„Kosmos jaki jest, każdy widzi” – można by rzec, parafrazując znane powiedzenie, ale jak właściwie zdefiniować zegarek „kosmiczny”? Definicji może być kilka.
Po pierwsze, to zegarki, które faktycznie były w kosmosie, biorąc udział w programach kosmicznych i przechodząc w ten sposób do historii. Najsłynniejszym przykładem jest z pewnością ”Moonwatch” marki Omega. Typowe „tool watches”, o utylitarnych funkcjach i cechach. Druga możliwość, to zaimplementowane komplikacje konstrukcji mechanizmu, na różne sposoby odnoszące się do kosmosu, niekiedy starając się go wręcz odwzorować, jak zegarki takich firm jak Ulysse Nardin czy Vacheron Constantin.
Trzeci pomysł wielu producentów to zastosowanie „kosmicznych” materiałów do tworzenia elementów zegarka, jak chociażby fragmenty meteorytów. I wreszcie czwarta możliwość (choć niekoniecznie ostatnia!), a więc zegarki nawiązujące do kosmosu poprzez swój design, ale także pop kulturę, na przykład filmy.
Wszystkie te definicje mają jednak pewne cechy wspólne.
Kosmos, fascynujący i nieskończony uruchamia wśród zegarmistrzów niegraniczone pokłady kreatywności, skłaniając ich do podejmowania nowych wyzwań i przesuwania granic ich rzemiosła.
Poznajmy zatem kilka naprawdę „kosmicznych” zegarków!
Van der Klaauw - Panetarium
W przypadku Christiana Van der Klaauwa, holenderskiego zegarmistrza, członka prestiżowego stowarzyszenia AHCI, zegarki z astronomicznymi komplikacjami konstrukcji mechanizmów stały się wyróżnikiem i „specialite de la maison”.
Niemal wszystkie jego zegarki zawierają takie komplikacje, a najbardziej chyba bezkompromisową jest… model układu słonecznego.
Jedną z funkcji jest kalendarz (dni i miesiące) jednak największe wrażenie robi najmniejsze na świecie mechaniczne planetarium, pokazujące orbity Merkurego, Wenus, Ziemi, Marsa, Jowisza i Saturna.
Pamiętajmy o tym, że obieg Merkurego wokół Słońca trwa niecałe 88 dni, Ziemi – wiadomo, ale już Jowisza 11,8 roku, a Saturna prawie 29,5 roku… Trochę więc poczekamy, aż kuleczki umieszczone na dolnej subtarczy, imitujące te planety w widoczny sposób „ruszą się”, pokazując jednocześnie jak mało czasu sami mamy do dyspozycji…
Koperta tego „garniturowego” zegarka jest wykonana w zależności od wersji ze złota lub stali, a ma średnicę 40 mm. Imitująca rozgwieżdżone niebo tarcza jest wykonana z awenturynu (występują również tarcze giloszowane). Mechanizm z automatycznym naciągiem, widoczny przez transparentny dekiel, ma pięknie zdobiony wahnik i rezerwę chodu wynoszącą 96 godzin.
Najtańsza wersja modelu Van der Klaauw Panetarium kosztuje niecałe 39 tys. CHF, wersje oferowane z kopertami wykonanymi ze złota dochodzą do 67 tys. CHF.
Vianney Halter – Deep Space Tourbillon
Vianney Halter, kolejny przedstawiciel AHCI w tym zestawieniu podszedł do swoich filmowo-kosmicznych fascynacji równie bezkompromisowo, osiągając przy tym niezwykły efekt.
Zegarki Haltera są trudne do jednoznacznego scharakteryzowania.
Dotychczasowym zegarkom najbliżej było chyba do ciekawego skądinąd stylu Steampunk”. Dużo elementów wykonanych ze stali, małe, lekko oldskulowe tarcze, nity… Fascynujący model Deep Space Tourbillon zrywa z tamtym stylem. Jako fan serii Star Trek zegarmistrz postanowił po prostu zbudować model stacji kosmicznej z tego filmu. Centrum mechanizmu stanowi poruszający się w trzech płaszczyznach tourbillon.
Oś obrotu jednej z nich to 40 sekund, drugiej 6 minut, a cały mechanizm obraca się w ciągu 30 minut. Przeskakujące, barwione na niebiesko półkoliste wskazówki pokazują godziny i minuty, nie ma jednak problemu ze stwierdzeniem, czy zegarek „chodzi”, pomimo braku typowej wskazówki sekundowej.
