Zegary Elektryczne i Elektroniczne, to niezwykła książka autorstwa Profesora Zdzisława Mrugalskiego. Powstała ona trochę jako pokłosie zbierania materiałów do innego opracowania – „Historii zegarmistrzostwa w Polsce”. Jak przekazywał Profesor: „… zbierając materiały do „Historii…” uzmysłowiłem sobie, jak wiele różnorodnych rozwiązań wyznaczyło drogę do współczesnych zegarków elektronicznych. Jest ostatni moment, na ich zebranie i opisanie, zanim nie pójdą w zupełne zapomnienie.”
Taką właśnie książką, definiującą i systematyzującą tę gałąź zegarkowej produkcji są: „Zegary Elektryczne i Elektroniczne”.
Poniżej prezentujemy recenzję książki autorstwa dr inż. Wiesława Czerwca – współpracownika Profesora Mrugalskiego z Katedry Podstaw Konstrukcji Przyrządów Precyzyjnych, Wydziału Mechatroniki Politechniki Warszawskiej.
Na początku 2013 roku ukazała się nowa książka prof. Zdzisława Mrugalskiego z dziedziny techniki zegarowej, której treść wypełnia pewną lukę w polskiej (i nie tylko) literaturze zegarmistrzowskiej, traktuje bowiem o rozwoju konstrukcji zegarów elektrycznych, który postępował wraz z rozkwitem elektrotechniki i wykorzystywał jej osiągnięcia.
Jednak przedmiotem zainteresowania autora jest nie tylko aspekt historyczny - przedstawia także najnowsze osiągnięcia w tej dziedzinie, które są wynikiem dążności konstruktorów do budowy coraz doskonalszych urządzeń zegarowych spełniających wymagania, nieraz bardzo wysokie, w różnych dziedzinach techniki i przeznaczonych dla odbiorców o różnych oczekiwaniach. Autor skupia uwagę czytelnika przede wszystkim na rozwiązaniach konstrukcji zegarów. Aspekt historyczny jest tu tłem, które pozwala ocenić intensywność rozwoju tych konstrukcji, zwłaszcza w ubiegłym wieku i współcześnie.
Tematyka jest bardzo obszerna i trudna do przedstawienia w ograniczonej objętości tekstu, zwłaszcza biorąc pod uwagę niezwykłą różnorodność rozwiązań konstrukcyjnych zegarów elektrycznych, z których dziś już wiele jest prawie zapomnianych, a często bardzo ciekawych. Autor uporządkował i sklasyfikował te bardzo różnorodne rozwiązania i ta systematyka znalazła ścisłe odzwierciedlenie w układzie tekstu książki i w spisie treści, niekiedy dość rozbudowanym. Ułatwia to czytelnikowi poruszanie się w tej wieloaspektowej materii opracowania.
Przedstawiono tu bowiem obszerny materiał, wzbogacony licznymi schematami i zdjęciami, pokazujący rozwój zegarów elektrycznych, poczynając od pierwszych prób „zelektryfikowania" zegarów mechanicznych aż po najnowsze rozwiązania atomowych wzorców czasu. Są więc opisane zegary z naciągami elektrycznymi napędów obciążnikowych i sprężynowych oraz napędy bezpośrednie i pośrednie wahadeł i balansów, w tym wyjątkowo wyrafinowane konstrukcje bardzo dokładnych zegarów mechanicznych: astronomicznych wahadłowych i chronometrów balansowych.
Przełomowy wynalazek tranzystora, a następnie produkcja układów scalonych zrewolucjonizowały sposób budowy układów elektronicznych, co umożliwiło także konstruowanie małych zegarków elektromechanicznych i elektronicznych. Wyrafinowanym przykładem takiego mechanizmu był np. zegarek Accutron z miniaturowym oscylatorem kamertonowym.
Równolegle postępowała miniaturyzacja zegarów kwarcowych, od pierwotnych konstrukcji w postaci szaf z wieloma panelami aż do zminiaturyzowanych układów produkowanych współcześnie. Sporo miejsca poświęcono także systemom i zespołom sieci czasu oraz zegarom specjalnym.
Polski czytelnik zapewne doceni troskę Autora o ocalenie od zapomnienia tych fragmentów historii polskiej myśli technicznej, które traktują o - może skromnych w aspekcie globalnym, ale istotnych w skali krajowej - osiągnięciach przemysłu precyzyjnego (był taki w Polsce) w zakresie produkcji zegarów elektrycznych, zwłaszcza domowych i przemysłowych, nie odbiegających jakością rozwiązań konstrukcyjnych i technologią wytwarzania od dobrego poziomu światowego.
Niewątpliwym atutem książki jest widoczna dbałość o przejrzystość i język opracowania, co ułatwia czytanie, wymagającego uwagi tekstu, zwłaszcza opisów budowy i działania mechanizmów.
