A. Lange & Söhne to – jak powiedział mi Maciek, nasz naczelny, przekazując ten temat do opracowania – marka z zegarkowego Olimpu. Firma ta to światowy lider w dziedzinie tworzenia zaawansowanych mechanizmów zegarkowych, których w najnowszej historii stworzyła aż siedemdziesiąt jeden.
Niewiele brakowało, a nie byłoby dane światu oglądać wspaniałych arcydzieł niemieckiego zegarmistrzostwa, ponieważ na wiele lat marka zniknęła z zegarkowej mapy świata. Firma została wywłaszczona po zakończeniu II Wojny Światowej, na szczęście prawnuk Ferdynanda Adolfa Lange, Walter, przywrócił markę do życia w 1990 roku. Obecnie firma wytwarza bardzo ekskluzywne, najwyższej jakości zegarki naręczne, głównie w złocie i platynie, w liczbie kilku tysięcy rocznie, choć w 2019 otworzyła też linię bardziej sportowych zegarków Odysseus w kopertach ze stali i tytanu.
Manufaktura z Glashütte w niemieckiej Saksonii wytwarza prawdziwe dzieła sztuki zegarmistrzowskiej, takie jak Triple Split Chronograph czy Datograph Perpetual Tourbillon, a styl ich zegarków jest na tyle unikalny i charakterystyczny, że trudno je pomylić z jakąkolwiek inną marką na świecie.
„It tells the time”
Kojarzycie scenę ze „Spectre”, kiedy Q daje Bondowi zegarek, a ten pyta „Does it do anything?” na co kwatermistrz odpowiada „It tells the time”. Dokładnie to – literalnie – robi nowy A. Lange & Söhne Zeitwerk Minute Repeater Honeygold, i robi to w stylu jakiego świat do tej pory nie widział.
Już wcześniej w ofercie niemieckiej manufaktury były modele takie jak Zeitwerk Striking Time, z repetycją minutową „wybijający” godziny i kwadranse, jednak tym razem mamy do czynienia z jedynym na świecie zegarkiem ze wskazaniem cyfrowym czasu w postaci „skaczących” godzin i minut oraz repetycją dziesięciominutową.
To wierzchołek góry lodowej, wisienka na torcie zastosowanych w zegarku rozwiązań, unikatowe rozwiązanie akustycznego wskazania czasu, które teraz dokładnie odwzorowuje to, co widzimy na tarczy zegarka, ponieważ po aktywacji mechanizmu uderzeniowego zegarek wybija dokładnie tyle uderzeń, ile jest wskazanych w okienkach godzin, dziesiątek minut i minut.
Godziny sygnalizowane są niskim tonem, dziesiątki minut – podwójnym uderzeniem (wysoki-niski ton) a minuty – wysokim tonem, zatem spoglądając na przedstawioną na zdjęciu tarczę zegara – o 7:52 usłyszymy 7 niskich tonów, 5 podwójnych i 2 wysokie tony.
Warto zobaczyć, a w zasadzie usłyszeć jak odbywa się to praktyce:
Ten wyjątkowy zegarek, za naciśnięciem przycisku, „powie” więc nam, która jest godzina.
Miodowe złoto
Lange & Söhne przyzwyczaił nas do materiałów najwyższej próby, platyny i złota w rożnych odcieniach, jednak Zeitwerk Minute Repeater Honeygold wygląda nad wyraz szlachetnie za sprawą materiału zastosowanego do wykonania koperty w kolorze miodowego złota. To materiał z opracowanego przez manufakturę stopu 18-karatowego złota, który dzięki procesowi obróbki oraz zastosowanym domieszkom, ma ciepłą, miodową barwę, a dodatkowo jest bardziej odporny na uszkodzenia mechaniczne. Ten unikatowy dla zegarków manufaktury z Glashütte stop nosi nazwę Honeygold®.
Idealnie okrągła koperta zegarka o średnicy 44,2 mm jest niemal w całości polerowana na lustrzany połysk, jedynie przebiegający pośrodku wysokości koperty pierścień jest szczotkowany. Polerowane są również krótkie uszy, wyglądające, jakby były przykręcone do koperty, a nie stanowiące z nią jednej całości. Ich wysokość w części przylegającej do koperty odpowiada dokładnie szerokości szczotkowanego pierścienia.
„Centrum dowodzenia” zegarkiem sprowadza się do dwóch umieszczonych symetrycznie elementów – zlokalizowanej na godzinie drugiej koronki, przypominającej koło zębate o dwóch powierzchniach zębatych – prostej i daszkowej, oraz przycisku włączania i wyłączania systemu dźwiękowej sygnalizacji czasu po drugiej stronie koperty, na wysokości godziny dziesiątej.
Wielkość koperty jest odzwierciedleniem wielkości samego mechanizmu, którego średnica wynosi 37,7 mm, zaś wysokość to 10,9 mm. Mimo tak wysokiego mechanizmu, całkowita grubość koperty to 14,1 mm, na co niewątpliwie wpływa brak tradycyjnych wskazówek: godzinowej i minutowej.
