Wars w kopercie trzyczęściowej. Nietypowy zegarek z Błonia. Katalog egzemplarzy

W pokazywanych przez kolekcjonerów zbiorach zegarków vintage z Błonia, obok choć jednego modelu Wars w kopercie wodoszczelnej, nie może zabraknąć modelu Wars w kopercie trzyczęściowej.

Poniżej, w niniejszym artykule, chcemy się skupić tylko i wyłącznie na opisie modelu Wars w pierwszej wyprodukowanej w Błoniu kopercie – kopercie trzyczęściowej.

Wobec skąpej informacji o tarczach Wars w kopercie trzyczęściowej w książce „Przystanek: zegarek…”, i odmiennego sposobu jej wyprodukowania, wydaje się konieczne przeprowadzenie trochę szerszej analizy dotyczącej tych właśnie tarcz i zegarków w nie wyposażone produkowanych w Błoniu.

Z wyjątkiem modelu Wars w kopercie trzyczęściowej, w całej ofercie zegarków z Błonia mamy do czynienia z tarczami dla których napisy wykonane są poprzez tamponowanie.



Dla tarcz, których baza została zaimportowana ze Związku Radzieckiego takich jak: dwie wersje Błonie typu krab, wszystkie w złoconych kopertach i Błonie Super, tylko nazwy modeli, polskojęzyczne napisy i znaczniki minut/sekund zostały wykonane w zakładzie w Błoniu.

Dla tarczy Blonex Antymagnetyczny, którego baza także została zaimportowana, poza elementami tamponowanymi w Błoniu nacięto także wybrane znaczniki godzinowe.

Dla tarcz w pełni wykonanych w Błoniu, z wyjątkiem modelu Wars w kopercie trzyczęściowej, ich obróbka wykończeniowa obejmowała: srebrzenie tlenkiem srebra, tamponowanie napisów i dla większości tarcz nacinanie znaczników. Ostatnią obróbką było lakierowanie zabezpieczające powierzchnię tarczy.



Umieszczenie w pierwszym zdaniu poprzedniego akapitu określenia tarcze z Błonia: „wykonane poprzez tamponowanie” jest o tyle istotne, że tylko dla tarczy Wars w pierwszej kopercie trzyczęściowej napisy nie są wykonane poprzez tamponowanie.

Tak więc powyższa analiza nie dotyczy tarczy Wars w pierwszej kopercie trzyczęściowej.

Kolejne pytania bez odpowiedzi...

W takim razie powstają pytania:

W drodze jakiej innej obróbki wykonano tarczę modelu Wars w pierwszej kopercie trzyczęściowej?
Dlaczego wybrano inny niż dla wszystkich pozostałych tarcz sposób wykonania?
Gdzie wykonano tarczę do omawianego Warsa?

W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że żaden z dotychczas zapytanych, byłych pracowników zakładu w Błoniu nie umiał nic powiedzieć na temat odmienności sposobu wykonania tarczy do zegarka Wars, w stosunku do wszystkich innych błońskich tarcz.

Z tego powodu, nie zaniedbując poszukiwania odpowiedzi wśród byłych pracowników Błonia, poniżej przeprowadzimy analizę wynikającą z zawodowego doświadczenia i na podstawie znajdujących się na rynku tarcz Wars do zegarków z Błonia.



Przyglądając się tarczy Wars widzimy wielkie podobieństwo („płaskość” i zamazane kontury) jej znaczników i napisów do tak zwanych „tarcz warszawskich” wykonywanych w firmie Osiński, a będących elementami serwisowymi poszukiwanymi przez potrzebujących części zamiennych zegarmistrzów.

Podobne własności mają pierwsze tarcze radzieckie, jednak kolor ich znaczników jest złotawy.

Tarcze warszawskie, podobnie jak te pierwsze tarcze zegarków radzieckich były wykonywane metodą fotochemiczną. Różnica pomiędzy Rosjanami, a firmą Osiński była tak, że w Polsce do produkcji używano miedzi, a nie jak u Rosjan złota.

Tak. Tarcza do Warsa została wykonana w procesie fotochemicznym. To widać!

Tyle tylko, że dla tarczy Wars kolorystyka napisów jest inna niż dla tarczy warszawskich. Jest szaro-czarna, a nie czerwonawa jak dla tarcz warszawskich, czy złotawa, jak dla tarcz radzieckich.

Co nieco można dowiedzieć się ścierając powierzchnie tarcz: warszawskiej i Warsa (niestety kolory na ilustracjach są słabo widoczne). Ścierając spód i wierch tarczy „Warszawskiej” widzimy, że baza tarczy jest wykonana z mosiądzu.

Następnie obydwie powierzchnie tarczy są miedziowane.



Dla tarczy Wars baza jest także wykonana z mosiądzu. Jednak jest ona miedziowana, a potem srebrzona tylko od jednej strony.

