Prawdopodobnie każdy z nas – użytkowników zegarków, bez problemu powie jaki rodzaj szkła posiada jego zegarek, lub zegarki. Więcej problemu może sprawić udowodnienie poprawności takich twierdzeń. W takich sytuacjach oczywiście zwykle sięgamy do katalogów producentów i informacji o produktach.
Powyższe sytuacje wydają się być dość prostym sposobem na rozwianie wątpliwości, jednak jak rozpoznać rodzaj szkła w nie naszym zegarku, który trzymamy w ręku i nie mamy dostępu do żadnego źródła informacji? Jak odróżnić szkło szafirowe od mineralnego bez dostępu do danych katalogowych?
Rozpatrując rodzaje szkieł stosowanych w zegarkach trzeba cofnąć się do początków stosowania szkieł z plexi (czyli z tworzyw sztucznych). Ze wspomnień mojego ojca zegarmistrza wiem, że kiedy w zegarkach zaczęły królować szkła z plexi, niektórzy zegarmistrze bali się, że taka zmiana – zastosowanie niepękających przecież szkieł, odbierze im znaczący zarobek wynikający z wymiany pękniętych szkieł mineralnych, czyli wykonanych ze szkła.
Jak się później okazało, liczba szkieł z plexi do zegarków produkowanych przez prywatnych rzemieślników w Polsce, a potem wymienianych w zakładach zegarmistrzowskich była bardzo duża, a utrzymywanie ich pełnego asortymentu zapewniało godne profity.
Faktem jest także, że częstotliwość wymian, pomijając mniejszą twardość plexi w stosunku do szkieł mineralnych, spowodowana była także niższą w stosunku do fabrycznych, jakością szkieł wykonywanych przez rzemieślników.
Te fabryczne, zwykle produkowane metodą wtryskową, były grubsze i twardsze, a rzemieślnicze produkowane poprzez wygrzewanie i formowanie płyt z plexi były stosunkowo cienkie i delikatne.
Rozpoznanie szkła szklanego od szkła z plexi nigdy nie stwarzało żadnego problemu. Podobnie też było w latach osiemdziesiątych, kiedy to do łask wróciły szkła szklane – mineralne. Po pierwsze, szkła szklane były zwykle płaskie, lub sferyczne, a szkła z plexi miały kształt grzybka. Inna też i bez problemu wyczuwalna przez każdego użytkownika zegarków była temperatura i twardość szkieł mineralnych w odróżnieniu od szkieł z plexi.
Trochę inaczej sprawa się ma się sprawa, gdy chcemy odróżnić szkło szafirowe od mineralnego.
Popularną odpowiedzią na pytanie o rozpoznanie tych dwóch rodzajów jest sugestia, że „rysując pilnikiem, nie zarysujemy szkła szafirowego”. Tak, to prawda, tyle tylko, że jeśli mamy szkło mineralne, to je zarysujemy, a jeśli go nie zarysujemy, to może tylko dlatego, że… zbyt słabo operowaliśmy pilnikiem?
Pewności nie mamy, niestety.
Dodatkowo, przy tego rodzaju próbach zwykle też może ucierpieć koperta zegarka.
Oddzielną kwestią jest obecność powłoki antyrefleksyjnej, która może znajdować się na powierzchni zewnętrznej szkła. Taka powierzchnia przy „próbie pilnika” na pewno ulegnie zniszczeniu. Stanie się to niezależnie od rodzaju szkła, jakie potencjalnie będziemy badać.
Do czasu szerokiego stosowania powłok antyrefleksyjnych rodzaj materiału szkła można było poznać poprzez obserwację kropli wody na jego powierzchni. Dla szkła szafirowego kropla była skupiona, dla szkła mineralnego rozlewała się płasko po większym obszarze.
Przy szerokim stosowaniu powierzchni antyrefleksyjnych ten sposób „wziął w łeb”.
Jak w takim razie można dzisiaj, bez potrzeby zaufania do informacji przekazanej przez producenta, z dużą dozą pewności odróżnić szkła mineralne od szafirowego?
Szkło szafirowe ma różną (lepszą) w stosunku do szkła mineralnego przewodność cieplną, czyli lepiej przewodzi ciepło. Znając tak sformułowaną zasadę nie można dziwić się, że niektórzy fachowcy zegarkowi poznają rodzaj szkła przykładając zegarek… do czoła, lub też porównując temperaturę dwóch zegarków poprzez przyłożenie do ich szkiełek palca.
Przy porównaniu materiałów przebywających przez dłuższy czas w tej samej temperaturze otoczenia, te lepiej przewodzące ciepło wydają się być chłodniejszymi.
Sposób ten jest poprawny, tyle że miernik dość wątpliwy w aspekcie pewności określenia!
Zdecydowanie pewniejszym sposobem rozpoznawania rodzaju szkła jest użycie dość popularnego w sklepach jubilerskich przyrządu. Wprawdzie producent tegoż urządzenia nie rekomenduje go do takich sugerowanych przez nas czynności, ale z doświadczenia wiemy, że pomiar jest jednoznaczny i skuteczny. Urządzeniem o którym tu mowa może być przykładowo tester do diamentów Mini-Mate PRESIDIUM.
Co wskazuje tester w zależności od badanego materiału?
Przy testowaniu diamentów – na skali pomiarowej wskazania sięgają koloru zielonego z napisem „DIAMOND”.
Przy testowaniu szafiru – szkła szafirowego zegarka na wyświetlaczu króluje kolor czerwony (zielony nie jest podświetlony).
Dla szkła mineralnego skala nie podświetla się.
Zgodnie z przekazem producenta, zasada działania testera oparta jest na zasadzie przewodnictwa cieplnego, czyli dokładnie tej własności o której wspominaliśmy powyżej.
Niezależnie od bezpiecznej dla producenta urządzenia opinii co do poprawności wskazań, wiele osób z grona czytelników może osobiście przetestować działanie opisanego (lub podobnie działającego) urządzenia, a jesteśmy przekonani, że wyniki potwierdzą podaną powyżej regułę.
Wiedza na temat rodzaju posiadanego w naszym zegarku szkła jest niezwykle istotna ze względu na sposób oraz czynności, w jakich możemy korzystać z niego każdego dnia – większej troski i dbałości wymagają modele posiadające szkła wykonane z plexi, a mniejszej te, które posiadają szkła wykonane z szafiru.
Artykuł ukazał się w drukowanym piśmie: Magazyn Zegarki i Pasja NR 7
Władysław Meller
Tester do diamentów Mini-Mate PRESIDIUM dla przygotowania niniejszego materiału, autorowi opracowania użyczyła firma PAT z Częstochowy. Za takie wsparcie publikacji bardzo dziękujemy!
10:07 17.07.2020Wiedza
Poradnik: Szkło w zegarku. Jak rozpoznać rodzaj szkła w zegarku?

