• Zegarki marki Ball
  • Zegarki marki Frederique Constant
  • Zegarki marki Tissot
  • Zegarki marki Michel Herbelin
  • Zegarki marki Aerowatch
  • Zegarki marki Alpina
  • Zegarki marki Oris
  • Zegarki marki Vostok Europe
  • Zegarki marki Junghans
  • Zegarki marki Bulova
  • Zegarki marki Prim
  • Zegarki marki Eberhard
  • Zegarki marki Orient Star
  • Zegarki marki Grand Seiko
  • Zegarki marki Victorinox
  • Zegarki marki Luminox
  • Zegarki marki Mudita
  • Zegarki marki Seiko
  • Zegarki marki Certina
  • Zegarki marki Perrelet
  • Zegarki marki Fiyta
  • Zegarki marki Roamer
  • Zegarki marki Rado
  • Zegarki marki Aviator Swiss Made
  • Zegarki marki Omega
  • Zegarki marki Atlantic
  • Zegarki marki Citizen
  • Zegarki marki Davosa
  • Zegarki marki Epos
  • Zegarki marki G-SHOCK
  • Zegarki marki Orient
  • Zegarki marki Nomos
  • Zegarki marki Błonie
  • Zegarki marki Ball
  • Zegarki marki Frederique Constant
  • Zegarki marki Tissot
  • Zegarki marki Michel Herbelin
  • Zegarki marki Aerowatch
  • Zegarki marki Alpina
  • Zegarki marki Oris
  • Zegarki marki Vostok Europe
  • Zegarki marki Junghans
  • Zegarki marki Bulova
  • Zegarki marki Prim
  • Zegarki marki Eberhard
  • Zegarki marki Orient Star
  • Zegarki marki Grand Seiko
  • Zegarki marki Victorinox
  • Zegarki marki Luminox
  • Zegarki marki Mudita
  • Zegarki marki Seiko
  • Zegarki marki Certina
  • Zegarki marki Perrelet
  • Zegarki marki Fiyta
  • Zegarki marki Roamer
  • Zegarki marki Rado
  • Zegarki marki Aviator Swiss Made
  • Zegarki marki Omega
  • Zegarki marki Atlantic
  • Zegarki marki Citizen
  • Zegarki marki Davosa
  • Zegarki marki Epos
  • Zegarki marki G-SHOCK
  • Zegarki marki Orient
  • Zegarki marki Nomos
  • Zegarki marki Błonie

W rytmie kamertonu. Historia pomrukujących zegarków


Odrobina historii 

Od momentu kreacji pierwszych mechanicznych urządzeń do mierzenia czasu naukowcy, wynalazcy, zegarmistrze starali się zwiększyć ich niezawodność i dokładność działania.

Przez stulecia próbowano zwiększyć precyzję pracy zegarów i zegarków stosując różnorakie konstrukcje czy to wahadeł, czy później balansów.

Jak wiadomo, zegar jest tym dokładniejszy im większa jest częstotliwość drgań jego oscylatora, o ile pozwala to zmniejszyć wpływ otoczenia na dokładność jego działania.

Może w takim razie wykorzystać kamerton?
Specyficzny rezonator akustyczny, którego jednakowe ramiona potrafią drgać ze ściśle określoną częstotliwością?

Oczywiście!

Po drgający widelec, wykorzystywany już wcześniej w wielu badaniach fizycznych i akustycznych, sięgnął w roku 1866 Louis Francois Clement Breguet – wnuk Abrahama Louisa , budując zegar kamertonowy i prezentując go na wystawie w Paryżu w 1867 roku.

zegar kamertonowy Max Kohl AG z Chemnitz

Na początku XX wieku firma Max Kohl AG z Chemnitz, produkowała zegar wzorcowy z rezonatorem kamertonowym, który był stosowany do badań naukowych.

Czas elektroniki a zegarki kamertonowe

W 1927 roku zbudowano generator elektroniczny lampowy, z rezonatorem kamertonowym o częstotliwości 1 kHz, który był stosowany jako wzorzec częstotliwości w amerykańskim instytucie standardów U.S. Bureau of Standards.

