Mimo, że rok 2014 z pozoru nie wydaje się być żadnym specjalnie ważnym dla naszego polskiego zegarmistrzostwa, to w rzeczywistości niesie on ze sobą ważną historyczną rocznicę i jest szansa, że wywoła większe poruszenie w gronie zegarmistrzowskich rzemieślników. Warto się nad tym zastanowić, szczególnie teraz, na początku roku...
Mimo, że rok 2014 z pozoru nie wydaje się być żadnym specjalnie ważnym dla naszego polskiego zegarmistrzostwa, to w rzeczywistości niesie on ze sobą ważną historyczną rocznicę i jest szansa, że wywoła większe poruszenie w gronie zegarmistrzowskich rzemieślników. Warto się nad tym zastanowić, szczególnie teraz, na początku roku.
Czterdzieści lat temu Warszawa i cała Polsce zobaczyły jedno z największych dokonań naszego polskiego zegarmistrzowskiego rzemiosła. Czynem społecznym został wykonany i w dniu 19 lipca 1974 roku, o godzinie 11.15 uruchomiony, zegar na wieży odbudowanego Zamku Warszawskiego. Restaurowanych starych i budowanych zegarów zapewne było wiele, jednak ten, od początku do końca, został stworzony przez grupę warszawskich rzemieślników, a opracowana konstrukcja i wykonanie są rzeczywiście niezwykłe.
Drugim powodem, niezwyczajności tego roku, jest dziesiąta rocznica istnienia Klubu Miłośników Zegarów i Zegarków. Stowarzyszenie to, dzisiaj obchodzące jubileusz swojej działalności jest jedyną niekomercyjną, aktywnie działającą na naszym rynku organizacją skupiająca miłośników zegarków. Poza żywym forum dyskusyjnym, każdego roku Klub organizuje spotkania swoich członków, na które przybywają i prezentują swoje wyroby najznamienitsze zegarkowe manufaktury.
Kolejnym powodem dla którego ten rok może stać się wyjątkowym, jest fakt, że kilka dni temu, w internetowej sieci pojawił się zupełnie nowy, informacyjno – historyczny portal „Zegarmistrzostwo. Rzemiosło zegarmistrzowskie w Polsce i słownik zegarmistrzów polskich po II Wojnie Światowej”. Czas obecny jest przełomowym dla naszego polskiego zegarmistrzostwa i każda próba archiwizacji jego dotychczasowego funkcjonowania i jego dokonań są bezcenne.
Zegar na Zamku Królewskim
Od momentu likwidacji przejętej na Ziemiach Odzyskanych zegarowej produkcji w Srebrnej Górze, w Polsce nie było żadnej specjalizującej się w produkcji zegarów wieżowych firmy. Nie było także szerzej wdrożonej, czy lepiej znanej dobrej konstrukcji dla publicznych czasomierzy. Sama likwidacja zegarowej aktywności zakładu w Srebrnej Górze, była efektem realizacji socjalistycznej doktryny walki z Kościołem Katolickim, który był najważniejszą jednostką zamawiającą tego rodzaju zegary.
Nowa konstrukcja zegara wieżowego – przygotowana dla Zamku Królewskiego w Warszawie, opiera się na tradycyjnych rozwiązaniach mechanicznych. Będąc jednak doskonale zaprojektowaną pod kątem kinematyki i odporności na zużycie, wykorzystywała wszystkie najnowocześniejsze rozwiązania i najlepsze wówczas materiały. Dowodem dla poprawności, tych wyrażonych zachwytów, może być fakt bezawaryjnego działania mechanizmu przez czterdzieści lat ciągłej pracy, oraz jego aktualny stan techniczny, który nie wykazuje widocznego stopnia zużycia jakiegokolwiek z elementów zegara, przy braku wymiany któregokolwiek z nich. Zegar przy wsparciu naukowym w osobie Profesora Zdzisława Mrugalskiego, wykonali w czynie społecznym warszawscy zegarmistrze skupieni w Cechu Zegarmistrzów, Złotników, Optyków, Grawerów i Brązowników miasta stołecznego Warszawy, a cala lista wykonawców została uwieczniona w formie tablicy pamiątkowej umieszczonej w pomieszczeniu, w którym pracuje zegar. Niezależnie od powyższego zegara zamkowego, przygotowano modułową konstrukcję zegara, która stała się podstawą dla uruchomienia wielu nowych i utrzymania w systemie mechanicznym wielu starych zegarów. Już choćby dzięki rocznicy tego historycznego wydarzenia, rok 2014 może być wyjątkowym dla polskiego, a w szczególności dla warszawskiego rzemiosła zegarmistrzowskiego.
