W poniższym artykule, który jest kontynuacją pierwszej części, opublikowanej we wrześniu: Atlantic – transformacja logotypu marki i inne inszości. Część 1, chciałbym przybliżyć nieco, proces transformacji logotypu marki Atlantic w latach 60.-90., z naciskiem na lata 60.-70. Zanim jednak przejdę do omawiania tego okresu, spójrzmy jeszcze raz na pełen schemat przebiegu tego procesu:
„ATLANTIC” (30./40.)
(płaskie logo, złożone jedynie z wielkich liter, bez określenia linii/modelu)
„Atlantic” (lata 40.)
(płaskie logo, w którym tylko pierwsza litera jest wielka,
a napis jest stylizowany na pisany odręcznie, bez lub z określeniem linii/modelu)
„Atlantic” (lata 50.)
(płaskie logo, w którym tylko pierwsza litera jest wielka,
a napis jest stylizowany na pisany odręcznie, bez lub z określeniem linii/modelu)
„Atlantic” (lata 50./60.)
(aplikowane (wypukłe) logo, w którym tylko pierwsza litera jest wielka,
a napis jest stylizowany na pisany odręcznie, bez lub z określeniem linii/modelu)
„atlantic” (lata 60./70.)
(aplikowane (wypukłe) logo, złożone jedynie z małych liter,
bez lub z określeniem linii/modelu)
„atlantic” (lata 70./80.)
(płaskie logo, złożone jedynie z małych liter, bez lub z określeniem linii/modelu)
„Atlantic” (lata 80./90.)
(płaskie logo, w którym tylko pierwsza litera jest wielka, bez lub z określeniem linii/modelu)
„Atlantic” (lata 90.)
(aplikowane (wypukłe) logo, w którym tylko pierwsza litera jest wielka,
bez lub z określeniem linii/modelu)
„Atlantic” (obecnie)
(płaskie logo, w którym tylko pierwsza litera jest wielka, bez lub z określeniem linii/modelu)
Lata 60., to okres burzliwych przemian, dotykających również design zegarków, okres eksplozji kolorów, kształtów i wszystkiego tego, co mogłoby zwrócić uwagę potencjalnego nabywcy. Jeżeli chodzi o mnie, sentymentalnie związany jestem bardziej z zegarkami pochodzącymi z wcześniejszych lat, głównie z lat 50., choć przyznać muszę, że kolejne dekady obfitują także w naprawdę piękne okazy. Spójrzmy zatem na to, co działo się w latach 60.-70. i późniejszych.
Na wstępie zaznaczyć należy, że proces transformacji logotypu, nie przebiegał jednakowo na wszystkich rynkach międzynarodowych.
Widać to przede wszystkim w katalogach i reklamach, do których mam dostęp. I tak, o ile na reklamach anglojęzycznych z końca lat 50. widać, że logotyp uległ zmianie z „Atlantic” na „atlantic”, o tyle w szwedzkich katalogach z początku lat 60., nadal widoczny jest logotyp „Atlantic”, który nie podlegał już przemianom. Z drugiej strony, czy ktokolwiek z Was widział zegarek z linii Varldsmastarur z logotypem „atlantic”?
Reklama anglojęzyczna zegarka Atlantic TRAVELMATE z 1959 roku.
Okładka szwedzkiego katalogu zegarków Atlantic z 1963 roku.
Na pokazanej reklamie anglojęzycznej z 1959 roku widać wyraźnie, że mamy do czynienia z zupełnie nowym logotypem „atlantic”. Warto również zwrócić uwagę na kształt wskazówek, charakterystyczny dla przełomu lat 50. i 60. Pokazana następnie okładka szwedzkiego katalogu z 1963 roku, przedstawia z kolei zegarek z niemal identycznymi wskazówkami, i choć mamy już początek lat 60., to jednak logotyp nie uległ transformacji, co w przypadku zegarków Atlantic, produkowanych na rynki skandynawskie, należy uznać za normę.
Wchodząc na dobre w lata 60., nie sposób pominąć bardzo ważnej reklamy z 1960 roku, na której przedstawiono zegarek, promujący rewolucyjne rozwiązanie „szybkiej zmiany daty” (52 razy szybciej!), nazwane po prostu „speedswitch”, z którego korzystamy do dziś. Oto ta reklama.
