Valjoux 7750. Więcej niż historia jednego...

W firmie Valjoux od dawna mówiło się o konieczności stworzenia mechanizmu zegarka ze stoperem i automatycznym naciągiem sprężyny. Zgodnie z wymogami stawianymi przez producenta, miał on być przede wszystkim: wytrzymały, precyzyjny, niezawodny i zaprojektowanym do wytwarzania w nakładzie wielkoseryjnym.

Realizację tak postawionego zadania powierzono inżynierowi mechaniki precyzyjnej - Edmundowi Captowi. Jako podstawę do prac nad nowym mechanizmem obrano Valjoux kaliber 7733 (Venus 188). Projektem na początku zajmował się sam Capt, jednak z pozoru prosta sprawa aplikacji dodatkowego zespołu automatycznego naciągu, okazała się niezwykle trudną. Układ elementów mechanizmu uniemożliwiał proste dopasowanie takiego modułu, co powodowało, że należało zaprojektować zupełnie nową konstrukcję. To jednak przerastało Capta. W 1970 roku do zespołu dołączył Gerald Gander i Donald Rocha. Do projektowania nowego mechanizmu wykorzystano także jedyny komputer, który znajdował się w gabinecie dyrektora w Neuchatel.

Pierwszy, prototypowy mechanizm zaczął już działać w 1972 roku, jednakże oficjalnie nowy Valjoux - kaliber 7750 ujrzał światło dzienne 1.07.1974 roku i miał następujące cechy:
- zintegrowaną konstrukcję z krzywką sterującą
- przestawny zębnik
- dźwignię blokującą, która początkowo, częściowo wykonana była z plastiku.
- dwa przyciski stopera
- licznik 30-sto minutowy i 12-sto godzinny oraz stale działający sekundnik
- wskazanie dnia miesiąca i dnia tygodnia
- automatyczny naciąg za pomocą centralnie umieszczonego wahnika na łożyskach kulkowych
- 42 godzinną rezerwę chodu
- częstotliwość pracy balansu wynoszącą 28800 wahnięć na godzinę
- system regulacji Etachron, umożliwiający zmianę długości roboczej sprężyny włosowej
- średnicę wynoszącą 13 i ¼ linni (30mm)
- wysokość 7,9 mm
- wagę 29 gram.

Wykonaną w części z tworzywa dźwignię blokującą, firma Chronoswiss przy modyfikacji mechanizmu zastąpiła dźwignią metalową. Rozwiązanie to, firma Valjoux zastosowała później we wszystkich wytwarzanych przez siebie mechanizmach. Roczna produkcja tak zaprojektowanego wyrobu wyniosła około 100 tysięcy sztuk. Niestety era kwarcowa rozpoczęła się na dobre. Światowe rynki opanowane zostały przez zegarki elektroniczne, które oferowały większą ilość funkcji dodatkowych. Były dokładniejsze i dużo tańsze od modeli mechanicznych. Ich popularność była także wynikiem mody. Z tych powodów, popyt na modele mechaniczne drastycznie spadł. W 1975 roku zarząd firmy Valjoux podjął decyzję o zakończeniu produkcji sztandarowego mechanizmu - kaliber 7750 i przerobieniu pozostałej partii towaru na inne jego wersje. Zapadła też decyzja o zniszczeniu wszystkich narzędzi i maszyn wykorzystywanych do produkcji tego modelu mechanizmu. Z tą decyzją nie mógł się pogodzić jego twórca - Edmund Capt i podobnie jak Charly Vermont z firmy Zenith, ukrył całą dokumentację oraz oprzyrządowanie produkcyjne. Ponownie, światło dzienne - już pod egidą firmy ETA, mechanizm - kaliber 7750 ujrzał w 1983 roku. Firma zorientowała się że jest bardzo duże zapotrzebowanie na różne wersje tego produktu i wprowadziła do swojej oferty trzy odmiany jego wykończenia - "Elaboré", "Top" i "Chronometre". Ze względu na dużą różnorodność zapotrzebowania klientów, odrębny dział firmy zajmował się specjalnymi zamówieniami, które były wykonywane na życzenia klienta.

Standardowo firma oferowała, następujące wersje finalne tego wyrobu:

- 7750 zegarek ze stoperem z datą z automatycznym naciągiem i 7760 z manualnym naciągiem (produkowany w latach 1985-2005)
- 7751 zegarek ze stoperem z pełnym kalendarzem i fazami księżyca z automatycznym naciągiem oraz 7761 z manualnym naciągiem
- 7758 mniej znana odmiana mechanizmu ze stoperem, automatycznym naciągiem i fazami księżyca
- 7765 zegarek ze stoperem z manualnym naciągiem bez 12-godzinnego licznika (produkowany w latach 1983-98)
- 7753 zegarek ze stoperem z 30-sto minutowym licznikiem na godz. 3, z datownikiem w oknie, które znajdowało się pomiędzy godzinami 4 i 5 (wprowadzony do produkcji w 2002roku)
- 7754 zegarek ze stoperem z dodatkową wskazówką 24-ro godzinną i wskazaniami czasu drugiej strefy (wprowadzony do produkcji w 2003 roku)
- 7770 zegarek ze stoperem z doskakującą wskazówką (rattrapante) wprowadzony przez ETĘ w 2002 roku.