Od tego czasu powstawały różne pomysły na wykorzystanie kamertonu w zegarku naręcznym, jednak trudność wykonania mikroskopijnego układu zliczającego drgania i bariera miniaturyzacji elektroniki nie pozwalała na realizację tego śmiałego pomysłu. 

Z początkiem lat 50. XX wieku rozpoczęto badania nad zegarkiem „akustycznym”. Ojcem projektu był Max Hetzel – Inżynier koncernu Bulova, który jako pierwszy zastosował tranzystor w mechanizmie zegarka naręcznego tworząc pierwszy zegarek elektroniczny.

Niezawodny mechanizm kamertonowy udało się stworzyć dopiero pod koniec lat 50.

Na bazie jego pomysłu powstał seryjnie produkowany mechanizm Accutron 214 i jego pochodne, w tym ten znany doskonale z niezwykłych zegarków Bulova z linii Spaceview.

zegarek kamertonowy Bulva

W tym konkretnym rozwiązaniu Max Hetzel założył częstotliwość drgań kamertonu na poziomie 360 Hz.

Jak się okazało konstrukcja nie była jednak doskonała.

Dopiero na mocy umowy licencyjnej i współpracy Maxa Hetzela z szwajcarską firmą Ebauches SA, powstał mechanizmem o doskonałej jakości, w którym wprowadzono liczne poprawki konstrukcyjne w stosunku do jego pierwowzoru.

Kamerton Bulova i ESA

Głównym udoskonaleniem było skonstruowanie nowego rezonatora o częstotliwości 300 Hz, który różnił się od typowego widelca stosowanego w zegarkach Bulova. Nie miał już on kształtu litery „Y” a raczej przybrał postać litery „H”. 

zegarek kamertonowy Certina

Kamerton posiadał dodatkowe elementy pozwalające na zniwelowanie wpływu siły ciążenia na jego ramiona, co znieczuliło mechanizm na błąd pozycyjny i poprawiło jego dokładność działania.

Zmieniono też konstrukcję części mechanicznej, co ułatwiło diagnozowanie usterek i prace serwisowe.

Wprowadzone zmiany pozwoliły na uzyskanie bardzo dużej dokładności chodu i zaowocowały zdobyciem przez Ebauches SA certyfikatu chronometru na selekcjonowane mechanizmy kamertonowe. 

Trzeba pamiętać, że Bulovie się to nie udało!

serwis zegarka kamertonowego Omega

Kolejnym rozwinięciem opracowanym w 1974 roku przez Maxa Hetzla dla Omegi był mechanizm Megasonic 720Hz, z niezwykłym układem zliczającym zwanym mikro motorem, który jest z pewnością jednym z najmniejszych zespołów mechanicznych jaki kiedykolwiek zamontowano w zegarku. 

micro motor Max Hetz dla Omegi. Kamertonowce

Jest to konstrukcja odmienna od wcześniej stosowanych, co pozwoliło na obejście wszystkich patentów Bulovy. Można ją uznać za ostatnie ogniwo spinające zegarki elektromechaniczne z elektronicznymi - kwarcowymi.

Mechanizm kamertonowy królował jako serce zegarków elektromechanicznych przez krótką chwilę. Niemal równolegle nastała era zegarków kwarcowych, znacznie dokładniejszych i bardziej niezawodnych.
To one zepchnęły „kamertony” na dna szuflad.

Budowa i trudności serwisowe zegarków kamertonowych

Zasadniczo w budowie mechanizmu kamertonowego można wyróżnić dwa bloki, blok mechaniczny i blok elektroniczny.
Blok mechaniczny to rezonator z układem zliczającym i przekładnią wskazań.

