnętrzna koperta była wsuwana w hermetyczną kopertę zewnętrzną, zamykaną od tyłu na specjalny klips. Początkową wodoszczelność gwarantowała skórzana uszczelka, umieszczona w wewnętrznej kopercie w miejscu jej styku z kopertą zewnętrzną. Podczas zanurzenia, różnica ciśnienia wewnątrz i na zewnątrz koperty sprawiała, że hermetyczność zegarka wzrastała wraz z głębokością. Koperty dla modelu  Marine wykonane były ze stali szlachetnej, a w późniejszych latach również ze złota. Produkowała je firma Frédérica Baumgartnera z Genewy.   

Zegarki vintage: kultowe divery marki Omega Cz. 1 - modele Marine i Seamaster 300

Zdjęcie: Zegarek Omega Marine. Aut. Kostas @ FullyWound

Rozwiązanie to całkowicie izolowało newralgiczną koronkę przed kontaktem z wodą. Było również zdecydowanie praktyczniejsze od zakręcanych kopert typu Hermetic, które były stosowane od 1918 roku przez kilku producentów.

Tym modelem Omega wprowadziła do powszechnego użytku kilka innowacyjnych rozwiązań. Za takie, poza sposobem zamykania koperty, należy również uznać zintegrowane, regulowane zapięcie paska.

Kierownictwo marki Omega chciało sprawdzić przydatność nowego zegarka do użytku pod wodą. W czerwcu 1936 roku na trzech egzemplarzach przeprowadzono rygorystyczne - jak na tamte czasy - testy szczelności. Zegarki najpierw zostały zanurzone na kilka minut w gorącej wodzie o temperaturze 85 stopni Celsjusza, a następnie opuszczone na głębokość 73 metrów (ciśnienie 7 atmosfer) w wody jeziora Genewskiego. Woda miała temperaturę ok. 5 stopni C. Po wynurzeniu po 30 minutach nie stwierdzono nieszczelności koperty, a mechanizmy zegarków pracowały bez zarzutu. Omega Marine przeszła jednocześnie test szybkiej zmiany temperatury, wodoodporności i odporności na podwyższone ciśnienie.

Zegarki vintage: kultowe divery marki Omega Cz. 1 - modele Marine i Seamaster 300

Niecały rok później w maju 1937 r. testy potwierdził ośrodek w Neuchatel. Przeprowadzono tam kolejne badania. Zegarki poddano ciśnieniu 13,5 atmosfery, co odpowiadało zanurzeniu na głębokość 135 metrów. Również tym razem zegarki Marine bez problemów przeszły próbę.

Pierwszy zegarek typu „nurek” marki Omega był używany także w praktyce. W roku 1936 na głębokość 14 metrów zszedł z nim dr William Beebe, a komandor Yves Le Prieur używał Omegi Marine na pewno na początku lat 40.

Zegarki vintage: kultowe divery marki Omega Cz. 1 - modele Marine i Seamaster 300

Zdjęcie: Yves Le Prieur z zegarkiem Omega Marine na nadgarstku. Lata 40.

To właśnie te testy sprawiły, że Omega Marine zyskała miano pierwszego praktycznego zegarka do nurkowania. Była na tyle udaną konstrukcją, że aż do lat 50. i wprowadzeniu modelu Seamaster 300, pozostała podstawowym, a właściwie jedynym diverem Omegi. Z uwagi na niewielkie rozmiary, nie był to jednak model wystarczająco czytelny w warunkach zanurzenia.

Omega Seamaster 300

Powstanie kolekcji Seamaster, która obecnie jest najstarszą oferowaną przez markę Omega, miało w sobie znamiona pewnej przypadkowości.

Rene Bannwart, szef działu projektowego został poproszony przez dyrektora handlowego Adolpha Vallata o zaprojektowanie trwałego i wodoodpornego zegarka nadającego się do uprawiania sportu. Bannwart przedstawił mu szkic, nad którym pracował w związku ze 100-leciem założonej w 1848 r. manufaktury. Okazało się, że było to dokładnie to, czego oczekiwał Vallat. Szybko przystąpiono do realizacji i w roku 1948 linia Seamaster miała swój debiut.

Zegarki vintage: kultowe divery marki Omega Cz. 1 - modele Marine i Seamaster 300

Pierwowzorem dla pierwszych modeli były wojskowe modele marki Omega z lat 1939-1945, przede wszystkim egzemplarze będące na wyposażeniu brytyjskiego RAF-u. Wysokie wymagania, jakie przed nimi postawiono tj. ponadstandardowa wytrzymałość i podwyższona wodoodporność, sprawiły, że stanowiły dobrą bazę rozwojową. W większości modeli przeznaczonych na potrzeby armii zastosowano stalowe uszczelniane koperty i zakręcany dekiel.

