Łożyskowanie bębna napędowego, który przy próbie podziału mechanizmu zegarowego na bloki funkcjonalne jest elementem napędu (silnikiem o ograniczonym zasobie energii), bardzo istotnie wpływa na stałość przekazywanego przez niego momentu napędowego, a konsekwencji na dokładność działania zegarka.
W tradycyjnych rozwiązaniach współpraca cierna w tym elemencie w trakcie pracy, przebiega na styku osi bębna oraz górnej i dolnej płaszczyzny czołowej bębna (pokrywa i denko). Ten blok funkcjonalny jest opisany w dziale "Komplikacje konstrukcji mechanizmów" naszego portalu.
Przy napiętej sprężynie, w łożyskach bębna – na styku bębna i jego osi obrotu, występują bardzo duże siły nacisku, co wymusza zastosowanie dużych średnic współpracujących elementów. Pokrywa i denko bębna, w celu zmniejszenia nacisków i ubytku materiału, są nawet specjalnie pogrubione w miejscu styku z wałkiem. Dzięki temu nie dochodzi tak szybko do potrzeby naprawy, lub wymiany elementów.
Jako, że bęben obraca się stosunkowo wolno, to w tym węźle kinetycznym mamy do czynienia z małymi prędkościami obrotowymi, a mimo dużych średnic także z małymi prędkościami liniowymi. W typowych europejskich rozwiązaniach konstrukcyjnych zegarków, bęben wykonywany jest z mosiądzu, a wałek bębna ze stali.
Oś obrotu bębna jest równocześnie wałkiem na którym nawija się sprężyna w czasie nakręcania i z tego powodu jest on zupełnie niezależnie od opisanych powyżej zależności, łożyskowany w płytach nośnych mechanizmu. Wałek ten obraca się tylko w trakcie nakręcania zegarka, a przy braku wytarć powodujących jego przekoszenie, stan jego łożyskowania w żaden sposób nie wpływa na dokładność działania czasomierza.
Wspomnienie powyżej, o typowych europejskich rozwiązaniach jest o tyle istotne, że w niektórych konstrukcjach amerykańskich, dla zegarków wyższej klasy, przy zupełnie innej koncepcji konstrukcyjnej napędu, łożyskowanie bębna realizowano za pomocą panewek mineralnych (kamieni rubinowych).
Sposób ten jest na tyle ciekawy, że został na naszym portalu opisany w oddzielnym opracowaniu - („Napęd po amerykańsku. Sprężyna w bębnie”)
- zapraszamy do Kalendarium:
2009. Użycie łożysk kulkowych dla bębna napędowego zegarka. Spherodrive
Władysław Meller
INSTAGRAMIE
greenlogic.eu