Jedyna, aktualnie istniejąca w Polsce, branżowa organizacja zawodowa zegarmistrzów, jaką jest Cech Złotników, Zegarmistrzów, Optyków, Grawerów i Brązowników miasta stołecznego Warszawy, a dokładnie jego sekcja zegarmistrzów, wyszła z bardzo ciekawą inicjatywą.
Dotyczy ona jedynych fabrycznie produkowanych w Polsce zegarków – wyrobów Zakładów Mechaniczno-Precyzyjnych „Błonie” z podwarszawskiego Błonia.
Rozpoczęcie składania zegarków z importowanych ze Związku Radzieckiego części i równoczesne wdrażanie zakupionej licencji na produkcję tegoż zegarka, było wielkim wyzwaniem dla załogi zakładu.
Udało się!
Udanie wprowadzono montaż mechanizmów i zegarków
24. października 1959 roku zmontowano w zakładzie pierwsze zegarki.
Udało się!
Udanie wdrożono licencję i wyprodukowano partię polskich mechanizmów
Zegarkowa produkcja była dumą zakładu i dumą wszystkich Polaków.
Produkcja własnych, polskich mechanizmów została oczywiście zauważona przez licencjodawcę ze Związku Radzieckiego, a fakt ten został odebrany jako zagrożenie dla jego dominującej pozycji w socjalistycznym bloku.
Decyzją polityczną zakład w Błoniu zmuszony był do zaprzestania prac wdrożeniowych związanych z polskim mechanizmem i ograniczenia swojej aktywności do produkcji zegarków z mechanizmem składanym z zakupionych w Związku Radzieckim części. Takich zegarków wyprodukowano ponad 1,2 miliona.
Choć zegarki pochodziły z Błonia, to posiadały one różnorakie nazwy modeli.
Były wśród nich modele opatrzone nazwami takimi jak (podanymi w kolejności alfabetycznej):
Alfa, Arras, Atlas, Bałtyk, Blonex, Blonex Antymagnetyczny, Błonie, Błonie Super, Delfin, Dukat, Jantar, Kurant, Lech, Polan, Wars, Zodiak.
Zegarki pojawiły się w czterech rodzajach kopert produkowanych w zakładzie w Błoniu, oraz w czterech importowanych ze Związku Radzieckiego. Większość modeli miała tarcze wykonane w zakładzie w Błoniu, ale były także tarcze importowane.
W latach 1966 – 1967 zakład w Błoniu zmienił wizję swojego rozwoju, rezygnując z produkcji zegarków i przechodząc na produkcję urządzeń peryferyjnych do komputerów.
Zakończenie produkcji, szeroka dostępność na rynku zegarków radzieckich, rewolucja kwarcowa i zmiany ekonomiczne w Polsce spowodowały, że o zegarkach z Błonia zapomniano.
Dla zachowania ich w pamięci szerszego grona społeczeństwa nie pomógł nawet szeroko znany slogan:
"Sprzedaj krowę, sprzedaj konie - kup zegarek marki Błonie"
Do świadomości szerszej grupy osób błońskie zegarki wróciły wraz z powstaniem forum dyskusyjnego Klubu Miłośników Zegarów i Zegarków, za sprawą książki Profesora Mrugalskiego o przemyśle zegarowym w Polsce, oraz zorganizowaną w roku 2010 w salonie odCzasu doCzasu w warszawskich Złotych Tarasach, pierwszą wystawą tychże zegarków. Podsumowaniem tej niezwykłej wystawy jest książka Władysława Mellera, autora niniejszej notatki oraz członka Cechu, która nosi tytuł: „Przystanek – zegarek. Zegarki i Przystawki balansowe z Błonia”.
„Radość z Błoni” – akcja zegarmistrzów!
Polega ona na zbieraniu, z zakamarków zegarmistrzowskich warsztatów, strychów i szuflad miłośników staroci, zegarków i części zamiennych do starych zegarków naręcznych Błonie. Pozyskane w ten sposób elementy zostaną przekazane chcącym włączyć się do akcji, naprawiającym zegarki z Błonia zegarmistrzom.
W ten sposób chcemy spopularyzować wiedzę i zachęcić do kolekcjonowania zegarków z Błonia, które może nie przedstawiają wysokiej wartości materialnej, ale są niezwykłym dokonaniem polskich inżynierów i zegarmistrzów.
Są świadectwem naszej historii.
Prowadząc tą aktywność postaramy się wokół antykwarycznych zegarków Błonie skupić organizacje branżowe, grupy osób tworzące społeczności na portalach i wszystkie osoby zainteresowane tymi zegarkami i historią polskiej techniki.
Jako Cech, będziemy zbierać zalegające w zakamarkach i nieprzydatne już ich właścicielom części zamienne do zegarków Błonie/Kirowskie, które będziemy chcieli rozesłać do zainteresowanych prowadzeniem napraw zegarmistrzów.
Wszystkim przekazującym części zamienne będziemy starali się podziękować publikując wskazane przez nich dane (nazwa jednostki, miasto, strona internetowa).
Chcemy wskazywać zakłady, które podejmują się napraw zegarków Błonie, zgłoszą swoją chęć przystąpienia do akcji i będą przestrzegać założonych przez organizatorów akcji cen, dla wykonywanych przez siebie usług.
Będziemy publikować ich dane (miasto, adres, nazwa jednostki).
O zegarach z Błonia wiadomo coraz więcej, ale w dalszym ciągu jest wiele niewiadomych, a co istotne informacje nie są dostępne w jednym miejscu. W trakcie akcji będziemy starali się zebrać zupełnie nowe ciekawe informacje, jak i uzupełnić te, które jak „Katalog zegarków z Błonia z polskim mechanizmem” są już gromadzone.
Partnerami cechowej akcji są organizacje:
Klub Miłośników Zegarów i Zegarków, Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju Zegarmistrzostwa
Partnerem medialnym: Wydawnictwo Zegarki i Pasja
Partnerem branżowym: Błonie sp. z o.o. producent zegarków „Błonie”
Chęć włączenia się w działania wyraziły także następujące grupy miłośników zegarków:
„Czasoholicy”
„Zegarki radzieckie/Soviet watches”
Mamy nadzieję powyższą listę uzupełniać także w trakcie trwania akcji: „Radość z Błoni”
Wszystkich chętnych do współpracy i wsparcia akcji - zapraszamy do kontaktu.
Wszystkie informacje o przebiegu i aktywności związanych z akcją są publikowane na portalu Zegarki i Pasja w zakładce: „Zegarki Błonie 1958 – 1969”
Osobom i grupom chcącym włączyć się w promocję naszej akcji udostępniamy grafiki bazowe przeznaczone do publikacji w mediach elektronicznych.
W przypadku zapotrzebowania na grafikę o innym rozmiarze, prosimy o kontakt z redakcją portalu.
W sprawach organizacji akcji można też kontaktować się poprzez profil społecznościowy Cechu:
Profil Cechu na platformie społecznościowej - Facebook
Cech Złotników, Zegarmistrzów, Optyków, Grawerów i Brązowników miasta stołecznego Warszawy
Redakcja portalu Zegarki i Pasja