Tylko z kronikarskiego obowiązku wspomnę, że szkło jest szafirowe, bo w tej klasie zegarka inaczej by być nie mogło.
Mechaniczny majstersztyk
Od spodu zegarek zamknięty jest przeszklonym, złotym deklem mocowanym sześcioma śrubami, a za nim możemy podziwiać efekt pracy niemieckich zegarmistrzów – ręcznie nakręcany mechanizm L043.5. To, co ukazuje się naszym oczom, robi naprawdę niesamowite wrażenie – wykonana z surowego niemieckiego srebra płyta ¾ ozdobiona pasami genewskimi jest częściowo „otwarta”, żeby można podziwiać wykonany z najwyższą starannością mechanizm. Ten natomiast składa się z 771 elementów i jest łożyskowany na 93 rubinowych kamieniach, z których trzy zostały osadzone w złotych, wkręcanych szatonach. Małe mostki wychwytu i koła balansowego zostały ozdobione misternym ręcznym grawerowaniem.
W tym miejscu znów warto poświęcić krótką chwilę, aby zobaczyć wideo prezentujące proces ręcznego wykończenia i zdobienia poszczególnych elementów mechanizmu. To właśnie pokazuje, co wpływa na wartość zegarka, oraz dlaczego niektóre możemy określać mianem „dzieł sztuki”.
Oto wideo:
Wracając do mechanizmu – jego wychwyt sam w sobie stanowi doskonałe dzieło inżynierii, zapewnia on stałą siłę naciągu sprężyny służącej do napędu balansu. W skrócie, działanie tego rozwiązania wygląda następująco - bęben sprężyny głównej przekazuje niewielką ilość energii co dziesięć sekund, która „dokręca” wstępnie napiętą sprężynę pośrednią, obracając nawijak sprężyny o kąt 60 stopni. Odpowiada to dokładnie ilości energii, którą przekaże ona do koła wychwytowego i sprężyny balansowej w ciągu następnych dziesięciu sekund.
Ponieważ sprężyna pośrednia utrzymuje stałe napięcie, zawsze uwalnia dokładnie taką samą ilość energii, zegarek jest więc zasilany tym samym momentem obrotowym, niezależnie od stopnia naciągu sprężyny głównej.
Częstotliwość pracy mechanizmu zegarka A. Lange & Söhne Zeitwerk Minute Repeater Honeygold to 2,5Hz, czyli 18 000 wahnięć balansu na godzinę, jednak dzięki regulacji balansu dokonywanej w 5 pozycjach oraz zapewnieniu stałej siły naciągu sprężyny jest to wystarczające do zapewnienia bardzo dokładnego chodu zegarka. Dodatkowo 10-sekundowy rytm dokręcania sprężyny pośredniej stanowi źródło taktowania przeskoku wskazania minut.
Odcienie szarości
Utrzymana w szarej tonacji matowa tarcza wykonana jest ze srebra próby 925, natomiast materiałem, który posłużył do budowy „mostka czasu” jest rodowane, tzw. niemieckie srebro, wykończone delikatnym szczotkowaniem. W górnej części tarczy umieszczono oznaczenie manufaktury oraz wskaźnik rezerwy chodu, która w modelu Zeitwerk Minute Repeater wynosi 36 godzin.
Wydaje się, że to niewiele, ale trzeba wziąć pod uwagę, że sprężyna przekazuje energię nie tylko do „napędu” zegarka, ale również służy jako źródło energii dla systemu akustycznej sygnalizacji czasu.
Z tego też względu włączanie i wyłączanie tego systemu odbywa się przyciskiem, a nie suwakiem, jak w wielu innych mechanizmach z repetycją minutową, gdzie konieczne jest naciągnięcie dodatkowej sprężyny.
Wskaźnik rezerwy chodu ma na skali oznaczenia AB (niski) i AUF (wysoki), natomiast czerwoną kropką zaznaczony jest poziom „rezerwy” oznaczający, że pozostało energii na 12 godzin chodu. Osiągnięcie tego poziomu sprawia, że uruchamiana jest blokada systemu repetycji i nie jest możliwe włączenie funkcji wybijania godzin. Zabezpieczenie to ma na celu zapobieżenie sytuacji, gdy mechanizm zatrzyma się w trakcie realizacji akustycznej sygnalizacji czasu.
Wskazanie czasu w postaci „skaczących” godzin i minut inspirowane jest 5-minutowym zegarem z drezdeńskiej Opery Sempera, której nazwa pochodzi od nazwiska jej budowniczego Gottfrieda Sempera. Zegar o którym mowa, zrealizowany jest w formie dwóch bębnów – jednego wskazującego godziny i drugiego, wskazującego minuty w 5-minutowych odstępach, które obserwujemy w okienkach, podobnie jak w przypadku modeli serii Zeitwerk.
Nota bene, zdobienie zegara z drezdeńskiej opery to dwa aniołki unoszące w górę uskrzydloną klepsydrę, będącą logo innej firmy zegarmistrzowskiej. Zegar ten widać na zdjęciu poniżej.