Patrząc na wygląd tego zegarka chyba nikt nie mam wątpliwości co do tego, czy mechanizm jest „manufakturowy”. Zastosowany mechanizm ma naciąg manualny i 60 godzin rezerwy chodu. Koperta wykonana z tytanu o nietypowym kształcie ma wymiary 46x48x20 mm, a więc całkowicie nadaje się „do noszenia”, nie są to bowiem wymiary budzika.
Wysokie, ale zaokrąglone szkło szafirowe pozwoli nosić ten zegarek nawet pod mankietem koszuli.
Cena? Cóż, tanio nie jest, wynosi ona 230 000 CHF.
BLU – The Gagarin Tourbillon
BLU (skrót od Bernhard Lederer Universe) to firma założona w 2000 roku. Nie pokazuje nowych modeli zbyt często, ale kiedy już pokaże, jest co podziwiać. Jej założyciel jest zresztą również członkiem-założycielem AHCI.
Tło historyczne dla powstania tego modelu oraz sam zegarek prezentuje krótki film:
Stworzony w 2011 roku zegarek składa hołd Jurijowi Gagarinowi, pierwszemu człowiekowi w kosmosie.
To już teraz nieważne, że sam lot był trochę naciągany (Gagarin wyskoczył ze spadochronem, a nie lądował w kapsule), w niczym nie umniejsza to jego osobistego osiągnięcia. Edycja była limitowana do 50 sztuk i przemawiała pewnie przede wszystkim do klientów rosyjskich, choć nazwisko Gagarina weszło do światowej historii i kultury.
W moim odczuciu zegarek ten nadaje nowe znaczenie terminowi „flying tourbillon”.
Jak inaczej bowiem można go nazwać w tym modelu? „Wiszący tourbillon”?
Co więcej, cała konstrukcja obiega tarczę w ciągu 108 minut, ponieważ tyle trwał pionierski lot Gagarina. Przestrzeń tarczy zegarka powiększa i pogłębia optycznie interesujące rozwiązanie – model ten jest wyposażony w szkło powiększające, imitujące właz do kapsuły, którą leciał Gagarin.
Pewnie lupa nie jest niezbędna, ale dodaje dodatkowej oryginalności. Techniczna, przypominająca instrumenty pokładowe tarcza zawiera swego rodzaju „zapis” poszczególnych etapów lotu Gagarina.
Wykonana z platyny koperta ma 42 mm średnicy i 15 mm wysokości.
Jacob & Co - Astronomia Tourbillon
Firma Jacob & Co była kojarzona raczej z biżuterią niż wysokim zegarmistrzostwem. Tak to jest z firmami, które odrobinę nadużywają brylantów… które ponoć są najlepszymi przyjaciółmi kobiety!
Niemniej, na pełnym pięknych modelek stoisku na Baselworld można znaleźć przykłady bardzo zaawansowanego zegarmistrzostwa, jak na przykład imponujący, choć nieco dyskusyjnej urody zegarek z podwójnym tourbillonem.
Astronomia Tourbillon to jednak co innego.
Tutaj znów mamy model układu słonecznego, ale po prostu w trójwymiarze. Warto zobaczyć prezentujący go film:
Zegarek w opisywanej wersji jest limitowany do 18 egzemplarzy.
Jak to jednak z sukcesami bywa, doczekał się wielu odmian i wersji rozwojowych, niektóre naprawdę skrzące się od diamentów, oczywiście każda jest limitowana. Ale nie bójmy się, prawdopodobieństwo, że ktoś inny będzie miał taki sam zegarek na bankiecie jest raczej niewielkie (bo z taki np. Rolexem to, hmmm, nie wiadomo…).
Zresztą jako mężczyźni (zegarek ma typowo męskie wymiary), raczej nie zapałalibyśmy do drugiego użytkownika tego zegarka żywiołową niechęcią, a raczej pochwalili dobry gust i postawili drinka…
Ażurowa koperta prezentowanej wersji jest wykonana z 18 karatowego różowego złota, szkło jest oczywiście szafirowe. Średnica koperty to 50 mm, grubość to 25 mm. Pod mankiet koszuli raczej się nie zmieści, ale czy naprawdę chcemy go ukrywać?
Tourbillon porusza się w trzech osiach w ciągu 60 sekund, 5 minut oraz 20 minut, co oznacza że cały układ, a więc również tarcza godzinowo – minutowa, sprzężona z tourbillonem wraca do pierwotnego położenia w ciągu 20 minut. Obydwa „ciała niebieskie”, Ziemia i Księżyc (wykonany z jednokaratowego brylantu) obracają się w ciągi 60 sekund.
Przyjrzyjmy się jeszcze raz. czy czegoś tu nie brakuje? Może koronki?
Faktycznie, typowej koronki nie ma, zegarek jest ustawiany i nakręcany dwoma „uchwytami” umieszczonymi na deklu.
