Porównując różne zegarki pod kątem materiału z którego wykonane zostały ich koperty, dla metali popularnych (czyli bez uwzględniania metali szlachetnych) najczęściej bierzemy pod uwagę modele, których obudowy zostały wykonane ze stali szlachetnej, lub z tytanu. Dla obydwu tych metali nie ma już dzisiaj znaczących różnic cenowych dla porównywalnych rodzajów wyrobów, a na poziom oferty końcowej w większym stopniu rzutują: marka i jej prestiż, aspekt nowości modelu zegarka oraz stopień komplikacji wykonania koperty, niż sama cena surowca.
O tytanie wiemy, że jest bardzo lekki i jest chwalony jako przyjazny – przy kontakcie ze skórą ludzką nie wywołujący alergii. Tytan jest stosunkowo twardy, ma charakterystyczny szaro- grafitowy kolor, a w trakcie używania jego matowe powierzchnie na częściach „polerowanych życiem” wybłyszczają się.
Tytan stosunkowo łatwo się zarysowuje przy kontakcie z twardymi obiektami, a próba usunięcia rys i odświeżenia koperty przez zegarmistrza, nawet dla wysokiej klasy fachowca w tej dziedzinie, jest poważnym wyzwaniem. Zgodnie z opinią zegarmistrza metal ten w trakcie obróbki polerskiej „ciągnie się, a nie poleruje”.
Tytan zyskał uznanie, gdy został wykorzystany dla budowy statku kosmicznego w misji kosmicznej Apollo, a po raz pierwszy do wykonania koperty zegarkowej został zastosowany przez markę Citizen w roku 1960.
Stal – czyli stal szlachetna, bo tylko taka stal i to w wersji o określonej, znikomej, dopuszczalnej zawartości niklu w swoim składzie, może być używana na koperty zegarków. Jaką reakcję powoduje wskazany powyżej nikiel, przy kontakcie ze skórą doskonale wiedzą wszystkie osoby zajmujące się alergiami. To właśnie dla zminimalizowania możliwości wystąpienia uczulenia, odpowiednią regulację chroniącą swoich obywateli, dotyczącą zawartości niklu tak w kopertach zegarkowych, jak i innych przedmiotach mających kontakt ze skórą ludzką w trakcie standardowego używania, wprowadziła Unia Europejska. Dzięki temu alergie spowodowane oddziaływaniem stali szlachetnej przedmiotów wyprodukowanych, lub legalnie sprowadzonych na obszar Unii Europejskiej praktycznie nie występują.
Na koperty zegarków i inne produkty, które mają kontakt ze skórą ludzką używana jest stal szlachetna oznaczona symbolem 316L.
Stal szlachetna ma swoją wagę, co zwykle nikomu nie przeszkadza, a często wręcz, właśnie odpowiedniej, zauważalnej wagi zegarka oczekują najbardziej zagorzali miłośnicy czasomierzy.
Mówiąc o stali szlachetnej musimy pamiętać te, że nie jest ona tak twarda, jak stale narzędziowe używane przykładowo dla wykonania ostrzy noży, czy nożyczek. Mimo że, stal szlachetna jest nieznacznie twardsza niż tytan, to oczywiście nie chroni to jej przed powstawaniem zarysowań powierzchni, przy kontakcie z jeszcze twardszymi przedmiotami.
Dla odmiany polerowanie kopert wykonanych ze stali jest bardzo wdzięcznym zajęciem, a uzyskiwane efekty pracy praktycznie zawsze satysfakcjonują tak wykonawcę tej czynności - zegarmistrza, jak i właściciela zegarka.
Na podstawie doświadczeń wynikających z serwisu zegarków, można zasugerować twierdzenie, że twardość stali szlachetnej i tytanu są podobne.
Biorąc pod uwagę wymienione wskazania, wybór pomiędzy zegarkiem w kopercie stalowej, lub tytanowej dla identycznych, lub podobnych modeli zegarków, zależy tylko i wyłącznie od dwóch aspektów preferencji: kolorystycznej i wagowej.
Dla znawców istotną rolę może odgrywać także możliwości serwisowe, czyli potencjalnie łatwe znalezienie dobrego serwisu oferującego polerowanie tytanu.
