Kontrola wodoszczelności to proces, który powinni doskonale znać zegarmistrzowie, ale są nim także żywo zainteresowani tak sprzedawcy, jak i użytkownicy zegarków. W zakładach serwisowych najczęściej spotykanym, używanym jako podstawowe urządzenie serwisowe, jest obecna także w zakładach produkcyjnych „Kopułka” służąca do przeprowadzania testów na sucho. W części zakładów, niezależnie od tego wskazanego powyżej przyrządu, znajduje się także tuba do sprawdzania szczelności w teście „mokrym”. W niej zegarek poddawany jest ciśnieniu cieczy (wody) w przeźroczystej tubie, umożliwiającej obserwację miejsca nieszczelności.
Test na sucho – Kopułka
W trakcie testu szczelności prowadzonego w Kopułce, badana jest grubość zegarka - ugięcie szkła lub dekla koperty przy obniżonym, a następnie podwyższonym w stosunku do otoczenia ciśnieniu. Za ciśnienie otoczenia (normalne) przyjmuje się ciśnienie wynoszące ok. 1 atm (w przybliżeniu: 1000 hPa, 760 mm Hg, 1 Bar). Wskazania czujnika ciśnienia i mikrometru, przy prawidłowo przeprowadzonym pomiarze, są jedynymi danym wyjściowymi dla potwierdzenia szczelności, lub informacji o nieszczelności zegarka. W oferowanych na rynku Kopułkach zegarki zwykle poddawane są badaniom dla podciśnienia – do 0,5 bar i ciśnienia do 10 bar.
Cykl sprawdzania wybierany jest ręcznie, a jego rozpoczęcie następuje automatycznie po zamknięciu kopułki. Program do sprawdzania wybiera się w zależności od klasy szczelności poddawanego testowi zegarka. Dla czasomierzy posiadających czujnik ciśnienia wybierany jest specjalny program.
Po umieszczeniu zegarka w uchwycie i opuszczeniu na jego szkło końcówki czujnika mikrometrycznego, przy poprawnie ułożonym – nie zakłócającym pomiaru pasku/bransolecie, zamykana jest kapsuła i można rozpocząć pomiar.
Pierwszy test polega na wyssaniu powietrza z kopuły i w ten sposób wytworzenia podciśnienia rzędu 0,5 bar.Jeśli zegarek jest szczelny, to przy zamianie ciśnienia w otoczeniu zegarka ciśnienie wewnątrz jego koperty nie ulegnie zmianie. Taki stan spowoduje że mikrometr wskaże zwiększenie się grubości zegarka. Zegarek jest szczelny - na zielono zapala się dioda kontrolna.
W przypadku nieszczelności zegarka wyssane powietrze z wnętrza zegarka zmienia ciśnienie w kapsule, a z drugiej strony powoduje brak zmiany grubości koperty. W takiej sytuacji pomiar zostaje automatycznie przerwany, a dioda zapala się na czerwono! Zegarek jest nieszczelny (z doświadczenia wiadomo, że zwykle jest to duża nieszczelność).
W drugim pomiarze kapsuła jest napełniania powietrzem do wartości ciśnienia zgodnej z wybranym założonym cyklem. Jeśli w trakcie wzrostu ciśnienia koperta zegarka ugnie się (wskazanie mikrometru), to oznacza to, że powietrze nie dostało się do wnętrza koperty – zegarek jest szczelny. Jeśli koperta się nie ugnie, to oznacza, że w jej wnętrzu panuje ciśnienie identyczne jak w jej otoczeniu, a to oznacza, że powietrze przedostało się do wnętrza koperty – zegarek nie jest szczelny.
Wynik pomiaru może nie być poprawnym – urządzenie może wykazać nieszczelność szczelnego zegarka w przypadku badania zegarka małego ze sztywnym (szafirowym) szkłem i małym, sztywnym deklem koperty.
Próbie szczelności nie mogą być podawane zegarki z kopertami, które na deklach posiadają folie ochronne, gdyż ich obecność powoduje błędną interpretację pomiaru mikrometru.
W niektórych przypadkach w wyniku pomiaru następuje zapalenie się diod na różowo, co oznacza że ugięcie koperty lub zmiany ciśnienia są na granicy parametrów pomiarowych.
Zniszczeniem szkła, a także tarczy mogą skończyć się próby badania szczelności w przypadku zarysowanego szkła. W trakcie wzrostu ciśnienia może dojść do pęknięcia szkła.
Testy w kapsule dają jednoznaczny komunikat w przypadku szczelności zegarka (z wyjątkiem zegarków o małych i sztywnych szkłach), ale w przypadku informacji o nieszczelności nie wskazują jej miejsca, więc nie można wskazać jej przyczyny. Jedynie doświadczenie zegarmistrza wsparte odczytem danych z wyświetlacza LCD może sugerować powód nieszczelności.
Dla wskazanie miejsca nieszczelności wykonuje się testy wodne w tubie ciśnieniowej.
