Słownik pojęć zegarmistrzowskich


Powrót do słownika

Na skróty:

Duplex

Duplex (inaczej podwójny wychwyt) - rodzaj wychwytu spoczynkowego w mechanizmach z regulatorem balansowym. To rozwiązanie techniczne zostało wynalezione przez francuskiego zegarmistrza Jeana Baptiste'a Dutertre'a w 1724 roku, a następnie udoskonalone przez Pierre'a Le Roya.

Duplex, czy też podwójny wychwyt, swoją nazwę wziął od dwóch kół wychwytowych w nim użytych. Jedno z tych kół pełni rolę spoczynkową, natomiast drugie przekazuje impuls balansowi. Koła wychwytowe w tej konstrukcji mają naprzemiennie ułożone długie zęby spoczynkowe i krótkie zęby impulsowe. Przy rozwoju wychwytu obydwa koła połączono w jedno.

W tym rozwiązaniu balans otrzymuje impuls jedynie przy wahnięciu w jedną stronę. Natomiast ruch w drugą stronę (powrót) następuje dzięki zastosowaniu sprężyny powrotnej - włosa (sprężyny balansu). Wychwyt typu Duplex - mimo poziomu skomplikowania - był znacznym ulepszeniem pod względem dokładności pracy w porównaniu z wychwytem  cylindrowym.

Rozwiązanie to  posiada kilka wad, z czego najistotniejsza to bardzo duża wrażliwość na wstrząsy. Dochodzi w nim także do szybkiego wypracowania się wierzchołków zębów koła spoczynkowego. Dodatkowo dość łatwo zwiększyć amplitudę balansu, np. przez zbyt silne naciągnięcie sprężyny. Ostatecznie skutkuje to znacznym przyspieszeniem pracy zegarka (tak zwanym galopowaniem), ponieważ balans otrzymuje podwójne impulsy.

Duplex stosowany był głównie w angielski zegarkach kieszonkowych od końca XVIII wieku do połowy XIX wieku.

Duplex (inaczej podwójny wychwyt)

Opis rysunku:
A - koło wychwytowe
B - ząb spoczynkowy
C - ząb impulsowy
D - paleta
E - rubinowy dysk

Zdjęcie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Duplex_Escapement.png


Kategorie - Słownik

Patron tej sekcji portalu

Podstrony producentów

Zegarki marki Aerowatch
Zegarki marki Alpina
Zegarki marki Atlantic
Zegarki marki Aviator Swiss Made
Zegarki marki Ball
Zegarki marki Bulova
Zegarki marki Błonie
Zegarki marki Certina
Zegarki marki Citizen
Zegarki marki Davosa
Zegarki marki Doxa Sub
Zegarki marki Eberhard
Zegarki marki Epos
Zegarki marki Fiyta
Zegarki marki Frederique Constant
Zegarki marki G-SHOCK
Zegarki marki Grand Seiko
Zegarki marki Junghans
Zegarki marki Luminox
Zegarki marki Maurice Lacroix
Zegarki marki Michel Herbelin
Zegarki marki Mudita
Zegarki marki Nomos
Zegarki marki Omega
Zegarki marki Orient
Zegarki marki Orient Star
Zegarki marki Oris
Zegarki marki Perrelet
Zegarki marki Polpora
Zegarki marki Prim
Zegarki marki Rado
Zegarki marki Roamer
Zegarki marki Seiko
Zegarki marki Tissot
Zegarki marki Victorinox
Zegarki marki Vostok Europe
Dołącz do naszego newslettera
i bądź zawsze na bieżąco