• Zegarki marki Tissot
  • Zegarki marki Prim
  • Zegarki marki Seiko
  • Zegarki marki Certina
  • Zegarki marki Epos
  • Zegarki marki Alpina
  • Zegarki marki Roamer
  • Zegarki marki Aerowatch
  • Zegarki marki Davosa
  • Zegarki marki Oris
  • Zegarki marki Aviator Swiss Made
  • Zegarki marki G-SHOCK
  • Zegarki marki Vostok Europe
  • Zegarki marki Michel Herbelin
  • Zegarki marki Atlantic
  • Zegarki marki Grand Seiko
  • Zegarki marki Orient
  • Zegarki marki Błonie
  • Zegarki marki Montblanc
  • Zegarki marki Orient Star
  • Zegarki marki Perrelet
  • Zegarki marki Citizen
  • Zegarki marki Junghans
  • Zegarki marki Frederique Constant
  • Zegarki marki Rado
  • Zegarki marki Bulova
  • Zegarki marki Luminox
  • Zegarki marki Omega
  • Zegarki marki Ball

Zegarmistrz nadal… nowoczesny?


O dwóch edycjach podręcznika Hansa Jendritzkiego „Der moderne Uhrmacher” („Nowoczesny zegarmistrz”), z których drugie wydanie jest datowane na rok… 2014!

Po raz pierwszy książkę Hansa Jendritzkiego „Der moderne Uhrmacher” wydano w szwajcarskiej Lozannie w 1952 roku. Było to wówczas, kiedy małe zegarki naręczne w coraz większym stopniu wypierały z rynku zegarki kieszonkowe, a w zakładach zegarmistrzowskich w związku z elektryfikacją rezygnowano z używania przestarzałych urządzeń, zastępując je m.in. napędzaną prądem tokarką, wibrografem.

Nowoczesny Zegarmistrz, Hans Jendritzki

Tytuł książki jest adekwatny do treści, a przede wszystkim do celów, jakie przed nią postawili autor i wydawca. Miała promować nowoczesność i przy okazji uczyć zawodu. Porady okazały się bardzo trwałe. O ich wartości świadczy to, że w ciągu 40 lat publikację wznawiano w wersji oryginalnej aż 6-krotnie. Jest ona skierowana do zegarmistrzów z wieloletnią praktyką (uczących się pracy z odmiennymi, niż wcześniej poznane, mechanizmami) i nowicjuszy (aby nabywali kwalifikacje według najbardziej aktualnych wzorców), ale przede wszystkim do właścicieli (inwestorów, kierowników) przedsiębiorstw, zatrudniających kilku/kilkunastu zegarmistrzów, trudniących się głównie naprawą produkowanych współcześnie mechanicznych zegarków naręcznych.

Pominięto natomiast problematykę związaną z konserwacją budzików, zegarów stojących, wiszących i wszelkiego rodzaju antyków. Adresatem publikacji są głównie zegarmistrzowie szwajcarscy, mający dostęp do firmowych katalogów z częściami zamiennymi i łatwość ich zamawiania (zakupu).

Autor, przyjmując mentorską postawę, autorytatywnie stwierdza, co jest niezbędne (etapowość wyposażania warsztatu) i opłacalne (wymiana z zasobu gotowych lub dorabianie części).

Hans Jendritzki

A kim jest autor?

Hans Jendritzki urodził się w Wolmirstedt koło Magdeburga w  1907 roku, a zawodu zegarmistrza uczył się w warsztacie ojca, Johannesa. Odbył też praktykę w hamburskim zakładzie zegarmistrzowskim mistrza Kitzky’ego.

Potem wyjechał do Szwajcarii. Egzamin mistrzowski zdał celująco w Berlinie w 1936 roku. Przez kilka lat był redaktorem czasopisma fachowego „Uhrmacherkunst”, które wydawane było w Berlinie. Wiele publikował. Pisząc artykuły, zdobywał wciąż nową wiedzę i uznanie czytelników. Był jednocześnie nauczycielem w Państwowej Szkole Zegarmistrzostwa w Hamburgu. Po wojnie jako wykładowca w szkole zawodowej dla zegarmistrzów w Biel/Bienne, podjął także współpracę z czasopismem „Journal Suisse d’Horlogerie”.

