Prawdopodobnie każdy z nas – użytkowników zegarków, bez problemu powie jaki rodzaj szkła posiada jego zegarek, lub zegarki. Więcej problemu może sprawić udowodnienie poprawności takich twierdzeń. W takich sytuacjach oczywiście zwykle sięgamy do katalogów producentów i informacji o produktach.
Powyższe sytuacje wydają się być dość prostym sposobem na rozwianie wątpliwości, jednak jak rozpoznać rodzaj szkła w nie naszym zegarku, który trzymamy w ręku i nie mamy dostępu do żadnego źródła informacji? Jak odróżnić szkło szafirowe od mineralnego bez dostępu do danych katalogowych?
Rozpatrując rodzaje szkieł stosowanych w zegarkach trzeba cofnąć się do początków stosowania szkieł z plexi (czyli z tworzyw sztucznych). Ze wspomnień mojego ojca zegarmistrza wiem, że kiedy w zegarkach zaczęły królować szkła z plexi, niektórzy zegarmistrze bali się, że taka zmiana – zastosowanie niepękających przecież szkieł, odbierze im znaczący zarobek wynikający z wymiany pękniętych szkieł mineralnych, czyli wykonanych ze szkła.
Jak się później okazało, liczba szkieł z plexi do zegarków produkowanych przez prywatnych rzemieślników w Polsce, a potem wymienianych w zakładach zegarmistrzowskich była bardzo duża, a utrzymywanie ich pełnego asortymentu zapewniało godne profity.
Faktem jest także, że częstotliwość wymian, pomijając mniejszą twardość plexi w stosunku do szkieł mineralnych, spowodowana była także niższą w stosunku do fabrycznych, jakością szkieł wykonywanych przez rzemieślników.
Te fabryczne, zwykle produkowane metodą wtryskową, były grubsze i twardsze, a rzemieślnicze produkowane poprzez wygrzewanie i formowanie płyt z plexi były stosunkowo cienkie i delikatne.
Rozpoznanie szkła szklanego od szkła z plexi nigdy nie stwarzało żadnego problemu. Podobnie też było w latach osiemdziesiątych, kiedy to do łask wróciły szkła szklane – mineralne. Po pierwsze, szkła szklane były zwykle płaskie, lub sferyczne, a szkła z plexi miały kształt grzybka. Inna też i bez problemu wyczuwalna przez każdego użytkownika zegarków była temperatura i twardość szkieł mineralnych w odróżnieniu od szkieł z plexi.
Trochę inaczej sprawa się ma się sprawa, gdy chcemy odróżnić szkło szafirowe od mineralnego.
Popularną odpowiedzią na pytanie o rozpoznanie tych dwóch rodzajów jest sugestia, że „rysując pilnikiem, nie zarysujemy szkła szafirowego”. Tak, to prawda, tyle tylko, że jeśli mamy szkło mineralne, to je zarysujemy, a jeśli go nie zarysujemy, to może tylko dlatego, że… zbyt słabo operowaliśmy pilnikiem?
Pewności nie mamy, niestety.
Dodatkowo, przy tego rodzaju próbach zwykle też może ucierpieć koperta zegarka.
Oddzielną kwestią jest obecność powłoki antyrefleksyjnej, która może znajdować się na powierzchni zewnętrznej szkła. Taka powierzchnia przy „próbie pilnika” na pewno ulegnie zniszczeniu. Stanie się to niezależnie od rodzaju szkła, jakie potencjalnie będziemy badać.
Do czasu szerokiego stosowania powłok antyrefleksyjnych rodzaj materiału szkła można było poznać poprzez obserwację kropli wody na jego powierzchni. Dla szkła szafirowego kropla była skupiona, dla szkła mineralnego rozlewała się płasko po większym obszarze.
Przy szerokim stosowaniu powierzchni antyrefleksyjnych ten sposób „wziął w łeb”.
Jak w takim razie można dzisiaj, bez potrzeby zaufania do informacji przekazanej przez producenta, z dużą dozą pewności odróżnić szkła mineralne od szafirowego?
Szkło szafirowe ma różną (lepszą) w stosunku do szkła mineralnego przewodność cieplną, czyli lepiej przewodzi ciepło. Znając tak sformułowaną zasadę nie można dziwić się, że niektórzy fachowcy zegarkowi poznają rodzaj szkła przykładając zegarek… do czoła, lub też porównując temperaturę dwóch zegarków poprzez przyłożenie do ich szkiełek palca.
Przy porównaniu materiałów przebywających przez dłuższy czas w tej samej temperaturze otoczenia, te lepiej przewodzące ciepło wydają się być chłodniejszymi.
Sposób ten jest poprawny, tyle że miernik dość wątpliwy w aspekcie pewności określenia!
Zdecydowanie pewniejszym sposobem rozpoznawania rodzaju szkła jest użycie dość popularnego w sklepach jubilerskich przyrządu. Wprawdzie producent tegoż urządzenia nie rekomenduje go do takich sugerowanych przez nas czynności, ale z doświadczenia wiemy, że pomiar jest jednoznaczny i skuteczny. Urządzeniem o którym tu mowa może być przykładowo tester do diamentów Mini-Mate PRESIDIUM.
Co wskazuje tester w zależności od badanego materiału?
Przy testowaniu diamentów – na skali pomiarowej wskazania sięgają koloru zielonego z napisem „DIAMOND”.
Przy testowaniu szafiru – szkła szafirowego zegarka na wyświetlaczu króluje kolor czerwony (zielony nie jest podświetlony).
Dla szkła mineralnego skala nie podświetla się.
Zgodnie z przekazem producenta, zasada działania testera oparta jest na zasadzie przewodnictwa cieplnego, czyli dokładnie tej własności o której wspominaliśmy powyżej.
Niezależnie od bezpiecznej dla producenta urządzenia opinii co do poprawności wskazań, wiele osób z grona czytelników może osobiście przetestować działanie opisanego (lub podobnie działającego) urządzenia, a jesteśmy przekonani, że wyniki potwierdzą podaną powyżej regułę.
Wiedza na temat rodzaju posiadanego w naszym zegarku szkła jest niezwykle istotna ze względu na sposób oraz czynności, w jakich możemy korzystać z niego każdego dnia – większej troski i dbałości wymagają modele posiadające szkła wykonane z plexi, a mniejszej te, które posiadają szkła wykonane z szafiru.
Artykuł ukazał się w drukowanym piśmie: Magazyn Zegarki i Pasja NR 7
Władysław Meller
Tester do diamentów Mini-Mate PRESIDIUM dla przygotowania niniejszego materiału, autorowi opracowania użyczyła firma PAT z Częstochowy. Za takie wsparcie publikacji bardzo dziękujemy!
12:07 17.07.2020Wiedza
Poradnik: Szkło w zegarku. Jak rozpoznać rodzaj szkła w zegarku?
Powrót do kategorii

