W poprzednim opracowaniu na temat metali służących do produkcji kopert zegarkowych (Koperty zegarków z metali popularnych. Tytan versus stal szlachetna), jaki pojawił się na naszym portalu, wskazany został zastrzeżony, specjalny rodzaj tytanu firmy Citizen, który nosi nazwę Super TitaniumTM
Zgodnie z przekazem producenta, Super TitaniumTM powstaje w wyniku (co by to nie znaczyło) wyjątkowej technologii przetwarzania tytanu oraz utwardzania jego powierzchni technologią Duratect.
Dla przypomnienia - o samym o tytanie wiadomo, że na skalę przemysłową został użyty po raz pierwszy w programie kosmicznym Apollo, a dla koperty zegarka użyła go firma Citizen w roku 1960.
Dla promocji zegarków, których koperty są wykonane z Super TitaniumTM - tego nowego, „kosmicznego” metalu, występującego jedynie w ofercie marki Citizen, ta japońska marka przygotowała specjalny zestaw testowy.
W komplecie takim znajdują się płytki wykonane ze stali szlachetnej, oraz płytki z Super TitaniumTM. W ten sposób można doświadczalnie, i w porównaniu do stali szlachetnej, sprawdzić własności tego jak na razie nieznanego szeroko, a wydaje się bardzo ciekawego metalu.
Jako, że dostarczono nam takie testowe płytki, to… trzeba się dobrze przygotować i wykonać testy!
Życie z zegarkiem na nadgarstku to najlepszy test, ale niestety długotrwały i praktycznie niemożliwy do przeprowadzenia w sposób identyczny dla różnych rodzajów metali. Tu mamy łatwiej, bo mamy gotowe, identyczne elementy testowe.
Próby porównawcze musimy przeprowadzić za pomocą szczotki metalowej.
Przy tego rodzaju testach należy zwrócić szczególną uwagę na identyczny nacisk i taką samą liczbę przetarć szczotki dla obydwu płytek testowych. Dla uzyskania takich parametrów, płytki testowe zostały przyklejone do drewnianego klocka i łącznie umieszczone w imadle zegarmistrzowskim.
Dzięki temu, że płytki są stabilnie zamocowane i zablokowane w dwóch przeciwległych kierunkach, to ruch szczotek może przebiegać w obydwu tych kierunkach.
Należy tutaj zaznaczyć, że metodami organoleptycznymi – w tym przypadku oglądając płytki: ze stali szlachetnej i z Super TitaniumTM przed testem, chyba nie ma możliwości odróżnienia jednej od drugiej.
Dla przeprowadzenia pierwszego testu były one oznaczone od spodniej strony, a potem zmatowiona jedna strona jednej z nich, była dla nas wystarczającym wyróżnikiem.
Efekt przecierania szczotkami – próby zarysowania metalu przedstawiono na kolejnych ilustracjach.
Próba pierwsza
Pierwszą próbą rysowania płytek testowych wykonano szczotką z włosem mosiężnym.
Jednej z płytek nie udało się zarysować, druga jest lekko zmatowiona.
Jak można zaobserwować, płytka stalowa jest zmatowiona, płytka z Super TitaniumTM lśni, jak nowa.
Wiedząc, że to właśnie Citizen odważył się na bezpośrednie porównanie, można przewidywać, że marka ta była pewną wyniku testu - przewagi Super TitaniumTM.
Byłoby dziwne, gdyby było inaczej!
Próba druga
Tym razem jako narzędzie ścierne użyty zostanie twardszy metal – bierzemy szczotkę z włosem stalowym.
Po takim teście obydwie płytki testowe są zarysowane, co oznacza, że wskaźniki twardości obydwu metali są niższe niż stali narzędziowej. Nawet trudno określić która bardziej.
Wydaje się, że Super TitaniumTM ma płytsze ślady szczotki.
Różnice są jednak niewielkie.
Na podstawie wyników obydwu prób, można wnioskować, że Super TitaniumTM jest odporniejsze na zarysowania niż stal szlachetna!
W materiałach informacyjnych firma Citizen podaje także, że Super TitaniumTM jest pięciokrotnie twardszy niż stal szlachetna. Nie podważając poprawności tej informacji, możemy tylko stwierdzić, że dla jej potwierdzenia trzeba byłoby przeprowadzić sprawdzenie z użyciem odpowiednich dla pomiaru twardości narządzi pomiarowych.
Próba polerowania Super TitaniumTM
Przy porównaniu zachowania się tytanu i stali szlachetnej (artykuł na ZiP) w trakcie użytkowania zegarków wykonanych z tych metali, prowadzone były także rozważania co do łatwości polerowania obydwu tych metali. Z tego powodu również dla Super TitaniumTM trzeba koniecznie coś w tym temacie wiedzieć. By taką wiedzę posiąść, musimy zarysowane płytki przekazać doświadczonemu zegarmistrzowi do wypolerowania.
Opinia fachowca:
„Polerowanie Super TitaniumTM jest niestety zbliżone trudnością do polerowania tytanu – zdecydowanie trudniejsze od polerowania stali szlachetnej.
Dodatkowo, struktura materiału wydaje się być warstwową, co powoduje, że przy silniejszym dociśnięciu elementu polerowanego do narzędzia zostaje usunięta pewna cała, wyróżnialna warstwa.”
Zgodnie z informacją o Super TitaniumTM, jest to bardzo prawdopodobne, bo utwardzeniu ulega wierzchnia warstwa metalu „…utwardzania jego powierzchni technologią Duratect…”
Jak widać na podstawie wszystkich doświadczeń, Super TitaniumTM jest rzeczywiście niezwykłym metalem. Kolorystycznie podobnym do stali, przyjaznym dla ludzkiej skóry, lekkim jak tytan i trudniejszym do zarysowania niż stal szlachetna.
Idealny metal na zegarkowe koperty!
Z drugiej strony, dla jego ewentualnego wypolerowania trzeba będzie prawdopodobnie wysyłać elementy do fabryki producenta.
Taką sugestię można znaleźć także na forum dyskusyjnym Klubu Miłośników Zegarów i Zegarków w odniesieniu do zegarków marki Citizen w kopertach z tytanu - tutaj. O trudnościach z polerowaniem tytanu można też dowiedzieć się z opracowania opublikowanego przez profesora Stanisława Zaborskiego.
Na koniec jeszcze film reklamowy marki Citizen dotyczący Super Titanium:
Podsumowując, wydaje się, że Super TitaniumTM, szczególnie wobec coraz większej dostępności zegarków i coraz węższego zakresu opłacalności usług serwisowych dla coraz szerszych grup zegarków, ma szansę powoli zdobywać rynek, jako materiał idealny do wykonania kopert do zegarków
Władysław Meller