Po II wojnie światowej Omega stopniowo wprowadzała gumowe uszczelki typu o-ring, które na dobre zastąpiły uszczelki ołowiane, cynowo-ołowiane lub wytwarzane na bazie szelaku[1]. Dzięki nim koperty zegarków Seamaster  pozostawały szczelne do głębokości 60 metrów i przy zmianie temperatur nawet rzędu od -40 do +50˚C. Zostało to potwierdzone w roku 1954, kiedy 50 kopert tych zegarków przeszło pozytywnie testy na podwyższone ciśnienie i nagłą zmianę temperatur. Na początku lat 50. gumowe uszczelki były jeszcze stosunkowo nowym i rzadko stosowanym rozwiązaniem[i].

Pomimo przyzwoitej wodoszczelności, pierwsze modele z kolekcji Seamaster nie były zaprojektowane dla płetwonurków. Ich właściwości miały zapewnić przede wszystkim wygodne i bezpieczne codzienne użytkowanie w różnych warunkach.

Zegarki vintage: kultowe divery marki Omega Cz. 1 - modele Marine i Seamaster 300

Zdjęcie: Zegarek Omega Seamaster. Zdjęcie autora.

Omega wprowadziła na rynek profesjonalny zegarek do nurkowania dopiero w 1957 roku - był to model Seamaster 300 o numerze ref. CK 2913. W tym samym czasie zadebiutował kolejowy Railmaster oraz chronograf Speedmaster. Zdaniem wielu miłośników marki z Bienne był to najlepszy rok w całej jej historii.

Początkowo mogłoby się wydawać, że czteroletnie opóźnienie w stosunku do głównych konkurentów w zakresie produkcji zegarków dla nurków (Rolex oraz Blancpain), to dość dużo dla manufaktury o takiej pozycji na rynku. Byłaby to jednak zbyt pochopna opinia. Dzięki temu, że Omega nie uczestniczyła w „wyścigu zbrojeń”, jej inżynierowie mogli w spokoju udoskonalać linię zegarków wodoodpornych, korzystając z własnego doświadczenia oraz osiągnięć konkurencji. Dzięki temu model Seamaster 300 w momencie debiutu był produktem dopracowanym.

Zegarki vintage: kultowe divery marki Omega Cz. 1 - modele Marine i Seamaster 300

Zegarek był reklamowany jako „celowo zaprojektowany dla profesjonalistów i amatorów nurkowania”. Mimo wielce obiecującej nazwy gwarantowana wodoszczelność wynosiła nie 300, a 200 metrów[2]. Mechanizm tego modelu stanowiły kal. 500, 501 lub 550. Zamknięty był w kopercie ze stali nierdzewnej o średnicy 39 mm z dedykowaną bransoletą. Najbardziej rozpoznawalny element zegarka stanowiły czarna matowa tarcza i wskazówka w formie grota strzały (ang. broad arrows).

Indeksy kwadransowe miały formę cyfr arabskich, a pozostałe godzinowe wydłużonych trójkątów. Wypełnienie wskazówek oraz powłokę indeksów stanowiła substancja luminescencyjna na bazie radu. Obrotowy pierścień czasu zanurzenia posiadał oznaczenia co każde 5 minut.

 Zegarki vintage: kultowe divery marki Omega Cz. 1 - modele Marine i Seamaster 300

Zdjęcie: Omega Seamaster 300 nr ref. CK2913. Aut. @mattsworldwatch

Wodoszczelność zegarka opierała się na wprowadzonych kilka lat wcześniej gumowych uszczelkach typu o-ring, grubym zbrojonym szkle, dokręcanym tylnym deklu i koronce typu „Naïad”[3]. Koronka posiadała płaską wewnętrzną uszczelkę kompresyjną, którą ciśnienie wody wraz ze wzrostem głębokości dociskało coraz mocniej do kominka koperty. Od 1964 r. Omega zaczęła również stosować w tym modelu zakręcaną koronkę (ref. ST 165.024 i ST 166.024)[ii]. Wbrew obiegowej opinii powodem nie była rzekoma nieszczelność koronek Naïad na mniejszych głębokościach, gdzie występowało niskie ciśnienie. Problem stanowiła natomiast krótka żywotność stosowanych wówczas uszczelek gumowych, a konstrukcja koronki utrudniała jej skuteczną wymianę[iii].

W niedługim czasie zegarki Seamaster 300 miały możliwość potwierdzić swoje właściwości w realnych warunkach. Doskonałą opinię wystawił im m.in. zespół nurków pod kierownictwem Alaina Juliena, którego członkowie w roku 1958 i 1959 używali jednego zegarka podczas ok. 1500 zanurzeń! Egzemplarz zachował wodoszczelność i precyzję chodu. Od tego czasu popularna „trzysetka” uczestniczyła w licznych profesjonalnych i komercyjnych ekspedycjach.