Modyfikacje

Choć w 1996 roku pojawił się zmodyfikowany VJ 7750 z doganiającą wskazówką stopera, to jednak zmiana ta była wykonana przez firmę Alfred Rochat, która wykonywała też inne modyfikacje VJ 7750:

W 1992 roku w modyfikacji dla Chronoswiss kaliber C. 732. A. Rochat dodał doganiającą wskazówkę, oraz koło kolumnowe dla modułu tejże dodatkowej wskazówki. Dla obsługi tak skonstruowanego zegarka niezbędny był dodatkowy przycisk usytuowany na godz.10.
W 1995 roku - szkieletowy kaliber C.741 S - dla firmy Chronoswiss – model Opus.

W 2003 roku – stoper z powracająca wskazówką (flayback) i 30-sto minutowy licznik na godz.3 - dla Chronoswiss C. 763 – model Timemaster Flyback Chronograph.

Jeżeli już mowa o modyfikacjach tego kalibru to nie sposób nie wspomnieć o Paul’u Gerber, który w 1997 roku na zlecenie firmy Fortis wyposażył model 7750 w dodatkowy moduł alarmu (dzwoniący przez 30 sekund) i nazwał go F 2001.

Także w firmie Panerai, były robione zegarki na bazie Valjoux (bez modułu stopera). Były to modele:
OP III - z oknem datownika na godz. 3
OP VIII - z dodana funkcją GMT
OP XIX - z naciągiem automatycznym i stoperem z powracająca wskazówką

Valjoux 7750 dowiódł swojej wartości w niezliczonej ilości przeróżnych zegarków. Jego fenomen polega na tym, że jest to tani, klasyczny mechanizm zegarka ze stoperem, który pracuje zarówno w wyrobach za 1000 euro, jak i tych, których cena przekracza kwotę 100 000 euro! Przykładem tych ostatnich, jest na pewno, najbardziej zmodyfikowany przez firmę IWC - Valjoux z manualnym naciągiem, zastosowany w modelu Il Destriero Scafusia.

Zegarek ten, zaprezentowany został w 1993 roku z okazji 125 rocznicy istnienia marki i limitowany do 125 sztuk. Do tego projektu byli zatrudnieni jedni z najlepszych branżowych kreatorów - tacy, jak choćby: Günter Blümlein, Kurt Klaus i Richard Habring. Zegarek posiada następujące komplikacje konstrukcji mechanizmu: stoper z doskakującą wskazówką, wieczny kalendarz, latający tourbillon i minutowy repetier. IWC modyfikował też 7750 do innych modeli, takich jak: Portugieser, Da Vinci i Grande Complication. Bohater artykułu, był modyfikowany jeszcze przez wiele znanych firm. Wymieniając najważniejsze z nich, trzeba na pewno wskazać marki: Chopard, Corum, Hublot, Eberhard, Eterna, Franck Muller i inni.

Tak częsty wybór tego właśnie mechanizmu, dla wykonania najróżniejszych jego modyfikacji, które zawsze powodują większe obciążenie, świadczy o jego dużych możliwościach w tym względzie. Choć patrząc okiem laika, na współczesne rozwiązania mechanizmów zegarkowych, może się wydawać, że dla dowolnego z nich, można dołączyć każdą ze znanych komplikacji konstrukcji mechanizmu, owocującej dodatkowymi możliwościami, lub wskazaniami na tarczy zegarka, to trzeba zdawać sobie sprawę, że wcale tak nie jest. Nie każdy mechanizm „pociągnie” dodatkowe, szczególnie te rozbudowane i wymagające większego zapasu energii zespoły. Valjoux 7750 jest na pewno wyjątkowym pod tym względem i z tego powodu jest bardzo często stosowanym. Dodatkowo, tak przy zastosowaniu dodatkowych zespołów, jak i bez nich, mechanizm zachowuje doskonałe parametry dokładnościowe, co owocuje choćby dużą ilością uzyskanych certyfikatów dokładności chodu.

Poznając historię powstania tego niezwykłego, choć popularnego mechanizmu, warto jeszcze wspomnieć o charakterystycznym dźwięku, jaki wydaje ten model z automatycznym naciągiem. Ze względu na jednokierunkowy naciąg sprężyny, wahnik automatycznego naciągu, bardzo łatwo wprawiany jest w ruch jałowy. To właśnie w takiej sytuacji mechanizm generuje dźwięk tak lubiany przez miłośników zegarków.