Posiadał cenny dar przekazywania wiedzy i pozyskiwania współpracowników. Jest autorem lub współautorem 8 książek (większość z nich miała kilka wydań). Pierwszą opublikował w 1937 roku („Die Reparatur der Armbanduhr”), ostatnią – w 1981 roku („Reparatur antiker Pendeluhren”). Hans Jendritzki zmarł w Hamburgu w 1996 roku.

Nowoczesny Zegarmistrz, Hans Jendritzki, Spis treści

Policzono, że jego książki przetłumaczone zostały na 10 języków. „Der moderne Uhrmacher” miał w latach 50-tych między innym wersję francusko-, hiszpańsko-, niderlandzkojęzyczną. W tym samym czasie, pomimo „żelaznej kurtyny”, opublikowano w Warszawie polskie wydanie książki pt. „Nowoczesny zegarmistrz”. Na fali reform polityczno-gospodarczych w trudnych latach poststalinowskich była to pierwsza książka państwowego edytora dedykowana zegarmistrzostwu i jedna z pierwszych adresowanych do rzemieślników (wydano wówczas m.in. aktualne przepisy prawne w postaci „Poradnika dla rzemieślników”).

Trzeba podkreślić jednak, że nie była do pierwsza książka Jendritzkiego udostępniona polskim zegarmistrzom. Poprzednia publikacja ogłoszona została tuż po wojnie, w 1946 roku, jako praca autorska tłumacza, co było częściowo zrozumiałe (bo autor był przecież Niemcem).

Na stronie tytułowej opracowania pt. „Naprawa zegarka naręcznego” napisano, że „zebrał, uzupełnił i wydał przedstawiciel Państwowych Fabryk Zegarów w Polsce, Antoni Durski, Mistrz Dypl.”.

W 1958 roku Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, honorując autora i szwajcarskiego wydawcę (informacja na stronie tytułowej o wyrażonej zgodzie), wydało „Nowoczesnego zegarmistrza” w tłumaczeniu inż. Alfonsa Luniaka i z polską przedmową Zdzisława Mrugalskiego (wówczas podpisującego się: mgr inż.). W przedrukowanej przedmowie do wydania szwajcarskiego, G. A. Berner napisał o zaletach książki: „Jest ona nowoczesna i całkowicie wyczerpuje zagadnienie”. I była to prawda. Ale, kiedy po książkę sięgał zegarmistrz (rzemieślnik cechowy, samodzielnie prowadzący warsztat) w Polsce socjalistycznej lat 60-tych i 70-tych, mógł tylko pomarzyć o ułatwieniach, które dostępne były zegarmistrzom Zachodniej Europy. I to właśnie – paradoksalnie – zamiast zwiększyć liczbę odbiorców lektury, czyniło ją mniej atrakcyjną (zbyt abstrakcyjną).

W momencie jednak, gdy – rzadko przy dominacji produkcji „made in CCCP” – „trafiała się” naprawa szwajcarskiego zegarka, to w tej książce właśnie myślący fachowiec znajdował wiadomości,którymi mógł uzupełnić swoje.

Jeszcze jeden cytat z przedmowy Bernera: „Dzięki starannie wykonanym schematom i rysunkom autor nie potrzebuje dużo pisać, aby być zrozumianym. Bierze on jak gdyby ucznia za rękę i prowadząc go do uproszczonych rysunków dokładnie wskazuje miejsce, w którym tkwi uszkodzenie”. To, a także wygodny układ książki (23 rozdziały, numeracja zagadnień, czcionkowe wyróżnienie szczególnie ważnych zdań), sprawiło, że za walory edytorskie można ją ocenić wyłącznie pozytywnie.

Nowoczesny Zegarmistrz, Hans Jendritzki, Moduł nastawczy

Obecnie…

Przyczyny, o których napisano powyżej oraz stosunkowo duży nakład i staranna edycja doprowadziły do tego, że książka nie uległa zaczytaniu, nie była wyrzucana na śmietnik z dokumentacją warsztatową przy likwidacji małych zakładów rzemieślniczych i wciąż jest dostępna na polskim rynku antykwarycznym. Różnie jest ceniona – można ją kupić za 50–140 zł. Jeśli jednak ktoś nie lubi książek używanych, może skorzystać z oferty niemieckiego wydawcy.

Od kilku lat wydawca „Historische Uhrenbücher” prowadzi portal dedykowany literaturze na temat technologii zegarka mechanicznego i sklep internetowy <https://www.uhrenliteraturshop.de>. Oferowane są w nim książki w formie papierowej z darmową wysyłką (do sprzedania są też 2 płyty CD i 2 DVD).