Przedstawiając powyższe zasady i spostrzeżenia, można byłoby zakończyć rozważania na temat metali popularnych stosowanych do wytwarzania kopert zegarkowych, bo praktycznie w wielkoseryjnej produkcji kopert nie stosuje się już powszechnych do niedawna korpusów mosiężnych chromowanych, czy złoconych, a mosiądz obok brązu, czy aluminium jest tylko sporadycznie stosowany.
Sporadycznie, ale o tych wskazanych tutaj jednolitych metalach, mimo rozważań w aspekcie wolumenu produkcji, trzeba jednak wspomnieć, bo zegarki z kopertami z mosiądzu, brązu, czy aluminium to często modele limitowane, a więc zauważalny marketingowo margines zegarkowej oferty.
Jako że są to modele wyjątkowe, to trzeba tutaj, choć w kilku słowach o nich napisać.
Brąz zyskał niezwykłe powodzenie w ostatnich kilku latach, a zegarki w kopertach z tego metalu już były na rynku, niektóre już dawno się skończyły (limitacja), inne są jeszcze obecne na, a jeszcze inne są oczekiwane przez zegarkowych fascynatów. Kilka zegarków w kopertach wykonanych z tego metalu przedstawiono na ilustracjach.
Są wśród nich przedstawiciele marek: Eterna, Maurice Lacroix, Oris i Vostok Europe.
Mosiądz był metalem szczególnie popularnym dla wykonywania ekwipunku używanego w najróżniejszych formach na morzach i oceanach. Nic więc dziwnego, że dla koperty zegarka polskiej marki G.Gerlach noszącego nazwę Submarine i przywołującego pamięć wielkiego polskiego wynalazcy – Stefana Drzewieckiego, który jako pierwszy opracował koncepcję łodzi podwodnej napędzanej energią elektryczną, producent wybrał ten właśnie rodzaj metalu.
Obydwa powyższe metale w trakcie użytkowania utleniają się pokrywając się patyną. Jako, że szybkość zmian zależna jest od sposobu użytkowania, to ich zmiany są wyjątkową rodzaju personalizację produktu pod kątem swojego właściciela.
Aluminium spotykane sporadycznie, ale w obecnych czasach jest prezentowane w ofercie marki globalnej jaką jest Certina.
Aluminium to metal, który był w pewnym zegarkowym okresie spotykanym dość często i to właśnie z tego powodu, ale także ze względu na niską jakość wytwarzanych z niego kopert zegarkowych popadł w niełaskę.
Dziś marka Certina pokazuje, że aluminium może być dobrym metalem dla produkcji zegarkowych kopert, a jego mały ciężar właściwy, łatwość i trwałość barwienia daje duże przewagi w stosunku do innych metali.
Kończąc, warto jeszcze zaznaczyć, że pomijając wieloletnią tradycję obecności stali szlachetnej na zegarkowym rynku, a co za tym idzie przewagę tego rodzaju kopert w latach poprzednich, to dla opcji wyboru pomiędzy kopertami wykonanymi ze stali szlachetnej i tytanu, z całej szerokiej oferty producentów, praktycznie tylko zegarki stalowe wykonywane są z powłokami dekoracyjnymi na całej powierzchni koperty.
O ile w przypadku tego rodzaju dekoracji, nawet przy zastosowaniu technologii pvd istnieje ryzyko widocznych przetarć powłoki, to dla zegarków dwukolorowych miejsca złoceń mogą być dobrze ukryte przed wytarciami.
Te możliwości potęgują jeszcze przewagę oferty wyrobów w kopertach stalowych, w stosunku do tytanowych na zegarkowym rynku.
Na okoliczność początkowych rozważań o tytanie trzeba byłoby wspomnieć jeszcze o pochodnym w stosunku do niego materiale, którym szczyci się firma Citizen. Jest nim Super Titanium.
Koperty wykonywane z tego metalu, mimo że Citizen jest firmą o światowym zasięgu i dużym wolumenie produkcji, w dalszym ciągu nie są jeszcze powszechnie znane. Jednak ze względu na szczególne własności kopert wytwarzanych z tego wyjątkowego zdaniem japońskiego producenta materiału, będzie mu poświęcone specjalne, któreś z kolejnych na naszym portalu opracowanie o metalach popularnych na koperty zegarkowe.
Polecamy naszą autorską publikację, w której przeprowadzamy mini test zachowania się stali oraz tytanu Super Titanium, które poddane są tym samym działaniom czynników zewnętrznych: tytan versus stal szlachetna.
Władysław Meller
INSTAGRAMIE
greenlogic.eu