Na wystawie Świat budzików i zegarów mechanicznych z kolekcji Marka Szajerki zaprezentowanych będzie ponad 400 budzików i zegarów mechanicznych.
Właścicielem kolekcji jest grudziądzki historyk, emerytowany nauczyciel - Marek Szajerka. Zakres chronologiczny prezentowanych na wystawie obiektów jest bardzo szeroki, począwszy od II połowy XIX wieku aż do początku XXI wieku.
Kolekcja nie ogranicza się jedynie do budzików i zegarów produkcji polskiej.
Na wystawie będzie można znaleźć eksponaty z całego świata, między innymi z Chin, Korei Południowej, Niemiec, dawnego Związku Radzieckiego, Francji, Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych. Elementem ekspozycji będą także eksponaty dotyczące grudziądzkiego cechu zegarmistrzowskiego z okresu zaboru pruskiego i II RP.
Kolekcja będzie poszerzona o pojedyncze egzemplarze ze zbiorów prywatnych a także ze zbiorów Muzeum w Grudziądzu.
Wernisaż: 13 marca 2019 r., godz. 17.00, Gmach Główny Muzeum.
Wystawa będzie prezentowana do 1 września 2019 r.
Marek Szajerka - emerytowany nauczyciel historii i wiedzy o społeczeństwie pochodzący z Grudziądza, pierwsze zegary odnalazł na strychu wiejskiego domu u krewnych, w połowie lat 70–tych XX wieku. Jednakże dopiero od 2009 roku rozpoczął kolekcjonowanie budzików pochodzących z całego świata, których liczba sięga ponad 600 egzemplarzy.
Poza kolekcjonowaniem, właściciel kolekcji sam czyści, naprawia oraz niekiedy „składa” od podstaw budziki. Myślą przewodnią wystawy jest pokazanie bogactwa form zewnętrznych czasomierzy z kategorii budzików, chodzików (służących jedynie do wskazywania czasu), jak również ich mechanizmów.
Prawie wszystkie budziki i zegary są nadal sprawne.
Na wystawie można obejrzeć kilkaset eksponatów, pochodzących w większości z Niemiec (m.in. Junghaus, Kienzle, Ruhla, Europa, Hau) byłego Związku Radzieckiego i Rosji (m.in. Slava, Mir, Jantar, Witiaz), Polski (m.in. Poltik, Mera – Poltik, GF) i Chin (m.in. Westclox, Timemaster, Diamond). Nie zabraknie także budzików z innych rejonów globu, między innymi z: Japonii, Stanów Zjednoczonych, Czech, Francji, Wielkiej Brytanii, Szwajcarii, Rumunii i byłej Jugosławii.
Kolekcja Marka Szajerki, poszerzona o pojedyncze i unikatowe obiekty od osób prywatnych, pochodzi chronologicznie od końca XIX wieku aż po początek XXI wieku. W zależności od przeznaczenia, wielkości, kształtu obudowy oraz jakości wykonania, na wystawie zaprezentowano budziki stołowe – popularne i gabinetowe oraz podróżne – portfelowe.
Różnorodne są także ich kształty, począwszy od tradycyjnych form okrągłych, po budziki w formie klucza, roweru, katedry i kapliczki, zamku, rzeźb kobiecych, a skończywszy na ciekawym eksponacie w formie misia leżącego na beczce.
Dodatkowo niewielką kolekcję uzupełniają eksponaty pochodzące z grudziądzkiego Muzeum, zwłaszcza w sferze przedwojennego cechu zegarmistrzowskiego w mieście.
Krótka historia budzików
Budzik, czyli zegar zaprojektowany tak, aby o określonej przez użytkownika porze wydawał dźwięk, został wynaleziony już w czasach starożytnych, a zasadą jego działania było uchodzące powietrze z czajnika z gwizdkiem (zegar wodny w Grecji, ok. 400 p.n.e.).
W średniowiecznych Chinach stosowano zegary ogniowe z budzikiem, których zasada działania polegała na upadku ciężarków na metalową tacę w wyniku przepalania nici. Za twórcę pierwszego budzika mechanicznego uchodzi Levi Hutchins z Stanów Zjednoczonych (1787 r.), jednakże urządzenie to budziło właściciela tylko o godzinie 4 rano.
Sześćdziesiąt lat później, a dokładnie w 1847 roku, Francuz Antoine Redier, wynalazł czasomierz, który budził o dowolnej porze.
Od tego czasu popularność budzików wzrastała, a popyt na nie stworzyła industrializacja w drugiej połowie XIX wieku. Na przestrzeni około 150 lat zostało wytworzonych dziesiątki milionów budzików na całym świecie.
Rozwój elektroniki spowodował praktycznie zaprzestanie produkcji budzików mechanicznych o napędzie sprężynowym na początku XXI wieku, gdyż wyparły je zegarki elektroniczne i telefony komórkowe.
...
Zapraszamy i zachęcamy do odwiedzania wystawy od dnia 13.03.19 do 01.09.2019.
Dodatkowe informacje o wystawie na stronie Muzeum - TUTAJ.
Redakcja Zegarki i Pasja
*artykuł na bazie materiałów prasowych Muzeum w Grudziądzu