Prawdopodobnie każdy z nas – użytkowników zegarków, bez problemu powie jaki rodzaj szkła posiada jego zegarek, lub zegarki. Więcej problemu może sprawić udowodnienie poprawności takich twierdzeń. W takich sytuacjach oczywiście zwykle sięgamy do katalogów producentów i informacji o produktach.
Powyższe sytuacje wydają się być dość prostym sposobem na rozwianie wątpliwości, jednak jak rozpoznać rodzaj szkła w nie naszym zegarku, który trzymamy w ręku i nie mamy dostępu do żadnego źródła informacji? Jak odróżnić szkło szafirowe od mineralnego bez dostępu do danych katalogowych?
Rozpatrując rodzaje szkieł stosowanych w zegarkach trzeba cofnąć się do początków stosowania szkieł z plexi (czyli z tworzyw sztucznych). Ze wspomnień mojego ojca zegarmistrza wiem, że kiedy w zegarkach zaczęły królować szkła z plexi, niektórzy zegarmistrze bali się, że taka zmiana – zastosowanie niepękających przecież szkieł, odbierze im znaczący zarobek wynikający z wymiany pękniętych szkieł mineralnych, czyli wykonanych ze szkła.
Jak się później okazało, liczba szkieł z plexi do zegarków produkowanych przez prywatnych rzemieślników w Polsce, a potem wymienianych w zakładach zegarmistrzowskich była bardzo duża, a utrzymywanie ich pełnego asortymentu zapewniało godne profity.
Faktem jest także, że częstotliwość wymian, pomijając mniejszą twardość plexi w stosunku do szkieł mineralnych, spowodowana była także niższą w stosunku do fabrycznych, jakością szkieł wykonywanych przez rzemieślników.
Te fabryczne, zwykle produkowane metodą wtryskową, były grubsze i twardsze, a rzemieślnicze produkowane poprzez wygrzewanie i formowanie płyt z plexi były stosunkowo cienkie i delikatne.
Rozpoznanie szkła szklanego od szkła z plexi nigdy nie stwarzało żadnego problemu. Podobnie też było w latach osiemdziesiątych, kiedy to do łask wróciły szkła szklane – mineralne. Po pierwsze, szkła szklane były zwykle płaskie, lub sferyczne, a szkła z plexi miały kształt grzybka. Inna też i bez problemu wyczuwalna przez każdego użytkownika zegarków była temperatura i twardość szkieł mineralnych w odróżnieniu od szkieł z plexi.
Trochę inaczej sprawa się ma się sprawa, gdy chcemy odróżnić szkło szafirowe od mineralnego.
Popularną odpowiedzią na pytanie o rozpoznanie tych dwóch rodzajów jest sugestia, że „rysując pilnikiem, nie zarysujemy szkła szafirowego”. Tak, to prawda, tyle tylko, że jeśli mamy szkło mineralne, to je zarysujemy, a jeśli go nie zarysujemy, to może tylko dlatego, że… zbyt słabo operowaliśmy pilnikiem?
Pewności nie mamy, niestety.
Dodatkowo, przy tego rodzaju próbach zwykle też może ucierpieć koperta zegarka.
Oddzielną kwestią jest obecność powłoki antyrefleksyjnej, która może znajdować się na powierzchni zewnętrznej szkła. Taka powierzchnia przy „próbie pilnika” na pewno ulegnie zniszczeniu. Stanie się to niezależnie od rodzaju szkła, jakie potencjalnie będziemy badać.
Do czasu szerokiego stosowania powłok antyrefleksyjnych rodzaj materiału szkła można było poznać poprzez obserwację kropli wody na jego powierzchni. Dla szkła szafirowego kropla była skupiona, dla szkła mineralnego rozlewała się płasko po większym obszarze.
Przy szerokim stosowaniu powierzchni antyrefleksyjnych ten sposób „wziął w łeb”.
Jak w takim razie można dzisiaj, bez potrzeby zaufania do informacji przekazanej przez producenta, z dużą dozą pewności odróżnić szkła mineralne od szafirowego?
Szkło szafirowe ma różną (lepszą) w stosunku do szkła mineralnego przewodność cieplną, czyli lepiej przewodzi ciepło. Znając tak sformułowaną zasadę nie można dziwić się, że niektórzy fachowcy zegarkowi poznają rodzaj szkła przykładając zegarek… do czoła, lub też porównując temperaturę dwóch zegarków poprzez przyłożenie do ich szkiełek palca.
Przy porównaniu materiałów przebywających przez dłuższy czas w tej samej temperaturze otoczenia, te lepiej przewodzące ciepło wydają się być chłodniejszymi.
Sposób ten jest poprawny, tyle że miernik dość wątpliwy w aspekcie pewności określenia!
Zdecydowanie pewniejszym sposobem rozpoznawania rodzaju szkła jest użycie dość popularnego w sklepach jubilerskich przyrządu. Wprawdzie producent tegoż urządzenia nie rekomenduje go do takich sugerowanych przez nas czynności, ale z doświadczenia wiemy, że pomiar jest jednoznaczny i skuteczny. Urządzeniem o którym tu mowa może być przykładowo tester do diamentów Mini-Mate PRESIDIUM.
Co wskazuje tester w zależności od badanego materiału?