Najważniejszym i niezwykle precyzyjnym elementem tego bloku jest układ zliczający drgania. Składa się z koła indeksowego wyposażonego w 300 maleńkich zębów, które współpracuje z dwiema sprężystymi zapadkami zakończonymi kamieniami z syntetycznego rubinu.

zliczanie drgań - kamertonowce

Jedna zapadka umocowana na ramieniu kamertonu cyklicznie przesuwa małe kółeczko ząbek po ząbku w takt drgań ramienia. Druga stała zapadka blokuje koło w ustalonej pozycji i nie pozwala mu się cofnąć. 

zliczanie drgań - kamertonowce

Warto dodać, że układ zliczania-indeksowania jest tak mały i tak precyzyjnie wykonany, że jego elementy bywają niezauważalne gołym okiem i często bywają uszkadzane podczas przypadkowych manipulacji przy mechanizmie.

zliczanie impulsów - kamertonowce

Do tego koło indeksowe wydaje się być całkiem gładkie - nie widać wszak niezwykle drobnych zębów. 
Niemal połowa kosztownych usterek to właśnie wada któregoś lub wszystkich elementów układu zliczania.

Blok elektroniczny to tranzystorowy generator samodławny zasilany ogniwem elektrycznym, którego zadaniem jest podtrzymanie drgań rezonatora na drodze oddziaływań magnetycznych. Uzwojenia z przepływającym prądem wytwarzają pole elektromagnetyczne przeciwstawiające się magnetycznym ramionom kamertonu, odpychają je od cewek i w ten sposób kierują ramiona do siebie. Proces jest cykliczny i regulowany samym rezonatorem.

Cewki napędowe nawinięte są drutem miedzianym o średnicy sześciokrotnie mniejszej od grubości ludzkiego włosa. Zbudowane są w formie kubków wewnątrz których poruszają się magnetyczne ramiona kamertonu.

Jednotranzystorowy układ jest przełącznikiem elektronicznym, który w odpowiednim momencie zasila uzwojenie wzbudzające, podtrzymując stałe drgania rezonatora.

Delikatność uzwojeń jest tak duża, że czasem nawet muśnięcie ich powierzchni wkrętakiem zegarmistrzowskim, powoduje nieodwracalne uszkodzenie.

Druga połowa usterek tych mechanizmów to właśnie wada obwodów elektronicznych.

Inne zdarzające się problemy to niepoprawne działanie sprzęgiełka, wyszczerbione tarcze datownika i elektrokorozja wywołana przez wycieki żrącego elektrolitu z ogniwa.

serwis zegarka kamertonowego

Należy zwrócić uwagę, że prawidłowe serwisowanie mechanizmu z kamertonem, wymaga pełnego zrozumienia zasady jego działania, oraz wyposażenie pracowni w specjalistyczne narzędzia badawcze i regulacyjne.

Prawidłowa regulacja możliwa jest tylko z użyciem specjalizowanych urządzeń optycznych.

Mechanizm zegarka kamertonowego Certina

Istnieje wiele przypadków „beznadziejnych” których już nikt nie chce ratować. W takich przypadkach przydaje się wiedza z  zakresu elektroniki, chemii i innych dziedzin pokrewnych, oraz odrobina „czarnej magii”, która czasami pomaga tchnąć w „kamertonowca” nowe życie.

serwis zegarka kamertonowego Certina

Prawidłowy czasookres serwisu mechanizmu kamertonowego to najwyżej 5 lat i oczywiście tak podany okres nie uwzględnia potrzeby wymiany ogniwa elektrycznego. Warto o tym pamiętać, gdyż części i specjalistyczne naprawy nieustannie drożeją i zaniedbanie w aspekcie koniecznego serwisu zegarka może wiązać się ze sporym wydatkiem w późniejszym czasie.

Są to mechanizmy delikatne, które wymagają szczególnej troski od użytkownika, jednak zadbane będą mogły odwdzięczać się długoletnią bezawaryjną pracą i cichym „bzzzzzzzz”.

serwis zegarka kamertonowego Omega

Zasilanie zegarków kamertonowych

Warto jeszcze wspomnieć o źródłach prądu dla zegarków kamertonowych, bo tego rodzaju rozwiązania powstawały w czasie królowania ogniw, które zawierały w swoim składzie rtęć. 