Test na mokro – tuba z wodą
Zegarek bez paska, czy bransolety jest umieszczany na wieszaku związanym z deklem tuby. Po nałożeniu denka tuby z zegarkiem, powinien on znajdować się powyżej lustra wody. Za pomocą nakrętek następuje szczelne zamknięcie tuby.
Ręczną pompką wtłaczane jest powietrze do przestani ponad lustrem wody, aż do osiągnięcia założonej wartości wskazywanej na analogowym wskaźniku.Po uzyskaniu oczekiwanego ciśnienia zegarek jest przemieszczany ręcznie poniżej lustra wody.
Następnie poprzez zawór w deklu tuby wypuszczane jest powietrze z przestrzeni ponad lustrem wody.Jeśli zegarek jest szczelny nie ma żadnych widocznych zmian.
Jeśli zegarek jest nieszczelny, to poprzez miejsca nieszczelności, z wnętrza koperty wydostaje się powietrze, które dostało się tam przez te same szczeliny, gdy czasomierz znajdował się ponad lustrem wody, przy podnoszeniu ciśnienia w tubie. Dla dużych nieszczelności widać wyraźnie szybko wydostające się z tych miejsc bąbelki powietrza. Dla małych nieszczelności, w miejscu ich występowania tworzą się tylko małe bąbelki powietrza.
O ile zegarek nie przebywa w wodzie zbyt długo po obniżeniu ciśnienia i nie ma dużych nieszczelności, wydostające się z wnętrza koperty powietrze nie pozwala na wniknięcie tam wody.
Dzięki testowi na mokro zegarmistrz może znaleźć miejsce nieszczelności i dzięki temu określić jej przyczynę.
Jako że badanie metodą na mokro jest swego rodzaju „igraniem z ogniem”, to mimo, że w trakcie jego przeprowadzania woda nie powinna dostać się do wnętrza koperty zegarka, zegarmistrze preferują jego przeprowadzanie tylko dla samej koperty zegarka (z wyjętym mechanizmem).
Władysław Meller
*specjalne podziękowania autor składa Arkadiuszowi Złotowskiemu – zegarmistrzowi z firmy „Tempus” z Łodzi za konsultacje merytoryczne w trakcie przygotowywania niniejszego tekstu.
Artykuł ukazał się w drukowanym kwartalniku Zegarki i Pasja w drugim kwartale 2018 roku. Wersja elektroniczna tego numeru kwartalnika jest stale do pobrania tu - Magazyn Zegarki i Pasja nr 5
10:40 08.10.2018Wiedza
Warto chronić swój zegarek. Wodoszczelność - kontrola szczelności zegarków
![Tissot - Premium](/resizer/img/1300/0/0/?src=https://zegarkiipasja.pl/images/banery_prawa/Tissot/Seastar-1300x900-06-2024.webp)
REKLAMA
![Jak produkować paski do zegarków? Morellato](/resizer/img/355/200/0/?src=https://zegarkiipasja.pl/images/thumbnails/image671.webp)
Jak produkować paski do zegarków? Morellato
Dzięki zaangażowaniu firmy Poljot Euro - przedstawiciela i dystrybutora znanego włoskiego producenta pasków do zegarków – Morellato, miałem okazję, w szerszej grupie gośc ...
![JUNGHANS – obszerna historia marki](/resizer/img/355/200/0/?src=https://zegarkiipasja.pl/images/001_2016/zegarkowy-swiat/970-junghans-historia/1.webp)
JUNGHANS – obszerna historia marki
Historia marki sięga roku 1861. Jej początki odrobinę różnią się od narodzin większości innych, znanych dzisiaj wytwórni zegarków. Wiążą się one z produkcją pojedynczych ...
![Zegarek Vintage czerwiec 2016 wybrany - poznajcie finalistów i zwycięzcę!](/resizer/img/355/200/0/?src=https://zegarkiipasja.pl/images/new-images/zegarek-vintage-czerwiec-2016.webp)
Zegarek Vintage czerwiec 2016 wybrany - poznajcie finalistów i zwycięzcę!
Zegarmistrzostwo to jeden z najciekawszych i najbardziej złożonych działów techniki. Choć człowiek wciąż poszerza swoją wiedzę w zakresie zaawansowanych technologii, i wy ...
![Cichy luksus w świecie zegarków. Kto wie, ten wie](/resizer/img/355/200/0/?src=https://zegarkiipasja.pl/images/001_2016/ciekawostki/884-cichy-luksus/Cichy-luksus-w-swiecie-zegarkow-zegarkiipasjapl-1.webp)
Cichy luksus w świecie zegarków. Kto wie, ten wie
Anglojęzyczne określenie quiet luxury robi w ostatnim czasie zawrotną karierę. Prawdopodobnie do jego szerszego rozpowszechnienia przyczynił się bardzo popularny (i fakty ...