Przy testowaniu diamentów – na skali pomiarowej wskazania sięgają koloru zielonego z napisem „DIAMOND”.
Przy testowaniu szafiru – szkła szafirowego zegarka na wyświetlaczu króluje kolor czerwony (zielony nie jest podświetlony).
Dla szkła mineralnego skala nie podświetla się.
Zgodnie z przekazem producenta, zasada działania testera oparta jest na zasadzie przewodnictwa cieplnego, czyli dokładnie tej własności o której wspominaliśmy powyżej.
Niezależnie od bezpiecznej dla producenta urządzenia opinii co do poprawności wskazań, wiele osób z grona czytelników może osobiście przetestować działanie opisanego (lub podobnie działającego) urządzenia, a jesteśmy przekonani, że wyniki potwierdzą podaną powyżej regułę.
Wiedza na temat rodzaju posiadanego w naszym zegarku szkła jest niezwykle istotna ze względu na sposób oraz czynności, w jakich możemy korzystać z niego każdego dnia – większej troski i dbałości wymagają modele posiadające szkła wykonane z plexi, a mniejszej te, które posiadają szkła wykonane z szafiru.
Artykuł ukazał się w drukowanym piśmie: Magazyn Zegarki i Pasja NR 7
Władysław Meller
Tester do diamentów Mini-Mate PRESIDIUM dla przygotowania niniejszego materiału, autorowi opracowania użyczyła firma PAT z Częstochowy. Za takie wsparcie publikacji bardzo dziękujemy!
12:07 17.07.2020Wiedza
Poradnik: Szkło w zegarku. Jak rozpoznać rodzaj szkła w zegarku?
REKLAMA
Rezerwa chodu w zegarach i zegarkach. Innowacyjne rozwiązanie polskiego zegarmistrza - Karola Romana
Wskazanie rezerwy chodu jest niekwestionowaną cechą pozytywną każdego mechanizmu zegarowego, gdyż znacznie zwiększa ono funkcjonalność posiadających je zegarów i zegarków ...
Epizod 8. Zegarek bazowy - oscylator
Oscylator urządzenia zegarowego, jest generatorem podstawy czasu i wspólnie z wychwytem są w największym stopniu odpowiedzialne za dokładność działania zegara. Drgania os ...
Rexhep Rexhepi. Chłopiec, który postanowił zostać zegarmistrzem
Na temat pokolenia millenialsów można przeczytać wiele, ale wśród najczęściej wymienianych cech przypisywanych tym rocznikom (oprócz stałego podłączenia do sieci) są pewn ...
Wybrane, kolorowe zegarki, które były zaskoczeniem w 2023 roku!
Miniony rok obfitował w wiele ciekawych wydarzeń w branży zegarkowej. Producenci nieustannie starali się zaskoczyć nas czymś „zupełnie nowym”, czymś, czego jeszcze dotąd ...
Omega Seamaster Aqua Terra Worldtimer – czas na świecie w wydaniu na 2023
Z okazji 15-lecia linii Aqua Tera powstała swego czasu limitowana seria 89 egzemplarzy zegarków z mechanizmem oferującym funkcję dodatkową worldtimer, w wersji z kopertą ...
Frederique Constant x Christiaan van der Klaauw Tourbillon Planetarium - Only Watch 2023
Only Watch to wydarzenie charytatywne organizowane co dwa lata. Celem aukcji jest zbiórka środków finansowych na leczenie i walkę z dystrofią mięśniową Duchenna’a. Współo ...
Jestem legendą. Nowy Zenith Chronomaster Original Triple Calendar
El Primero to określenie najbardziej znanego mechanizmu chronografu na świecie, owianego legendą i powodującego wzrost pulsu u każdego fana zegarków z logo w kształcie pi ...
Mały Książę w nowej odsłonie. IWC Big Pilot’s Watch 43 Tourbillon Le Petit Prince
Jedna z najbardziej cenionych marek w świecie zegarmistrzowskim zaprezentowała kolejny, wyjątkowy model zegarka. Precyzja i doskonałość połączone są tu ze szlachetnym mat ...
Seiko Astron GPS Solar Dual-Time Chronograph 5X83. Innowacje, precyzja i wyrazisty design
Astron to jedna z najwyżej pozycjonowanych serii marki Seiko. To zaawansowane technologicznie zegarki premium, które reprezentują bezkompromisowe podejście do innowacji, ...
Odświeżony Oris Aquis 2024. Czym różni się nowa wersja od poprzednich?
Zmiany to coś, co jest w zasadzie permanentne. Kiedyś, tak z 25 lat temu, od prezesa jednej z wielkich firm farmaceutycznych usłyszałem, że: „w naszej firmie stałe są jed ...
Odliczanie do Olimpiady rozpoczęte! Omega Speedmaster Chronoscope Paris 2024
W 1932 roku świat wyglądał zupełnie inaczej niż dziś, ale pomimo bardzo wielu zmian, część rzeczy pozostała taka sama. Jedną z nich jest partnerstwo Igrzysk Olimpijskich ...
Arnold & Son Longitude Titanium. Marynistyczny styl, choć nieco pod prąd
Jaki jest najsilniejszy trend zegarkowy ostatniego czasu? Niebieska bądź zielona tarcza? Reedycje? To wszystko są nośne tematy, ale prawdziwą popularność zbiera moda na s ...