Mechanizmy ESA zostały przystosowane do ogniw srebrowych 1,55V, a dla „kamertonowców” Bulova generalnie jest potrzeba stosowania specjalnej przejściówki obniżającej napięcie, lub modyfikacji elektroniki mechanizmu.

zegarek kamertonowy

Kupno zegarka kamertonowego

Czy warto kupić zegarek kamertonowy? 
Zdecydowanie tak!

Ze względów historycznych, wszak to jest przedstawiciel ogromnego skoku technologicznego w zegarmistrzostwie i ważne ogniwo w dziejach zegara.

Na ścieżkach rozwoju swoich firm, wiele światowych i uznanych marek zdecydowało się użyć tej grupy mechanizmów. Spotkamy je w zegarkach oznaczonych logiem: Bulova, Omega, Tissot, IWC, Zenith, Certina, Longines i kilku innych.

W aspekcie kolekcjonerskim jest to także forma ciekawej inwestycji, gdyż ta grupa zegarków wciąż zyskuje nowych zwolenników a ceny takich wyrobów systematycznie rosną.

Jest oczywiście  jeszcze jeden powód dlaczego warto zainwestować w zegarek kamertonowy:  Płynący sekundnik wraz z cichym pomrukiwaniem to zestawienie którego nic nie zastąpi i nie można ich znaleźć w żadnym innym zegarkowym mechanizmie.

zegarek kamertonowy Certina

Na zakończenie warto dodać ciekawostkę!

Okazuje się, że niemal każdy współczesny elektroniczny zegarek jest „trochę kamertonowy”.

Wynika to z faktu, że rezonatory kwarcowe używane we współczesnych zegarkach, ze względu na dużą odporność na uderzenia w swojej części roboczej mają właśnie kształt kamertonu.

zegarki z kolekcji autora opracowania

Wszystkich zegarkomaniaków, nie tylko miłośników zegarków antykwarycznych zachęcam do zainteresowania się czasomierzami z drgającym i brzęczącym kamertonem.

Posiadanie choćby jednego takiego wyrobu daje dużą przyjemność. Własną kolekcję zegarków opieram o unikatowe zegarki elektroniczne, pośród których kamertonowe zajmują zasłużone miejsce.

Witold Porankiewicz
Omikron Vintage Watch Restoration


Tissot - Premium

REKLAMA

Zegarek dla nastolatka i… stulatka

Zegarek dla nastolatka i… stulatka

ZEGARKI I PASJA NA YOUTUBE

Bulova 420

REKLAMA

Sector 420

REKLAMA

SEIKO 420

REKLAMA

Frederique Constant 420

REKLAMA

Atlantic 420

REKLAMA

Greenlogic 420

REKLAMA

Janeba Oris 420

REKLAMA

Epos 420

REKLAMA

Konkurs „Najpiękniejsze zdjęcie zeg...
Konkurs „Najpiękniejsze zdjęcie zeg...
28.12.2017
SIHH 2018: Carre des Horlogers, czy...
SIHH 2018: Carre des Horlogers, czy...
15.02.2018

Podstrony producentów

Zegarki marki Aerowatch
Zegarki marki Alpina
Zegarki marki Atlantic
Zegarki marki Aviator Swiss Made
Zegarki marki Ball
Zegarki marki Bulova
Zegarki marki Błonie
Zegarki marki Certina
Zegarki marki Citizen
Zegarki marki Davosa
Zegarki marki Eberhard
Zegarki marki Epos
Zegarki marki Fiyta
Zegarki marki Frederique Constant
Zegarki marki G-SHOCK
Zegarki marki Grand Seiko
Zegarki marki Junghans
Zegarki marki Luminox
Zegarki marki Maurice Lacroix
Zegarki marki Michel Herbelin
Zegarki marki Mudita
Zegarki marki Nomos
Zegarki marki Omega
Zegarki marki Orient
Zegarki marki Orient Star
Zegarki marki Oris
Zegarki marki Perrelet
Zegarki marki Polpora
Zegarki marki Prim
Zegarki marki Rado
Zegarki marki Roamer
Zegarki marki Seiko
Zegarki marki Tissot
Zegarki marki Victorinox
Zegarki marki Vostok Europe
Dołącz do naszego newslettera
i bądź zawsze na bieżąco