Mimo praktycznie nie istniejącego w naszym kraju przemysłu zegarmistrzowskiego, możemy na pewno chlubić się wysokiej jakości, obszerną i wyczerpującą podstawy zawodu zegarmistrzowską literaturą...
Mimo praktycznie nie istniejącego w naszym kraju przemysłu zegarmistrzowskiego, możemy na pewno chlubić się wysokiej jakości, obszerną i wyczerpującą podstawy zawodu zegarmistrzowską literaturą.Już pierwszy w świecie ogólny wykład o zegarmistrzostwie obejmujący zegary mechaniczne, jest działem Polaka - Adama Kochańskiego. Stanowi on IX Księgę wydanej w 1664 roku w Würzburgu Encyklopedii Kaspra Schotta, pod ogólnym tytułem „Technica curiosa...”.
Pierwszą drukowaną w języku polskim książeczką o zegarmistrzostwie, jest wydane w Poznaniu w roku 1811 opracowanie Andrzeja Masłowskiego „Zbiór wiadomości potrzebnych naprawiającemu także noszącemu zegarek”. Kolejną i ostatnią w XIX wieku jest napisana przez Franciszka Czapka (wspólnika Antoniego Norberta Patka) książka: „Kilka słów o zegarmistrzowstwie”. Pozycja ta, wydana w Lipsku w roku 1850, kierowana do zegarmistrzów jak i „publiczności” jest napisana w bardzo przystępny sposób. Styl wypowiedzi, stwarzając klimat bezpośredniego kontaktu z czytelnikiem, umożliwiał przekaz pewnego ogólnego zakresu ówczesnej wiedzy fachowej i wskazówek dla użytkowników czasomierzy. Sam autor w pierwszym rozdziale pisze o swojej książce następująco: „Ponieważ jest rzeczą niezbędną, ażeby każdy sam się trudnił opatrywaniem i regulowaniem zegarka swego, wyłożyłem jak się w tem postępować powinno”. Książka ta, poza wiedzą historyczną o zegarkach, jest także doskonałym przykładem potocznego języka tamtych czasów.
W kolejnych latach, już wieku XX-go pojawiały się pojedyncze opracowania tematyczne. Ze względu na wysoki poziom edukacyjny szczególną pozycją są książki napisane przez zegarmistrzów - Bogdana Strojnego nosząca tytuł „Zarys nauki o zegarze” i Leona Groszka „Wychwyt Grahama”.
Najważniejszymi dla polskiego zegarmistrzostwa są opracowanie „okresu socjalizmu”. Jest nim unikatowa 12-to tomowa seria podręczników do nauki zawodu napisana przez braci zakonnych – Franciszkanów z Niepokalanowa: Wawrzyńca Podwapińskiego i Bernarda Bartnika. Zapoczątkowana w roku 1948, drukowana w przeciągu kolejnych 42 lat (tom 12-ty w nakładzie 10 000 egzemplarzy wydano w roku 1990) zawiera niespotykane gdzie indziej kompendium wiedzy fachowej. Jest ona uzupełniona dwutomowym podręcznikiem dla uczniów szkół zawodowych. Jak przekazywał brat Wawrzyniec Podwapiński, do napisania podręcznika dla zegarmistrzów nakłonił go sam Ojciec Maksymilian Kolbe, gdy przed swoim aresztowaniem, wizytując klasztor stwierdził, iż do nauki zawodu brat Podwapiński używa podręczników niemieckich. Od czasu wydania pierwszych tomów, każdy z dużego przez te lata grona zegarmistrzów, kto w swojej pracy zawodowej potrzebował pomocy sięgał do tych właśnie podręczników. Książki braci z Niepokalanowa kierowane były tak do nauczających, jak i uczących się zawodu zegarmistrza a szeroki zakres wiedzy i szczegóły przekazu nie pozwalały przyswoić wiedzy i docenić ich wartości poprzez osoby tylko zainteresowane zegarkami. Z dużą satysfakcją możemy powiedzieć, że żaden inny kraj nie może poszczycić się tak szerokim i dogłębnym branżowym opracowaniem.