REKLAMA

Epizod 6. Przekładnia chodu zegarka bazowego
Zadaniem przekładni chodu jest przeniesienie energii z modułu napędu, na wejście modułu wychwytu, oraz podanie, odpowiednio mocnego, sygnału wzorcowego (stała prędkość ob ...

Rodzaje wskazówek w zegarkach – nazewnictwo, opis i przykłady
Na elementy funkcjonalne tworzące zegarek składają się: mechanizm, koperta i zespół wskazań. Wymieniony jako ostatni – zespół wskazań składa się z tarczy i wskazówek, a w ...

Zegarki na Dakarze 2016 – testy czasomierzy Vostok Europe
Wiadomo, że w rajdach samochodowych uzyskiwane w wyniku pomiaru czasów rezultaty każdego z zespołów są jedynym kryterium w jakim oceniana jest rywalizacja. Oczywiście nie ...

Magazyn „Zegarki i Pasja” - archiwalne wydania do kupienia (oferta limitowana)
Nasz serwis internetowy obchodzi w 2024 roku 10. urodziny, więc po dekadzie obecności na rynku udało nam się zdobyć bardzo duże grono wiernych Czytelników i Czytelniczek. ...

Victorinox I.N.O.X. Automatic i Small Quartz. Mniejsze koperty, ta sama wytrzymałość
Każda firma, także produkująca zegarki, jest w pewnym stopniu zmuszona do tego, aby chociaż starać się nadążać za modowymi trendami, a w każdej branży - w zegarmistrzowsk ...

Citizen Promaster Mechanical GMT. Pierwszy zegarek mechaniczny z funkcją GMT z serii Promaster
Firma Citizen to duży producent zegarków, który ma bardzo bogatą ofertę modeli charakteryzujących się wysokim zaawansowaniem technicznym i wysoką jakością wykonania, a pr ...

Seiko Astron GPS Solar. Nowa, futurystyczna luneta i planetarne tarcze
Firma Seiko to producent, który ma po pierwsze - bardzo szerokie portfolio produktowe, po drugie - słynie z tego, że jest w stanie wyprodukować każdy zegarek w całości, w ...

Zegarki demoludów. Historyczne firmy zegarkowe w powojennej Europie Wschodniej
Demokracja ludowa, komunizm, socjalizm to ciężki okres w życiu ludzi w Europie Wschodniej, jednak nawet ten niełatwy czas trzeba było czymś… mierzyć. Po zakończeniu II wo ...

Vostok Europe Batiscafos. Bezkompromisowe, potężne zegarki w kilku wersjach
Prezentując zegarki litewskiej marki Vostok Europe zawsze przewija się temat związany z ich gabarytami i charakterystyczną stylistyką. To solidne, wyraziste, rzucające si ...

Video recenzja: Certina DS Action Diver 40,5 mm z systemem DS Concept Extreme Shock Resistance
Zapraszamy do obejrzenia video recenzji zegarka DS Action Diver 40,5 mm DS Concept Extreme Shock Resistance marki Certina. Nasz redakcyjny kolega Marcin prezentował ten m ...

2025 - Czteroosiowy latający tourbillon w zegarku naręcznym
Z okazji 10-lecia kolekcji Astronomia, marka Jacob & Co. wprowadza na rynek przełomowy czasomierz, który redefiniuje granice klasycznego zegarmistrzostwa. Model Astronomi ...

Co by było, gdyby marka Audemars Piguet nigdy nie powstała?
W 2025 roku Audemars Piguet świętuje swoje 150-lecie, będąc jedną z najbardziej wpływowych marek w historii zegarmistrzostwa. Przez dekady zachwycała kolekcjonerów i miło ...