Mostek czasu integruje wskazania godzin i minut w postaci „skaczących cyfr” oraz sekund w postaci tradycyjnego „małego sekundnika”, umieszczonego na godzinie szóstej. Ozdobiona szlifem ślimakowym tarcza sekundnika poza skalą sekundową ma również naniesione sześć 10-sekundowych interwałów - rytm naciągu sprężyny pośredniej. Zarówno wskazówka sekundnika jak i rezerwy chodu są wykonane z „miodowego” złota.
Obok okienka godzin znajduje się śrubka mocująca mostek do tarczy, zaś otwór obok okienka minut to gniazdo łożyska.
Niemieckie srebro
Czym właściwie jest „niemieckie srebro”, użyte do budowy mostka czasu i płyty mechanizmu?
Jest to materiał będący stopem miedzi (50-70%), cynku (15-35%) oraz niklu (10-35%), czasami z domieszką cyny i ołowiu. Został opracowany w 18 wieku przez niemieckich metalurgów jako tańsza alternatywa dla drogiego wówczas srebra i nazywane jest niemieckim srebrem lub srebrem niklowym z uwagi na srebrną barwę. Jest odporne na korozję, twardsze niż srebro i – ponieważ srebrem nie jest – nie pokrywa się nalotem i nie matowieje.
Usłyszeć czas
Wyjątkowy dźwięk wybijanych godzin Zeitwerk Minute Repeater Honeygold zawdzięcza m.in. materiałowi koperty, która stanowi pudło rezonansowe, i dzięki niemu zyskiwany jest czysty dźwięk o ciepłej barwie.
Anthony de Haas, Dyerktor ds. Rozwoju Produktów A. Lange & Söhne, a prywatnie zapalony perkusista wyjaśnia, że każdy system repetycji minutowej ma swój indywidualny dźwięk, co wynika nie tylko z konstrukcji gongów i młoteczków, ale również z materiału użytego do budowy koperty, podobnie jak z instrumentami muzycznymi – inny materiał zaowocuje innym brzmieniem i barwą dźwięku instrumentu. Jego zdaniem, Honeygold® sprawia, że Zeitwerk Minute Repeater Honeygold ma naprawdę wyróżniający się i łatwy do odróżnienia od innych zegarków dźwięk wybijanych godzin.
Młoteczki systemu uderzeniowego i ich pracę możemy podziwiać w dolnej części tarczy, gdzie uderzają one w gongi zamocowane u dołu mechanizmu zegarka. Gongi wykonane są w postaci pręcików o dokładnie dobranej długości, grubości i kształcie. Wszystkie komponenty są starannie, ręcznie dostrajane przez jednego mistrzów zegarmistrzostwa firmy. Jest to bardzo czasochłonne zadanie, ponieważ wymaga wielokrotnego montażu, demontażu, poprawek i wreszcie procedur testowych. Duża część czasu produkcji jest zatem poświęcona na doskonalenie dźwięku: stworzenie takiego zegarka wymaga nie tylko wiedzy zegarmistrzowskiej i precyzji ale również znakomitego słuchu.
Wykończenie powierzchni młoteczków i gongów systemu uderzeniowego również wymaga precyzji i sporo czasu, ponieważ są one widoczne na tarczy, żeby właściciel zegarka mógł obserwować działanie mechanizmu, a nie tylko słyszeć wybijane godziny.
Kiedy trwa wybijanie godzin, przełączenie wskazania czasu jest wstrzymywane do zakończenia sekwencji wybijania nie jest możliwe również odciągnięcie koronki podczas pracy systemu uderzeniowego. To rozwiązanie ma na celu zabezpieczenie przed rozsynchronizowaniem liczby uderzeń ze wskazaniami czasu. Jest to druga blokada bezpieczeństwa stosowana w zegarku.
Najdłuższa sekwencja wybijania następuje o 12:59 (dwanaście niskich tonów, 5 podwójnych i 9 wysokich) i trwa około 20 sekund. Jeśli zmiana minuty następuje podczas wybijania sekwencji tonów, przeskok minut (i godzin, jeśli jest taka potrzeba) następuje natychmiast po zakończeniu sekwencji. Kolejny przeskok wystąpi już zgodnie ze standardowym rytmem czyli, gdy wskazówka sekundnika minie cyfrę 60.
Smak i cena miodu
Koperta z miodowego złota zestawiona jest z ręcznie szytym, ciemnobrązowym paskiem zapinanym motylkową klamrą wykonaną z 18-karatowego, miodowego złota Honeygold®. Całość wygląda naprawdę dostojnie, odcień złota koperty jest absolutnie wyjątkowy, wysmakowany i dostojny.
Zegarek A. Lange & Söhne Zeitwerk Minute Repeater Honeygold dostępny jest wyłącznie w butikach A. Lange & Söhne w liczbie 30 sztuk. Jeśli chcecie znać cenę, musicie o nią zapytać, choć jak kiedyś ktoś powiedział: "jeśli pytasz o cenę Rolls-Royce’a, to znaczy, że cię na niego nie stać".
Szukasz informacji o nowościach marki A. Lange & Söhne? Sprawdź nasze pozostałe publikacje - zegarki A. Lange & Söhne.
INSTAGRAMIE
greenlogic.eu