Spójrzcie na zdjęcia poniżej. Co jest – mówiąc kolokwialnie - „nie tak” z tym zegarkiem? Zgadza się. Chodzi o sposób pisania rzymskiej czwórki. Rzeczywiście większość firm zegarkowych przedstawia ten indeks jako "IIII", zamiast znanej nam wersji "IV". Mój Tissot ze zdjęcia wcale nie jest wyjątkiem.
Chcecie wiedzieć dlaczego tak jest?
Zapraszam do lektury!
Krótka lekcja historii
Można znaleźć kilka teorii na temat powodów sposobu pisania tejże cyfry. Najczęstsze wyjaśnienie jest takie, że tak pierwotnie Rzymianie zapisywali cyfrę cztery. Podobnie dziewiątkę – jako „VIIII”.
Cyfry rzymskie powstały w starożytnym Rzymie około 1000 roku p.n.e. i pozostały zwyczajowym sposobem zapisywania liczb w całej Europie aż do późnego średniowiecza. Również w przypadku zegarów, które najczęściej można było wówczas spotkać na wieżach kościelnych. A nie na nadgarstkach, bo tam zegarki trafiły znacznie później (ale to już temat na osobny artykuł).
Dodatkowo, musimy pamiętać, że w średniowieczu tylko nieliczni potrafili czytać i pisać. Cyfrę IIII intuicyjnie łatwiej było rozpoznać jako cztery niż IV. Jednocześnie łatwiej było o pomyłkę (np. IIII z III).
I pewnie dlatego ostatecznie używano IIII i IV naprzemiennie, aż w końcu IV wyparła IIII.
A kto w szkole lubił matematykę?
Ale dlaczego w takim razie w zegarmistrzostwie dalej używana jest IIII?
Chodzi o symetrię i wizualną równowagę. Musimy pamiętać, że tworzenie zegarków to rzemiosło, ale i pewnego rodzaju sztuka, gdzie detale mają duże znaczenie.
Większość tarcz zegarków opiera się na połączeniu notacji addytywnej i odejmującej (gdzie 4 to IIII, a 9 to IX). Tym samym na tarczy widnieją następujące cyfry: I, II, III, IIII, V, VI, VII, VIII, IX, X, XI, XII.
Dzięki tej kombinacji otrzymujemy trzy identyczne pod względem liczby cyfr obszary na tarczy, a każdy z nim zawiera ten sam ich rodzaj (symetria radialna).
I, II, III, IIII
V,VI,VII,VIII
IX,X,XI,XII
Dodatkowo, w ten sposób cyfra IIII jest łatwiejsza do odczytania niż cyfra IV, gdy jest odwrócona do góry nogami. W zegarkach jest to częste, bo cyfry są ułożone promieniście względem środka tarczy.
A o ewentualnej pomyłce pomiędzy III i IIII raczej nie ma mowy, bo przecież każdy użytkownik wie, w którym miejscu znajdują się jakie indeksy / cyfry na tarczy.
Interesujące?
Dla mnie tak!
Bo – jak widzicie – dzięki zegarkom można „liznąć” trochę historii, matematyki i designu zarazem.
Więcej ciekawych informacji ze świata zegarków tu: zegarkowe ciekawostki.
Jakub Jastrzębski
12:45 14.09.2024Ciekawostki
Dlaczego w wielu zegarkach indeks IV prezentowany jest jako IIII?
REKLAMA
Zegarki vintage: Omega Flightmaster – władca przestworzy
Manufaktura Omega stworzyła na przestrzeni swojej 167-letniej historii wiele wspaniałych zegarków, jednakże uważam, iż lata 60′ i 70′ XX wieku były pod tym względem wyjąt ...
Słownik istotnych pojęć zegarmistrzowskich
W świecie zegarków i zegarmistrzostwa występuje wiele specyficznych, właściwych tej branży pojęć, które zdecydowanie warto znać, a przede wszystkim – wiedzieć co oznaczaj ...
Zegarki ze stoperem – od samego początku istnienia do dziś
Mimo, że zegarki ze stoperem są relatywnie małą grupą wyrobów w całym zakresie produktów branży zegarmistrzowskiej, to warto na nie spojrzeć szerzej. Warto im się przyjrz ...
Recenzja: Mudita Element
7 maja opublikowaliśmy artykuł na temat nowego modelu zegarka polskiej marki Mudita. Przypomnę w skrócie informacje o tej firmie. Czym jest Mudita? Sami określają siebie ...
Krok milowy w historii marki Xicorr. Nowa siedziba i showroom zegarków polskiej firmy
Polska marka Xicorr poinformowała, iż „z ogromną dumą i radością po 11 latach od naszego pierwszego kroku na rynku, otworzyliśmy naszą nową siedzibę w połączeniu z pierws ...
Pasja: Chiny i fotografia. Jak wygląda Kraj Środka od środka?
Nacisk na spust migawki otwiera ją na ułamek sekundy, a światło dociera do matrycy w pewnym sensie na zawsze zatrzymując czas. Jest w tym coś magicznego, mimo iż obecnie ...
G-SHOCK League of Legends. Zegarki, które przenoszą w świat fantasy
Japońskie marka G-SHOCK nie zwalnia tempa, nawet na moment. Liczba nowych modeli w wielu wariantach czy też limitowane serie zegarków pojawiają się tak szybko, że trzeba ...
Certina DS+ Black Edition. Seria DS+ poszerza się o czarny wariant
Innowacyjny model, a w zasadzie kolekcja Certina DS+ zainaugurowała nową koncepcję zegarków, oferując wiele stylów w jednym modelu. Korzystając z opcji, jakie w tej serii ...
Zegarek Orient „Mako” obchodzi 20-lecie. Historia kultowego modelu japońskiej marki
Model zegarka marki Orient, potocznie nazywany "Mako", bo tak go ochrzcili fani, nie jest zegarkiem który może zachwycić jakimiś wysublimowanymi rozwiązaniami technicznym ...
Rolex przedstawia nowy, opatentowany sposób na złodziei i podróbki zegarków
Niezależnie od naszych indywidualnych opinii na temat marki Rolex i jej produktów, nie można zaprzeczyć, że jest to jedna z najlepiej rozpoznawalnych marek zegarmistrzows ...
Victorinox I.N.O.X. Automatic i Small Quartz. Mniejsze koperty, ta sama wytrzymałość
Każda firma, także produkująca zegarki, jest w pewnym stopniu zmuszona do tego, aby chociaż starać się nadążać za modowymi trendami, a w każdej branży - w zegarmistrzowsk ...
Dlaczego w wielu zegarkach indeks IV prezentowany jest jako IIII?
Spójrzcie na zdjęcia poniżej. Co jest – mówiąc kolokwialnie - „nie tak” z tym zegarkiem? Zgadza się. Chodzi o sposób pisania rzymskiej czwórki. Rzeczywiście większość fir ...