![Recenzja: IKEA Plira 20047 z funkcją budzika](/resizer/img/355/200/0/?src=https://zegarkiipasja.pl/images/001_2016/ciekawostki/880-ikea/Recenzja-IKEA-Plira-20047-z-funkcja-budzika-zegarkiipasjapl-1.webp)
Recenzja: IKEA Plira 20047 z funkcją budzika
Po tych wszystkich mniejszych i większych zegarkach, przyszła wreszcie pora na prawdziwego zawodnika wagi ciężkiej, z dodatkową funkcją, której przydatność jest wręcz nie ...
![Recenzja: Atlantic Worldmaster Automatic (dwie wersje kolorystyczne)](/resizer/img/355/200/0/?src=https://zegarkiipasja.pl/images/001_2016/zegarki-1/164-atlantic/Recenzja-Atlantic-Worldmaster-Automatic-55750-1.webp)
Recenzja: Atlantic Worldmaster Automatic (dwie wersje kolorystyczne)
Pod koniec ubiegłego roku, w jednej z publikacji napisałem: „przygotowując się do napisania niniejszego artykułu uświadomiłem sobie, że dotychczas pisałem już wielokrotni ...
![Pierwszy butik Vacheron Constantin w Monachium już otwarty](/resizer/img/355/200/0/?src=https://zegarkiipasja.pl/images/001_2016/wiadomosci/626-vacheron-constantin/Butik-Vacheron-Constantin-w-Monachium-zegarkiipasjapl-1.webp)
Pierwszy butik Vacheron Constantin w Monachium już otwarty
Vacheron Constantin, luksusowa szwajcarska firma zegarmistrzowska z prawie 270-letnim doświadczeniem, właśnie otworzyła swój pierwszy butik w Monachium. Ten nowy etap wyz ...
![Po sąsiedzku, czyli zegarki producentów z państw sąsiadujących z Polską](/resizer/img/355/200/0/?src=https://zegarkiipasja.pl/images/001_2016/ciekawostki/896-sasiedzi/zegarki-producentow-z-panstw-sasiadujacych-z-Polska-1.webp)
Po sąsiedzku, czyli zegarki producentów z państw sąsiadujących z Polską
Od lat piszemy o producentach zegarków nie tylko z Europy, ale z całego świata. Czas więc na przyjrzenie się przemysłowi zegarkowemu krajów ościennych. Warto na wstępie d ...
![Omega X Paryż 2024. Najnowsze technologie w chronometrażu i olimpijskie zegarki](/resizer/img/355/200/0/?src=https://zegarkiipasja.pl/images/001_2016/wiadomosci/619-omega/Omega-Letnie-Igrzyska-Olimpijskie-Paryz-2024-zegarkiipasjapl-1.webp)
Omega X Paryż 2024. Najnowsze technologie w chronometrażu i olimpijskie zegarki
Dla miłośników sportu data 26 lipca bieżącego roku, to bardzo waży, wyczekiwany moment. Wtedy rozpoczynają się XXXIII letnie Igrzyska Olimpijskie w Paryżu. Paryż 2024. Zm ...
![Magazyn „Zegarki i Pasja” - archiwalne wydania do kupienia (oferta limitowana)](/resizer/img/355/200/0/?src=https://zegarkiipasja.pl/images/001_2016/wiadomosci/620-magazyn-zip/Magazyn-Zegarki-i-Pasja-archiwalne-wydania-do-kupienia-1.webp)
Magazyn „Zegarki i Pasja” - archiwalne wydania do kupienia (oferta limitowana)
Nasz serwis internetowy obchodzi w 2024 roku 10. urodziny, więc po dekadzie obecności na rynku udało nam się zdobyć bardzo duże grono wiernych Czytelników i Czytelniczek. ...
![Vostok Europe Expedition North Pole. Nowe, kolorowe modele Pulsometer i Solar Power 24H](/resizer/img/355/200/0/?src=https://zegarkiipasja.pl/images/001-Zegarki/zegarki-2024/914-vostok-europe/Vostok-Europe-Expedition-North-Pole-Pulsometer-i-Solar-Power-24H-zegarkiipasjapl-1.webp)
Vostok Europe Expedition North Pole. Nowe, kolorowe modele Pulsometer i Solar Power 24H
Expedition North Pole to nie nowość, ta kolekcja jest zadomowiona w ofercie litewskiej marki Vostok Europe i jest - w mojej ocenie - jedną z najbardziej atrakcyjnych. Zap ...
![Zwycięzca Tour de France 2024, Tadej Pogacar i jego zegarek](/resizer/img/355/200/0/?src=https://zegarkiipasja.pl/images/001_2016/ciekawostki/873-tadej-pogacar/Tadej-Pogacar-i-jego-zegarek-zegarkiipasjapl-1.webp)
Zwycięzca Tour de France 2024, Tadej Pogacar i jego zegarek
Raczej niewiele osób przypuszczało, że Tour de France może aż tak poruszyć zegarkowy świat. A dokładniej, że zegarkowy świat tak mocno wkroczy w tę imprezę i poruszy tych ...