Książka prof. Zdzisława Mrugalskiego jest bardzo potrzebną publikacją na naszym ubogim w pozycje „zegarmistrzowskie" rynku księgarskim. Powinna znaleźć czytelników zarówno wśród zegarmistrzów pragnących poszerzyć swą wiedzę zawodową, jak i wśród interesujących się techniką pomiaru czasu, a także w coraz szerszym gronie zainteresowanych techniką i sztuką zegarmistrzowską. To właśnie realne wsparcie znawców i kolekcjonerów zegarów, zrzeszonych w Klubie Miłośników Zegarów i Zegarków, przyczyniło się w znacznej mierze do powstania i wydania tej interesującej publikacji. Książka została starannie opracowana pod względem edytorskim przez wydawnictwo Cursor Media, co jeszcze podnosi jej atrakcyjność (została też wydana w formie elektronicznej).
Wydawnictwo Cursor Media, Warszawa 2013, 255 s., l tab., 223 rys., bibl. 101 poz.
Dr inż. Wiesław Czerwiec
Recenzja ukazała się w czasopiśmie: Pomiary Automatyka Robotyka nr 5/2013
08:09 15.04.2015Wiedza
Zegary elektryczne i elektroniczne. Wstęp i recenzja
REKLAMA
Zegarek o godzinie 0.00 Przeskok kalendarza
Od naszych na co dzień używanych zegarków, tak mechanicznych jak i elektronicznych, oczekujemy precyzyjnego działanie każdego z ich elementów. Dość naturalnego i przypadk ...
Zenith Defy LAB. Wprowadzenie do dyskusji. Konstrukcja
Zenith Defy LAB nie jest pierwszym nietypowym rozwiązaniem zegarmistrzowskim, odmiennym od królującego na rynku od setek lat wychwytu szwajcarskiego, oraz jeszcze bardzie ...
1 grudnia – święto Patrona zegarmistrzów
„Legendy chrześcijańskie” i święty Eligiusz, czyli rzemieślniczy morał z opowiastki na temat kowala, który został misjonarzem W Galerii Uffizi we Florencji znajduje się o ...
Polpora Kopernik. Zegarkowy hołd dla znakomitego polskiego uczonego!
Czwarty kwartał roku z reguły obfituje w wiele zegarkowych premier. Nie inaczej jest w tym razem. Końcówka 2023 przyniosła nam wiele nowości, nie tylko od dużych i global ...
Hautlence Linear Series 2. Kontrastowe kolory, tourbillon i format… telewizora
W 2004 roku Renaud de Retz i Guillaume Tetu założyli swoją firmę w Neuchâtel. Co ciekawe, nazwa ich firmy jest powiązana właśnie z miastem, w którym rozpoczęli działalnoś ...
Davosa Ternos Professional Nebulous Automatic. Diver w miejskim wydaniu
Chyba zauważam pewien trend. Coraz częściej spotykam zegarki, o których wcześniej bardzo rzadko można było rozmawiać, bo zwyczajnie prawie nie występowały na rynku. Teraz ...
Seiko „5” Sports 55th Anniversary. Świeże kolory i koperty mid-size
Seria zegarków o oznaczeniu „5” jest dla Seiko fundamentem jej oferty od 1963 roku. Nie przesadzę stwierdzając, że była to jedna z serii, która zaprowadziła tę japońską m ...
Ikona zegarmistrzostwa powraca. Breitling przejmuje markę Universal Genève!
W niedawno odbytej, długiej rozmowie na temat inwestowania w zegarki i pasji do zegarków przeprowadzonej z magazynem Twój Styl MAN (TS MAN Nr 3/2023) wspominałem, iż na m ...
Rado True Square x Kunihiko Morinaga. Soczewka fotochromatyczna i eteryczna natura czasu
Kunihiko Morinaga nazywany jest „modowym naukowcem” i „modowym poetą”. To japoński projektant, który łamie schematy, improwizuje, ale przede wszystkim eksperymentuje, co ...
Frederique Constant Classic Moonphase Date Manufacture. Dress watch niemal idealny
Kilkanaście lat temu marka Frederique Constant była mało znaną firmą, oferującą relatywnie niedrogie zegarki z etykietą „swiss made”. Dzięki długofalowej strategii biznes ...
Najciekawsze i najważniejsze zegarkowe premiery Watches & Wonders 2024
Genewskie wydarzenie skupiające na sobie uwagę zegarkowego świata, czyli targi “Watches & Wonders” (dawny SIHH), po raz kolejny przyciągnęły tłumy wystawców i odwiedzając ...
Testujemy: Tissot T-Touch Connect Sport. Smartwatch po szwajcarsku
Kilka dni temu w nasze ręce trafił zegarek Tissot T-Touch Connect Sport, najnowszy smartwatch firmy Tissot, kontynuator serii Connect i spadkobierca linii T-Touch, której ...