Reklama zegarka Atlantic COUNSELLOR speedswitch z 1960 roku.
Zegarek Atlantic SOLO-DATER speedswitch z mechanizmem z szybką zmianą daty.
Poznajmy kilka innych reklam z tamtych lat, na których przedstawiono ciekawe modele.
Reklama zegarków Atlantic z 1962 roku (w tym modele FLAT-O-DATE i COUNSELLOR).
Reklama zegarków Atlantic z 1964 roku (w tym model SOLODATER i JUBILE).
Reklama zegarków Atlantic z 1966 roku (warto zwrócić uwagę na modele SEAHUNTER oraz SKIPPER, produkowane do dziś – oczywiście odmienione i dostosowane do dzisiejszych wymagań Klientów).
Zegarek Atlantic SKIPPER z 1966 roku.
Cały czas zwracam uwagę na charakterystyczny kształt wskazówek w tamtym okresie.
Za moment pokażę jednak, że kolejne lata, choć nie przynoszą wielkich zmian w transformacji logotypu, to jednak odznaczają się odmienionym kształtem wskazówek, co należy uznać za cechę charakterystyczną przełomu lat 60. i 70.
Reklama zegarków Atlantic z 1967 roku (w tym modele BENDATE i BENMATIC).
Zegarek Atlantic BENMATIC z 1967 roku.
Jako ciekawostkę dodam, że do ok. 1967 roku, logotyp „atlantic” pojawiał się w wybranych modelach w towarzystwie małej litery „a” (jak na pokazanym powyżej zdjęciu modelu BENMATIC), która nie była jakoś szczególnie wyróżniona – ot, dodatkowy element zdobiący tarczę zegarka Atlantic. Spójrzcie jednak, jak to wyglądało w kolejnych latach, mniej więcej do roku 1976.
Dodatkowo, teraz zacznie robić się naprawdę kolorowo…
Reklama zegarków Atlantic z 1968 roku (w tym modele TRAVELMATE i DOWNTOWN).
Zegarek Atlantic TRAVELMATE z 1968 roku.
Zegarek Atlantic DOWNTOWN z 1968 roku.
Reklama zegarka Atlantic anatomic DD z 1968 roku.
Zegarek Atlantic anatomic DD z 1968 roku.
Reklama zegarków Atlantic (modele COUNSELLOR DD i SEAHUNTER) z 1969 roku.
Zegarek atlantic COUNSELLOR DD z 1969 roku.
Zauważyliście już, co stało się z literką „a”? Otóż po roku 1967 (tak wynika z dostępnych materiałów) „awansowała” i otrzymała coś w rodzaju „podestu”.
A teraz będzie naprawdę pięknie, bo wchodzimy w kolorowe lata 70…
Reklama zegarków Atlantic SKIPPER z 1970 roku.
Zegarek Atlantic SKIPPER z 1970 roku.
Reklama zegarków Atlantic TIMEROY CS i TIMEROY UT z 1970 roku.
Zegarki Atlantic TIMEROY CS i TIMEROY UT z 1970 roku.
W związku z tym, że artykuł robi się przydługi, poniżej jeszcze tylko kilka reklam, a na koniec ciekawostki…
Reklama zegarków Atlantic z 1970 roku.
Reklama zegarków Atlantic z 1972 roku.
Reklama zegarków Atlantic (SILVERSTREAK i MASTERMARINER) z 1972 roku.
Zegarek Atlantic SILVERSTREAK z 1972 roku.
Reklama zegarków Atlantic (CHAMBORD i V.I.P. DD) z 1973 roku.
Zegarek Atlantic CHAMBORD i V.I.P. DD z 1973 roku.
Reklama zegarków Atlantic GRAND PRIX z 1974 roku.
Zegarek Atlantic GRAND PRIX z 1974 roku.
No to teraz "pojechali" (tak, tak, to wszystko Atlantic, a i tak omijam wiele reklam!)…
Reklama zegarków Atlantic z 1976 roku.