Dzięki tym obserwacjom można podać proces produkcji tarczy Wars, który obejmował: miedziowanie, a następnie srebrzenie widocznej powierzchni tarczy. W kolejnym kroku strona ta jest pokrywana warstwą fotoczułą i naświetlana.

Usunięcie warstwy z powierzchni nienaświetlonych następuje poprzez wypłukanie, Widoczne powierzchnie srebrzone są następnie czernione chemicznie, a potem cała tarcza jest lakierowana.

Odmienny od wszystkich innych sposób wykonania tarczy

Dlaczego wybrano taki, odmienny od wszystkich innych, sposób wykonania tarczy do modelu Wars?

Dwie odpowiedzi na to pytanie wydają się być najbardziej prawdopodobne:

Po pierwsze w Błoniu doskonale wiedziano o technologii wytwarzania tarcz serwisowych - „tarcz warszawskich” w zakładzie rodziny Osińskich. Jest możliwe, że zakład w Błoniu chciał przetestować własne możliwości wykonania tarcz taką metodą?



Po drugie wydaje się, że zegarki Wars w pierwszej kopercie trzyczęściowej były ostatnimi modelami produkowanymi w tej kopercie w zakładzie w Błoniu.

Na pewno model Wars, tylko obok niektórych modeli Blonex, Atlasa i Polana jest wyposażony w późniejszy, 17 kamieniowy mechanizm.

Model ten nie jest przywołany z nazwy, czy z wyglądu na żadnej ze znanych reklam, które oczywiście obejmują tylko początkowe modele zegarków z Błonia.

Jest możliwe, że tarcze Wars wyprodukowano, by wykorzystać zapas magazynowy wyprodukowanych już kopert. Taki krok jest bardzo prawdopodobny, biorąc pod uwagę podobną drogę (własne tarcze) dla modelu Błonie w kopercie typu krab.

Równocześnie trzeba zauważyć, że obydwie te sugestie nie wykluczają się wzajemnie, więc możliwe jest, że przetestowanie nowej technologii i zużycie zapasu magazynowego mogły być równoczesne dla przyjęcie nowego sposobu wytworzenia tarcz zegarkowych w Błoniu.

Pewną wskazówką może stać się informacja o numerach mechanizmów dla zegarków Wars w kopercie trzyczęściowej. Statystycznie wyższe numery w stosunku do innych modeli w kopercie trzyczęściowej i niższe niż w modelach wodoszczelnych potwierdzałyby możliwość zaistnienia drugiej opcji – wyczyszczenie magazynu zalegających w zakładzie kopert trzyczęściowych.



Próbą zebrania informacji o istniejących na rynku zegarkach Wars w kopercie trzyczęściowej, obejmujących: rodzaj mechanizmu, numer mechanizmu, rodzaj dekla jest poniżej zamieszczony:

„Katalog zegarków Wars w kopercie trzyczęściowej”.

Zbieramy informacje o:

Rodzaju mechanizmu w zegarku Wars z ZMP Błonie

Deklach zegarków Wars w kopercie trzyczęściowej

Zebranie danych statystycznych o mechanizmach i deklach kopert w tych modelach może potwierdzić sugestię, że był to ostatni model wykonany w kopercie tego rodzaju.

Zachęcamy do przekazywanie informacji  (zdjęć zegarka od strony tarczy i od strony dekla, zdjęcia mechanizmu z widocznym jego numerem kolejnym).

Osoby, które zechcą wesprzeć tworzenie katalogu prosimy o wysyłkę na adres: lchemperek(@)gmail.com
- zdjęcia mechanizmu, w tym jedno z widocznym numerem płyty głównej
- zdjęcie zegarka od strony dekla
- zdjęcie zegarka od strony tarczy

Katalog prowadzi miłośnik zegarków Leszek Chemperek z grupy Polskie zegarki ZMP Błonie 1957-1969.

Uzyskane zestawienie modeli Wars w pierwszej kopercie trzyczęściowej, może pozwolić na dokonanie pewnej statystyki dla tej części błońskiej produkcji.

„Katalog zegarków Wars w kopercie trzyczęściowej”

Klub Miłośników Zegarów i Zegarków, Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju Zegarmistrzostwa

Partnerem medialnym: Wydawnictwo Zegarki i Pasja

Partnerem branżowym: Błonie sp. z o.o. producent zegarków „Błonie”

Chęć włączenia się w działania wyraziły także następujące grupy miłośników zegarków:
„Czasoholicy”
„Zegarki radzieckie/Soviet watches”

Mamy nadzieję powyższą listę uzupełniać także w trakcie trwania akcji: „Radość z Błoni”
Wszystkich chętnych do współpracy i wsparcia akcji - zapraszamy do kontaktu - redakcja (@) zegarkiipasja.pl

Wszystkie informacje o przebiegu i aktywności związanych z akcją są publikowane na portalu Zegarki i Pasja w zakładce: „Zegarki Błonie 1958 – 1969”