Na początku prowadzono działalność na rynku niemieckim, ale stosunkowo szybko ją poszerzono, wydając opracowania, głównie kopie fotooffsetowe (ze wcześniejszych edycji) w języku angielskim (7 tytułów), francuskim (6), niderlandzkim (3), hiszpańskim (2) i polskim (1). Widać dbałość o szczegóły, np. informacje handlowe (tzw. metryczka) przygotowane są w takim samym języku, jak książka, dołączono pliki PDF z wybranymi stronami itp.

Nowoczesny Zegarmistrz, Hans Jendritzki, Oferta portalu

Od 2014 roku jest tutaj dostępny reprint „Nowoczesnego zegarmistrza” w języku polskim. W stosunku do wydania z 1958 roku zmieniono tylko stronę tytułową oraz oprawę (szytą, twardą z płóciennym grzbietem zastąpiła teraz oprawa miękka). Wydawca deklaruje, że na realizację zamówienia wystarczy tydzień.

Cena jest porównywalna z antykwaryczną, ale druk pachnie nowością.

Czy na tym polega nowoczesność oferowana współczesnemu zegarmistrzostwu?

Nowoczesny Zegarmistrz, Hans Jendritzki, Okladka

Nowoczesny zegarmistrz / H[ans] Jendritzki ; [tł. z niem. Alfons Luniak ; przedm. do wyd. pol. Zdzisław Mrugalski]. – Wydane za zgodą „Journal Suisse d’Horlogerie et de Bijouterie”, Edition Scriptar SA, Lausanne. – Warszawa : Wydawnictwo Przemysłu Lekkiego i Spożywczego, 1958. – 192, [3] s., [1] k. tabl. : fot., rys. ; 30 cm. – Tyt. oryg.: Der moderne Uhrmacher. – Nakład 10124 egz. – Zł 40,–

Nowoczesny Zegarmistrz, Hans Jendritzki, Okladka

Nowoczesny zegarmistrz / H[ans] Jendritzki ; [tł. z niem. Alfons Luniak ; przedm. do wyd. pol. Zdzisław Mrugalski]. – Wydane za zgodą „Journal Suisse d’Horlogerie et de Bijouterie”, Edition Scriptar SA, Lausanne. – Berlin [Germany] : Historische Uhrenbücher, 2014. – 192, [3] s., [1] k. tabl. : fot., rys. ; 30 cm. – Tyt. oryg.: Der moderne Uhrmacher. – Reprint wyd.: Warszawa, 1958. – ISBN 978-3-941539-72-3 : euro 39,90

Joanna Nowak - (Kielce)


Tissot - Premium

REKLAMA

Magazyn ZIP - Wszystkie wydania

MAGAZYN Zegarki i Pasja - Wszystkie wydania

ZEGARKI I PASJA NA YOUTUBE

Frederique Constant 420

REKLAMA

Epos 420

REKLAMA

Atlantic 420

REKLAMA

Janeba Oris 420

REKLAMA

Sector 420

REKLAMA

Montblanc 420

REKLAMA

Greenlogic 420

REKLAMA

Patek i Czapek w Rapperswilu
Patek i Czapek w Rapperswilu
02.01.2015
Mała książeczka o wawelskich zegara...
Mała książeczka o wawelskich zegara...
17.02.2015

Podstrony producentów

Zegarki marki Aerowatch
Zegarki marki Alpina
Zegarki marki Atlantic
Zegarki marki Aviator Swiss Made
Zegarki marki Ball
Zegarki marki Bulova
Zegarki marki Błonie
Zegarki marki Certina
Zegarki marki Citizen
Zegarki marki Davosa
Zegarki marki Epos
Zegarki marki Frederique Constant
Zegarki marki G-SHOCK
Zegarki marki Grand Seiko
Zegarki marki Junghans
Zegarki marki Luminox
Zegarki marki Maurice Lacroix
Zegarki marki Michel Herbelin
Zegarki marki Montblanc
Zegarki marki Omega
Zegarki marki Orient
Zegarki marki Orient Star
Zegarki marki Oris
Zegarki marki Perrelet
Zegarki marki Polpora
Zegarki marki Prim
Zegarki marki Rado
Zegarki marki Roamer
Zegarki marki Seiko
Zegarki marki Tissot
Zegarki marki Vostok Europe
Zegarki marki Xicorr
Dołącz do naszego newslettera
i bądź zawsze na bieżąco