Kwarcowa rewolucja nie ominęła również marki Atlantic…
Reklama zegarków kwarcowych Atlantic z 1976 roku.
Reklama zegarków kwarcowych Atlantic z 1976 roku.
Jeszcze raz zwróćcie uwagę na kształt wskazówek zegarków Atlantic do ok. 1969 roku i porównajcie go z kształtem wskazówek zegarków Atlantic, produkowanych w następnych latach. Z moich obserwacji wynika, że przed rokiem 1969 trudno znaleźć model, w którym wskazówki są zakończone jakby jednym, prostym cięciem, gdzie w latach kolejnych, właśnie taki kształt wskazówek zaczyna przeważać. Widać to wyraźnie na pokazanej reklamie modelu SKIPPER z 1970 roku.
Omawiając lata 60. i 70., nie mogę pominąć bardzo ważnego dla mnie modelu, a mianowicie modelu atlantic Worldmaster ORIGINAL. Nie jest to, co prawda model, który darzę jakimś szczególnym sentymentem, a wręcz przeciwnie, ponieważ jest tak popularny, że spotkać można go niemal wszędzie tzn. zarówno na aukcjach internetowych, jak też na nadgarstkach osób w różnym wieku (nie tylko mężczyzn). Dla mnie, model ten jest ważny z punktu widzenia moich dociekań dotyczących… oznaczeń numerycznych na deklach zegarków Atlantic. Wiem, wiem, kogo to interesuje, ale poniżej pewna ciekawostka, która może okazać się przydatna. A zatem…
Model „atlantic Worldmaster ORIGINAL” z lat 60./70., to najczęściej:
- mechanizm UNITAS 6300 z systemem anty-wstrząsowym INCABLOC,
- napis "INCABLOC" na tarczy (zgodny z nazwą zastosowanego systemu anty-wstrząsowego),
- napis "INCABLOC" na deklu (zgodny z nazwą zastosowanego systemu anty-wstrząsowego),
- napis „21 JEWELS” na tarczy, informujący o liczbie kamieni w mechanizmie,
- numer "3xxxxxx" (ponad 3 mln.) na deklu.
Model „atlantic Worldmaster ORIGINAL” z lat 70./80., to najczęściej:
- mechanizm FHF 969 z systemem anty-wstrząsowym ANTICHOC,
- napis "ANTICHOC" na tarczy (zgodny z nazwą zastosowanego systemu anty-wstrząsowego),
- napis "ANTICHOC" na deklu (zgodny z nazwą zastosowanego systemu anty-wstrząsowego),
- brak informacji na tarczy o liczbie kamieni (mechanizm 17 kamieni),
- numer "6xxxx" (ponad 60 tys.) na deklu.
Ciekawostką jest również to, że w przypadku modelu z lat 70./80., najczęstszym numerem występującym na deklu, jest liczba 61660. Pamiętam jak dziś, że będąc kiedyś przejazdem w Krakowie, na giełdzie staroci na Rynku Głównym, znalazłem stoisko ze starymi zegarkami i zauważyłem, że sprzedawca ma na ręku model ORIGINAL z napisem „ANTICHOC” na tarczy (tak, dostrzegam takie szczegóły). Powiedziałem wówczas do niego, że na deklu ma numer 61660. Zdjął, obejrzał i z niedowierzaniem potwierdził. Mina jego potencjalnych Klientów bezcenna, bo zapewne wzięli mnie za wróżbitę Macieja, a to tylko i wyłącznie magia statystyki ;)
Dlatego właśnie, model ORIGINAL jest dla mnie tak ważny, ponieważ pokazał mi tę zależność i dał wskazówkę do dalszych „badań”, którym poświęciłem sporo czasu (nadal czeka na dokończenie dodatkowy rozdział, poświęcony oznaczeniom numerycznym na deklach zegarków Atlantic). Zwróciliście uwagę na to, że z czasem, liczba na deklu zegarka Atlantic zmalała i z 7 cyfr zostało jedynie 5? Ten sam trend dotyczył nie tylko modelu ORIGINAL, ale również innych modeli np. BEACHBOY (3xxxxx->6xxxx), BENMATIC (1xxxxxx->6xxxx) , czy SQUARE DATE (3xxxxxx->6xxxx).