Umówmy się, zegarek nie jest dyskretny. Nie każdemu przypadnie do gustu pewna biżuteryjność tego zegarka (choć model z kopertą wykonaną z czarnej ceramiki jest dużo bardziej „mroczny”), to jednak trzeba przyznać, że zegarek jest imponujący.
Wciąż w ruchu, co odzwierciedla zachowanie wszechświata.
Ceny zegarków Jacob & Co z kolekcji Astronomia Tourbillon zaczynają się od 500 000 CHF, wersje z większą liczbą diamentów i użytych innych kamieni szlachetnych są droższe.
Romain Jerome – Moon Dust DNA Rosewell Watch
Przyznaję, mam do tej marki słabość. Romain Jerome to marka, która sama lokuje się raczej po stronie designu niż mechanicznej kreatywności. Stosuje sprawdzone mechanizmy, m.in. Vaucher i Concepto, jest jednak bezkompromisowa, jeśli chodzi o wzornictwo i wizerunek marki.
Tak - zegarki są prowokujące, ale jednocześnie stanowią zabawę konwencją.
Tak jakby ich twórcy cały czas puszczali do nas oko. Trudno obok nich przejść obojętnie i budzą raczej skrajne opinie – albo się to podejście „kupuje w całości”, albo również w całości odrzuca.
Jednym z bardziej ekstremalnych koncepcji jest limitowany do 9 egzemplarzy „Roswell Watch” inspirowany katastrofą statku Obcych w Roswell w Nowym Meksyku w 1947 roku. Oczywiście, nie ma pewności czy do tego zdarzenie w ogóle doszło, ale komu to przeszkadza?
Największy efekt robi sama tarcza, imitująca pustynię usianą szczątkami statku i, co nieco kontrowersyjne, ciałami Obcych. Zegarek jest wyposażony w tourbillon, średnica koperty wykonanej ze stali pokrytej powłoką DLC i włókna węglowego (pierścień) to 47 mm.
Cena to ok. 100 000 CHF.
De Bethune – Dream Watch 5
Zegarki marki De Bethune, są - pomijając inne cechy techniczne - zjawiskowo piękne. Każdy, kto miał okazję widzieć je na żywo (nie jest to łatwe, firma produkuje poniżej 400 sztuk rocznie) musi przyznać, że są niezwykłe. Firma również, co nietypowe, nie próbuje dowodzić, że istnieje od czasów Piasta Kołodzieja. Nie musi. Design, komplikacje konstrukcji mechanizmów, autorskie rozwiązania techniczne i niezrównana jakość powodują, że ta marka jest klasą sama w sobie.
Opisywanie „kosmicznych” zegarków autorstwa Be Behune to walka z klęską urodzaju. Jeden z niezwykłych modeli, Milky Way, prezentowaliśmy jakiś czas temu – De Bethune Milky Way.
Innym modelem wartym prezentacji jest Dream Watch 5.
W tej kosmicznej kreacji zegarmistrzowskiej króluje koperta wykonana z tytanu, ukształtowana w archetypiczny kształt statku kosmicznego rodem z estetyki Art Deco. Zegarek ten pokazuje jedynie czas za pomocą dwóch dysków (nie ma wskazówek) oraz fazy Księżyca (sferyczne). Koronka zwieńczona jest rubinem imitującym gazy wylotowe z dyszy napędowej.
Mechanizm z manualnym naciągiem oferuje 6 dni rezerwy chodu. Koperta ma długość 49 mm, „rozpiętość skrzydeł” 39 mm i 11 mm grubości.
Cena tego zegarka, wykonywanego na zamówienie wynosi 150 000 CHF.
Istnieje jeszcze bardziej (choć trudno w to uwierzyć) ekstremalna wersja tego zegarka – koperta jest wykonana w całości (!) z meteorytu. Ta wersja, wykonana w jednym egzemplarzu i z tourbillonem kosztuje 450 000 CHF.
Hamilton – Odyseja kosmiczna
Historia kosmicznych inspiracji w modelach firmy Hamilton ma już kilkadziesiąt lat. Jednym z mocnych akcentów było wykorzystanie specjalnie opracowanego zegarka dla potrzeb filmu „2001 – Odyseja Kosmiczna” z 1968 roku.
Film kultowy, czego przyznaję, nigdy do końca nie potrafiłem zrozumieć. Ok, jeden z epizodów, z HAL-em jest ponadczasowy, ale reszta… I ten montaż, kiedy czekamy na to kiedy się wreszcie „coś wydarzy”… No, ok, jestem w końcu tylko prostym zegarkomaniakiem, meandry kina mogą być dla mnie nie w pełni zrozumiałe.