Klub Miłośników Zegarów i Zegarków
W listopadzie 2002 roku w trakcie zegarkowej wystawy, doszło do spotkania kilkunastu osób związanych z zegarkową branżą. Obecni na spotkaniu podjęli ideę skupienia wszystkich zainteresowanych zegarkami, powołując Klub Miłośników Zegarów i Zegarków. Ze względu na wybór strony internetowej, jako pierwszej formy działania, a co za tym idzie konieczności zebrania szerokiego zakresu materiałów, strona internetowa rozpoczęła swe istnienie dopiero w grudniu 2003 roku a jej Forum Dyskusyjne, które dziś stanowi serce istnienia Klubu ruszyło w marcu roku 2004. Największy wkład w zgromadzenie informacji do strony internetowej, organizację pracy klubu i ponad pięcioletnie kierowanie nieformalnym jeszcze wtedy Klubem Miłośników Zegarów i Zegarków mieli: prof. Zdzisław Mrugalski oraz Władysław Meller. Wybrana forma działania - strona internetowa, poczta elektroniczna i forum dyskusyjne umożliwia dotarcie i skupienie wokół klubu wszystkich chętnych, niezależnie od miejsca ich zamieszkania. Taka forma zapewnia także możliwość kontaktu i prowadzenia dyskusji przez każdą zainteresowaną osobą w dowolnie wybranym przez nią czasie i miejscu. Rozwój Klubu na przestrzeni lat uaktywnił nowe obszary działalności, które obecnie są realizowane poprzez Stowarzyszenie Klub Miłośników Zegarów i Zegarków powołane oficjalnie 19 czerwca 2009 roku.
Portal Zegarmistrzostwo. Rzemiosło zegarmistrzowskie w Polsce i słownik zegarmistrzów polskich po II Wojnie Światowej
Z inicjatywy kilkukrotnie powyżej wskazanego Profesora Zdzisława Mrugalskiego, powstał dedykowany zegarmistrzowskiemu rzemiosłu specjalny portal internetowy „Zegarmistrzostwo. Rzemiosło zegarmistrzowskie w Polsce i słownik zegarmistrzów polskich po II Wojnie Światowej”, działający pod adresem www.historiazegarmistrz.pl Jego kreacja jest swego rodzaju następstwem zaistnienia referatu „Postać zegarmistrza w historii zegarmistrzostwa” wygłoszonego przez autora niniejszego tekstu na sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki w roku 2004, oraz zaniechania przez wydawcę książki „Historia Zegarmistrzostwa w Polsce”, włączenia do druku, napisanego przez Profesora Mrugalskiego, rozdziału o historii rzemiosła zegarmistrzowskiego w Polsce. Wychodząc z założenia, że niezbędne jest zarchiwizowanie obecnej wiedzy o rzemiośle zegarmistrzowskim, zmobilizowanie szerszego grona związanych z zegarmistrzostwem osób do zebrania znanych i dostępnych dziś jeszcze faktów i dokumentów, wskazania niebezpieczeństwa zaniku zawodu i zdopingowania wszystkich związanych z nim osób do aktywnego działania na rzecz jego lepszej kondycji, obydwie wskazane powyżej osoby: Profesor Zdzisław Mrugalski i Władysław Meller przygotowały szkielet strony, oraz szeroki początkowy zakres materiałów, niezbędny dla jej uruchomienia. Już spis treści opracowania o historii zegarmistrzostwa zapowiada niezwykle duży zakres wiadomości, a jej konstrukcja pozwala na systematyczne uzupełnianie zbioru informacji o wszystkie związane z branżą detale dotyczące zdarzeń, firm i osób, które powinny być szerzej znane. Dzięki zamieszczeniu bloku informacyjnego, strona może stać się także, klasycznym portalem branżowym, dla wszystkich czynnych zawodowo, czy traktujących to zajęcie hobbystycznie zegarmistrzów.
Powstaniu strony dopomógł, obchodzący w tym roku 10 rocznicę swego istnienia i stworzony także przez Profesora Zdzisława Mrugalskiego i Władysława Mellera, Klub Miłośników Zegarów i Zegarków. Wsparcie przy kreacji portalu i współpraca przy jego rozwoju może zaowocować zebraniem niezwykle szerokiego zakresu wiadomości obejmujących rzemiosło zegarmistrzowskie.
Czy powstanie takiej strony przyczyni się do poprawy kondycji naszego krajowego zegarmistrzostwa?
– zobaczymy, ale sama inicjatywa jest na pewno warta szerszego zaangażowania, bo zebrane teraz ciekawe informacje mogą uchronić je od zapomnienia.
Autor: Redakcja
INSTAGRAMIE
greenlogic.eu