REKLAMA

Zegarki w grupach producenckich - która marka zegarkowa do kogo należy?
Grupowanie się producentów w Szwajcarii, znane było od dawna. Przykładem może być choćby rok 1926, kiedy to powołana dwa lata przedtem Federacja Szwajcarskiego Przemysłu ...

Epizod 10. Zegarek bazowy. Urządzenie wskazujące
Zadaniem urządzenia wskazującego, jest przekazanie informacji o czasie bieżącym. Pierwsze zegary mechaniczne nie posiadały wskazówek, a aktualny czas sygnalizowany był za ...

Sylwetki wielkich zegarmistrzów: Brat Bernard Maria Stanisław Bartnik (1918 - 2002)
Postać Brata Bernarda, bo tak najczęściej nazywali go przyjaciele i zegarmistrzowie, jest na pewno niesłusznie, choć to także na skutek jego własnych działań i aprobaty d ...

Recenzja: Davosa Argonautic BG Automatic
Davosa to niezbyt duża, niezależna firma zegarmistrzowska pochodząca ze Szwajcarii. W Polsce marka ta, dzięki aktywności i staraniom jej dystrybutora, jest już dobrze zna ...

Recenzja: Inventic Active Aero GMT
W Polsce zegarmistrzowską markę Atlantic zna prawdopodobnie niemal każdy. Zapewne dużo mniej osób ma jakąkolwiek wiedzę na temat osoby Eduarda Kummera. A był to założycie ...

Flagowy model w 2 odsłonach. CORUM Admiral Automatic Black Sandblasted i Unisex
Znana z serii Admiral, szwajcarska marka Corum postanowiła odświeżyć swój flagowy model, a jednocześnie zaprezentować go w nowych, znacznie różniących się od siebie odsło ...

Video recenzja: Doxa SUB 300 Sharkhunter Carbon Aqua Lung US Divers
Zapraszamy do obejrzenia video recenzji prezentującej zegarek SUB 300 Sharkhunter Carbon Aqua Lung US Divers marki Doxa. Nasz redakcyjny kolega Adrian prezentował ten mod ...

Ognista tarcza i koperta wydrukowana w 3D. Oris Coulson Limited Edition
Ognisty Oris – takie pierwsze określenie nasuwa się, gdy widzimy nowy zegarek tego szwajcarskiego producenta. Choć, co ciekawe, ten limitowany model powstał we współpracy ...

Omega Seamaster Aqua Terra Worldtimer – czas na świecie w wydaniu na 2023
Z okazji 15-lecia linii Aqua Tera powstała swego czasu limitowana seria 89 egzemplarzy zegarków z mechanizmem oferującym funkcję dodatkową worldtimer, w wersji z kopertą ...

Prezentujemy: Rado Captain Cook High-Tech Ceramic Skeleton (zdjęcia live)
Szwajcarska firma Rado ponownie wprowadzając na rynek zegarek Captain Cook, czyli nurkowy model bazujący na archiwalnym zegarku tej marki, przysłowiowo trafiła w dziesiąt ...

Orient Star Diver 1964 1st Series - od teraz także w wersji ze srebrną tarczą
Orient to japońska marka zegarmistrzowska, która ma bogate tradycje związane z zegarkami typu diver. Najstarsze sięgają modelu Olympia Calendar Diver z 1964 roku, co czyn ...

H. Moser & Cie – od skraju bankructwa do globalnego sukcesu. Zegarkowy zwrot dekady?
Prawdopodobnie każdy, kto dziś interesuje się zegarmistrzostwem doskonale zna lub chociaż słyszał o firmie H. Moser & Cie. Producent ten słynie od lat z ciekawych, eksklu ...