Nie wymieniając wszystkich zegarmistrzowskich podręczników, których aktualizowaną listę można już znaleźć na zegarkowych stronach internetowych, należy koniecznie wymienić książki recenzenta i współpracownika braci zakonnych z Niepokalanowa, profesora nauk technicznych i Honorowego Prezesa Klubu Miłośników Zegarów i Zegarków, ale także wyedukowanego zegarmistrza – Profesora Zdzisława Mrugalskiego. Pracując na Wydziale Mechaniki Precyzyjnej (dziś Mechatroniki) profesor Mrugalski wychował kilka pokoleń studentów, z których część, jest aktywna w zegarkowej branży. Profesor Mrugalski zawsze brał aktywny udział tak w sympozjach naukowych i konferencjach historyków zajmujących się urządzeniami do pomiaru czasu, jak i zjazdach zegarmistrzów. Jest autorem i współautorem kilku książek i wielu skryptów akademickich powiązanych z zegarmistrzostwem.
Jego pierwsza, typowo zegarkowa książka, pod tytułem „Mechanizmy zegarowe” jest opracowaniem naukowym, przydatnym także zegarmistrzom. Druga - „Czas i urządzenia do jego pomiaru” jest dla odmiany pozycją popularno-naukową kierowana do wszystkich zainteresowanych tematyką określoną przyjętym tytułem. Kolejne, ponadczasowe opracowania „Historia zegarmistrzostwa w Polsce” oraz „Przemysł zegarowy w Polsce” zostały wydane przez Instytut Technologii Eksploatacji z Radomia i jak same nazwy tych książek mówią, są opracowaniami historycznymi. Ostatnia książka: „Zegary Elektryczne i Elektroniczne. Zarys historii” pojawiła się niedawno na rynku, a będąc podsumowaniem wiedzy o zegarach wskazanych tytułem, staje się niezbędna dla zegarmistrzów konstrukcjami tego typu się parającymi. Wszystkie cztery ostatnie opracowania są doskonałym, szerokim, encyklopedycznym ujęciem tematu, napisane przystępnie, interesująco i poprawnym zawodowym językiem. Trzeba także pokreślić, że książki: „Czas i urządzenia do jego pomiaru” oraz „Zegary Elektryczne i Elektroniczne. Zarys historii” zostały wydane przy wsparciu Klubu Miłośników Zegarów i Zegarków.
Wobec rozwoju technologicznego i wypierania rozwiązań mechanicznych, diametralnie spada ilość osób zajmujących się zegarmistrzostwem w naszym kraju i można śmiało stwierdzić, że Profesor Zdzisław Mrugalski jest jedyną dzisiaj osobą, która była w stanie, tak szerokie opracowania, na odpowiednio wysokim poziomie merytorycznym przygotować. Wiedza, doświadczenie naukowe jak i zawodowe oraz własne doświadczenie ostatniego czasu, w którym mamy do czynienia z wielkimi przemianami zawodu są gwarancją pełnego ujęcia tematu. Znając trud związany z dotarciem do wielu informacji i poprawną analizą zdarzeń, chciałoby się a autorze książki powiedzieć „ostatni - co tak… zegarkami wodzi”, który jest w stanie tak dobrze opisać nasze polskie zegarmistrzostwo.
Wracając do wspomnianego na wstępie braku zegarkowego przemysłu w naszym kraju, to choć od kilku lat można wprawdzie odnotować choćby próby produkcji zegarków z napisem Made in Poland, to kibicując osobom i markom, nie należy liczyć na podbicie przez polskich producentów światowych rynków zegarkowych. Co gorsza, od kilkudziesięciu już lat nie ma u nas, kształcącego się w zawodzie, nowego, młodszego pokolenia zegarmistrzów, a to może skutkować zupełną zapaścią branży. W takiej sytuacji należy życzyć sobie, by ta doskonała zegarmistrzowska literatura znalazła potrzebujących jej adeptów zegarmistrzowskiej sztuki.
{fcomment}
INSTAGRAMIE
greenlogic.eu