Model atlantic Worldmaster ORIGINAL, to również inna ciekawostka, ponieważ jego życie toczy się niejako obok przemian, które dotykają innych modeli. Zwróćcie uwagę na to, że model ten tak naprawdę nie zmienia się przez wiele dekad, począwszy od lat 60., przez lata 70. i 80. Owszem, widać zmianę w mechanizmie wykorzystywanym w tym modelu, bo przecież kaliber UNITAS 6300 zmieniono na kaliber FHF 969, natomiast jeżeli chodzi o sam design, nie zmieniło się w zasadzie nic (pomijam kosmetyczne różnice indeksów, czy też występowanie datownika).
Wspominałem o „podeście” dla literki „a”, który widać na tarczach innych modeli z lat 60./70., natomiast w tym modelu, takiego „podestu” nigdy nie było. Co więcej, kiedy aplikowana literka „a”, najpierw otrzymała „podest”, a następnie zmienił się on jedynie na jego zarys (literka „a” otoczona kwadratem), w modelu ORIGINAL nadal była to tylko i wyłącznie aplikowana literka „a”. Spójrzmy zatem, jak to wyglądało…
Zegarek Atlantic Worldmaster ORIGINAL z lat 60./70. (widoczny na tarczy napis „INCABLOC”).
Zegarek Atlantic Worldmaster ORIGINAL z lat 70./80. (widoczny na tarczy napis „ANTICHOC”).
A poniżej przykłady modeli z literką „a” na „podeście” oraz z płaską literką „a” w kwadratowej otoczce, która pozostała po aplikowanym „podeście”.
Zegarek Atlantic BEACHBOY z lat 70./80. (literka „a” jeszcze na „podeście”).
Zegarek Atlantic SQUARE DATE z lat 70./80.
(literka „a” już tylko w kwadratowej, płaskiej otoczce).
”Niestety”, powoli zbliżamy się do końca (tak, wiem, że znów wyszedł przydługi artykuł), a zatem przejdźmy już do kolejnych lat, czyli do lat 80./90., dla których nie dysponuję żadnymi materiałami, poza jedną jedyną reklamą, którą pokażę za moment.
Kiedy myślę o latach 90., przypominam sobie, jak często chodziłem do salonów ZIBI i zerkałem z pożądaniem na model Atlantic Worldmaster Art Deco (dlaczego jeszcze go nie mam?), który w tamtych latach wyglądał tak (nie będę Wam ułatwiał, więc sami porównajcie z obecną wersją w ofercie marki Atlantic):
Zegarek Atlantic Worldmaster Art Deco z końca lat 90. (aplikowane logo „Atlantic”)
Zegarek Atlantic Worldmaster z początku lat 90. (płaskie logo „Atlantic”)
I teraz pewna reklama z 1999 roku, o której wspomniałem, a którą znalazłem sam nie wiem gdzie. Jeżeli ktoś z Was, ma nieco pojęcia o zegarkach i stosowanych w nich mechanizmach, po układzie tarczek chronografu rozpozna zapewne, co siedzi wewnątrz tego modelu, a nie jest to byle jaki mechanizm ;)
Reklama zegarka Atlantic Mariner z 1999 roku.
Dodam tylko, że ten sam mechanizm, "siedzi" w poniższym modelu ;)
Zegarek Atlantic Worldmaster 1888 „LUSSO” z 2014 roku.
A poniżej jeszcze jeden model „LUSSO”, ale za to jaki, bo to tzw. „Open Heart”!
Zegarek Atlantic Worldmaster 1888 „LUSSO” Open Heart z 2015 roku.
Na tym chciałbym zakończyć mój i tak przydługi wywód na temat transformacji logotypu marki Atlantic w latach 30.-90., który mam nadzieję przybliżył Wam choć trochę ten proces i pomoże na samodzielne datowanie modeli, które wpadną w Wasze ręce, czego serdecznie Wam życzę.
Autor: Wojciech Kutermankiewicz
INSTAGRAMIE
greenlogic.eu