Największy rozgłos zdobył eksperyment Jaquesta Cousteau o nazwie Precontinent II przeprowadzony na Morzu Czerwonym w lipcu 1963 r. Miał on za zadanie zbadać zdolność człowieka do długotrwałego przebywania pod wodą. W tym celu zatopiono podwodną „wioskę” o nazwie Conshelf II na głębokości 25 metrów. Omega o numerze ref. ST 165.024 produkowana od 1962 r. była jednym z zegarków używanych przez członków ekspedycji. Te zegarki miały wybite na deklu oznaczenia CONSHELF II i RED SEA/63[iv]. W latach 60. ten model wyposażony w mechanizm kal. 552 trafił m.in. do jednostek bojowych płetwonurków British Royal Navy, zastępując „wysłużonego” Submarinera[v]. Po dekadzie klasyczną linię Seamastera 300 zamknął model o numerze ref. ST 166.024, wyposażony w mechanizm kal. 565 z funkcją datownika.

Zegarki vintage: kultowe divery marki Omega Cz. 1 - modele Marine i Seamaster 300

Zdjęcie: Późniejszy model zegarka Omega Seamaster 300. Aut. @mattsworldwatch

Omega Seamaster 300 okazała się jednym z najbardziej udanych zegarków w historii marki, a jej kolejne wersje podbudowywały pozycję Omegi, jako twórcy niezawodnych diverów.

Doświadczenie zdobyte przy pracy nad tą linią zostało wykorzystane przez producenta do stworzenia bardziej zaawansowanych konstrukcji na przełomie lat 60. i 70. XX wieku.  

Koniec części 1

Tematyka poruszona w tym artykule jest szeroko rozwinięta w książce pt. „Czas na głębokości – historia i rozwój zegarków do nurkowania”.

Autor: Mateusz Piechnik

Pozostałe publikacje dotyczące zegarków vintage tu - Zegarki vintage.

Przypisy:
[1] Rodzaj naturalnej żywicy pozyskiwanej w Indiach i Tajlandii.
[2] Ówczesne limity pozwalały na przeprowadzenie praktycznych testów przy max. ciśnieniu 20kg/cm², co odpowiadało zanurzeniu na głębokości 200 m. Zdaniem ekspertów Omegi, konstrukcja Semastera 300 była wodoszczelna do teoretycznej głębokości 300 metrów.
[3] Typ koronki wprowadzony przez Omegę w 1937 roku w modelu o tej samej nazwie (ref. CK 2064). Zegarek miał określoną wodoszczelność na poziomie 20 metrów. Naïad z greckiego oznacza mitologiczną nimfę wodną.

[i] M. Richon , Omega – A journey through time, Bienne 2007. s. 275
[ii] Ibidem s. 322-324.                                   
[iii] https://omegaforums.net/threads/naiad-crown-for-165-024.34132/
[iv] M. Richon, op.cit., s. 324.
[v] http://www.timezone.com/2012/07/07/the-military-divers-watch-a-revisionist-view-by-james-dowling/


Certina - Premium

REKLAMA

Magazyn ZIP - Wszystkie wydania

MAGAZYN Zegarki i Pasja - Wszystkie wydania

ZEGARKI I PASJA NA YOUTUBE

Sector 420

REKLAMA

Epos 420

REKLAMA

Montblanc 420

REKLAMA

Janeba Oris 420

REKLAMA

Atlantic 420

REKLAMA

Frederique Constant 420

REKLAMA

Greenlogic 420

REKLAMA

Zegarki vintage: Heuer AUTAVIA 7366...
Zegarki vintage: Heuer AUTAVIA 7366...
12.06.2017
Zegarki vintage: IWC Schaffhausen -...
Zegarki vintage: IWC Schaffhausen -...
06.03.2019

Podstrony producentów

Zegarki marki Aerowatch
Zegarki marki Alpina
Zegarki marki Atlantic
Zegarki marki Aviator Swiss Made
Zegarki marki Ball
Zegarki marki Bulova
Zegarki marki Błonie
Zegarki marki Certina
Zegarki marki Citizen
Zegarki marki Davosa
Zegarki marki Epos
Zegarki marki Frederique Constant
Zegarki marki G-SHOCK
Zegarki marki Grand Seiko
Zegarki marki Junghans
Zegarki marki Luminox
Zegarki marki Maurice Lacroix
Zegarki marki Michel Herbelin
Zegarki marki Montblanc
Zegarki marki Omega
Zegarki marki Orient
Zegarki marki Orient Star
Zegarki marki Oris
Zegarki marki Perrelet
Zegarki marki Polpora
Zegarki marki Prim
Zegarki marki Rado
Zegarki marki Roamer
Zegarki marki Seiko
Zegarki marki Tissot
Zegarki marki Vostok Europe
Zegarki marki Xicorr
Dołącz do naszego newslettera
i bądź zawsze na bieżąco