Spójrzcie na zdjęcia poniżej. Co jest – mówiąc kolokwialnie - „nie tak” z tym zegarkiem? Zgadza się. Chodzi o sposób pisania rzymskiej czwórki. Rzeczywiście większość firm zegarkowych przedstawia ten indeks jako "IIII", zamiast znanej nam wersji "IV". Mój Tissot ze zdjęcia wcale nie jest wyjątkiem.
Chcecie wiedzieć dlaczego tak jest?
Zapraszam do lektury!
Krótka lekcja historii
Można znaleźć kilka teorii na temat powodów sposobu pisania tejże cyfry. Najczęstsze wyjaśnienie jest takie, że tak pierwotnie Rzymianie zapisywali cyfrę cztery. Podobnie dziewiątkę – jako „VIIII”.
Cyfry rzymskie powstały w starożytnym Rzymie około 1000 roku p.n.e. i pozostały zwyczajowym sposobem zapisywania liczb w całej Europie aż do późnego średniowiecza. Również w przypadku zegarów, które najczęściej można było wówczas spotkać na wieżach kościelnych. A nie na nadgarstkach, bo tam zegarki trafiły znacznie później (ale to już temat na osobny artykuł).
Dodatkowo, musimy pamiętać, że w średniowieczu tylko nieliczni potrafili czytać i pisać. Cyfrę IIII intuicyjnie łatwiej było rozpoznać jako cztery niż IV. Jednocześnie łatwiej było o pomyłkę (np. IIII z III).
I pewnie dlatego ostatecznie używano IIII i IV naprzemiennie, aż w końcu IV wyparła IIII.
A kto w szkole lubił matematykę?
Ale dlaczego w takim razie w zegarmistrzostwie dalej używana jest IIII?
Chodzi o symetrię i wizualną równowagę. Musimy pamiętać, że tworzenie zegarków to rzemiosło, ale i pewnego rodzaju sztuka, gdzie detale mają duże znaczenie.
Większość tarcz zegarków opiera się na połączeniu notacji addytywnej i odejmującej (gdzie 4 to IIII, a 9 to IX). Tym samym na tarczy widnieją następujące cyfry: I, II, III, IIII, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII.
Dzięki tej kombinacji otrzymujemy trzy identyczne pod względem liczby cyfr obszary na tarczy, a każdy z nim zawiera ten sam ich rodzaj (symetria radialna).
I, II, III, IIII
V,VI,VII,VIII
IX,X,XI,XII
Dodatkowo, w ten sposób cyfra IIII jest łatwiejsza do odczytania niż cyfra IV, gdy jest odwrócona do góry nogami. W zegarkach jest to częste, bo cyfry są ułożone promieniście względem środka tarczy.
A o ewentualnej pomyłce pomiędzy III i IIII raczej nie ma mowy, bo przecież każdy użytkownik wie, w którym miejscu znajdują się jakie indeksy / cyfry na tarczy.
Interesujące?
Dla mnie tak!
Bo – jak widzicie – dzięki zegarkom można „liznąć” trochę historii, matematyki i designu zarazem.
Więcej ciekawych informacji ze świata zegarków tu: zegarkowe ciekawostki.
Jakub Jastrzębski
12:45 14.09.2024Ciekawostki
Dlaczego w wielu zegarkach indeks IV prezentowany jest jako IIII?
REKLAMA
Czy powstanie zegarkowego przemysłu z ZSRR to zasługa firmy LIP?
Oferta zegarków francuskiej firmy Lip jest bogata i warta poznania, tym bardziej, że zegarki te dostępne są także w Polsce. Na pewno przyjdzie czas na szczegółowe przedst ...
Zegarki i branża zegarkowa od lat 60. XX wieku do końca ostatniej dekady
Uważamy, że zawsze warto w ciekawy sposób przedstawiać historię zegarków i zegarmistrzostwa, nawet jeśli planowany do prezentacji okres nie jest wcale tak odległy, i może ...
Koperty, paski i bransolety zegarków - alergie i uczulenia
Niezbyt często, ale czasami zdarza się, że użytkownicy zegarków skarżą się na dyskomfort wynikający z obecności zegarka na nadgarstku. Zgodnie z ich przekazem, zegarek no ...
Futurystyczny kształt i nowatorski mechanizm: Hublot MP-10 Tourbillon Weight Energy System
Kolekcja Manufacture Piece, w skrócie “MP”, wchodząca w skład oferty szwajcarskiej marki Hublot, obejmuje bardzo wysokiej klasy czasomierze łączące w sobie niekonwencjona ...
Luminox Bear Grylls Mountain 3730. Zegarki dla miłośników górskich wędrówek
W październiku zadebiutował nowy model marki Luminox. Konkretnie to cała linia zegarków – trzy wersje standardowe oraz jedna limitowana. Firma ta, jak pewnie większość z ...
Propozycje zegarków dla pokolenia X. „Zegarki przez pokolenia”
Za nami druga ankieta w ramach wspólnej kampanii Zegarki i Pasja x Czasoholicy „Zegarki przez pokolenia”, która wystartowała pod koniec maja 2024. Tym razem wybieraliśmy ...
Premiera: PRIM Wratislavia Edycja Limitowana – relacja z prezentacji zegarka
Wrocław to jedno z najstarszych i zarazem obecnie trzecie co do wielkości miasto w Polsce. Wrocław ma bardzo, mówiąc kolokwialnie, pokręconą historię, powiązaną z Polską ...
Zegarki z napisem “Korea made” na tarczy, czyli najciekawsze marki z Korei Południowej
W cyklu artykułów prezentowanych na portalu Zegarki i Pasja “odwiedziliśmy” do tej pory kilka krajów – m. in. Australię, Islandię i Norwegię, pokazując Wam spore grono ci ...
Recenzja: Frederique Constant Chopin Limited Edition – zapraszamy do poloneza
Polonez – szczytowe osiągnięcie polskiej myśli technicznej i przemysłu motoryzacyjnego czasów PRL, produkt FSO na Żeraniu, obiekt westchnień i pożądania milionów Polaków. ...
Powraca „Pierwsza Omega w kosmosie”. Omega Speedmaster FOIS 2024
Czy pisałem już, że Omega to moja ulubiona firma zegarmistrzowska? No pewnie, gdzieś tak ze 100 razy. Nic się w tej kwestii nie zmieniło, a jeżeli chodzi o ofertę tego pr ...
Certina DS-7 Chrono Auto. Kontynuacja „padlowej” linii zegarków Certina
Certina jest marką zegarmistrzowską, która zawsze kojarzyła się ze sportem. Kiedyś ze sportami motorowymi, dziś z rakietkowymi, dokładnie z padlem, którego Certina jest s ...
Portal „Zegarki i Pasja” obchodzi 10-lecie istnienia!
„Dawno, dawno temu, za górami, za lasami, za głębokimi dolinami …” – tak pewnie zaczynałaby się ta opowieść, gdyby historia dotyczyła (nie)spełnionej romantycznej miłości ...