Zegarek Hamilton miał również istotną role do odegrania w filmie „Interstellar” z 2014, ale był to „zwykły” model z chronografem, wróćmy zatem do klasycznego modelu z Odysei.
Utrzymany w stylistyce „retro future” zegarek ma charakter „zegarka koncepcyjnego”, został jednak ponownie wyprodukowany w 2006 roku (X-01), a w 2009 roku doczekał się reedycji w nowocześniejszej wersji (X-02), choć ma o jedno wskazanie czasu mniej.
Zegarek jest kwarcowy, tytanowa koperta ma długość 57 mm.
Cena tego modelu to ok. 1 400 USD, jest limitowany do 1 000 sztuk.
Vacheron Constantin – Maitiers D’Art Copernicus Celestial Spheres
Firmy Vacheron Constantin przedstawiać nie trzeba.
Co jednak ciekawe, poza standardowymi modelami, niezwykle eleganckimi, choć o raczej stonowanym i klasycznym wzornictwie, potrafi jednocześnie tworzyć wyroby absolutnie szalone i niezwykłe. Jedną z takich serii jest Copernicus Celestial Spheres.
Na krótką serię składają się trzy modele, każdy z nich prezentujący inną technikę dekoracyjną.
Patronem serii jest bliski naszemu sercu Mikołaj Kopernik (podobno Kopernik była kobietą, ale chyba jednak niekoniecznie…), a sam zegarek odzwierciedla jego teorię heliocentryczną. Centrum tarczy stanowi złote słońce, wokół którego krąży Ziemia, okrążając gwiazdę w ciągu 24 godzin. Trójkątne wskazówki, godzinowa i minutowa, poruszają się dzięki kołom ukrytym pod pierścieniem zegarka.
Koperta jest wykonana z białego złota, ma 43 mm średnicy i 12,9 mm grubości.
Zegarek wyposażony został w manufakturowy mechanizm z automatycznym naciągiem.
Zegarki zostały wycenione, w zależności od wersji pomiędzy 88 000 a 129 000 USD.
Azimuth - Spaceship
Azimuth to specyficzna firma zegarmistrzowska, znana z niezwykłych kształtów i inspiracji czerpanych do kreowania swoich zegarków. Jest zegarek wyglądający jak „czołg”, koła ruletki czy „robota”.
Nie mogło zabraknąć również kosmicznych klimatów.
Zegarek bazuje na sprawdzonym mechanizmie Unitas 6497-1 z dodatkowym modułem przeskakującej godziny. Duża, stylizowana na statek kosmiczny wskazówka pokazuje minuty.
Koperta wykonana ze stali szlachetnej ma 45 mm średnicy.
Cena zegarka to ok. 4 500 CHF.
Cyrus – Klepcys Mars
Szwajcarska manufaktura Cyrus zaczerpnęła swoją nazwę od perskiego króla Cyrusa II Wielkiego, panującego ok. 2500 lat temu. To zobowiązuje, więc trzeba przyznać, że projekty firmy są ciekawe i w niektórych przypadkach trochę „nie z tego świata”.
Do tej kategorii zalicza się model Klepcys Mars.
Zegarek ten prezentuje czas ziemski (godziny w układzie retrograde, wskaźnik dzień/noc, datownik również w układzie retrograde), jednak na godzinie 5.00 znajduje się sferyczny, czerwony Mars o średnicy 7,6 mm, którego okres obrotu wynosi, zgodnie z dobą marsjańską, 24 godziny 38 minuty i 22 sekund. Ale to nie koniec.
Zegarek zawiera jeszcze jeden smaczek.
Na godzinie 10 znajduje się reprodukcja słynnej „twarzy marsjańskiej” sfotografowanej przez sondę Viking 1 w 1976 roku. Stała się „żywym dowodem” na obecność „obcych”. Nowsze zdjęcia w wyższej rozdzielczości pokazały, że jest to jedynie zerodowane wzgórze, ale pewnie nie wszystkich to przekona (wiadomo, Ziemia jest płaska…).
Niemniej „twarz” weszła do popkultury.
Manufakturowy mechanizm został umieszczony w kopercie wykonanej z tytanu, pokrytej powłoką DLC, o przekątnej mierzącej (razem z koronką) 48 mm. Cena to ok. 120 000 CHF.
…
Oto przykłady kilku zegarków typowo inspirowanych pozaziemskimi wpływami.
Myślę, iż zgodzicie się ze mną, że modele te, to – „prawdziwy kosmos”!
Pozostałe publikacje o nietypowych, prestiżowych zegarkach tu - Zegarki Haute Horlogerie.
Marcin Lewandowski
INSTAGRAMIE
greenlogic.eu